سايات مەدەۋوۆ: "قازاقتا قىزدى قايتارماۋعا تىرىسقان. كەتتى مە، سول ەلگە كەتسىن"

Dalanews 05 قاز. 2016 12:40 671

ءانشى سايات مەدەۋوۆتىڭ بۇعان دەيىن توقال الۋ ماسەلەسىنە قاتىستى پىكىرى قوعامدا قىزۋ تالقىعا تۇسكەنى بەلگىلى. تانىمال ءانشى Caravan.kz مەديا پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا سول ويىن تاعى دا تولىقتىرا ءتۇستى. 

سايات اعا، قالاي ويلايسىز ەلىمىزدە توقال الۋدى بيلىك تاراپىنان زاڭداستىرۋ مۇمكىن بە؟

— مەن ايتا المايمىن ونى. مۇمكىن بە، مۇمكىن ەمەس پە؟ مەنىڭ قولىمداعى دۇنيە ەمەس. زاڭدى بەكىتەتىن كىمدەر، دەپۋتاتتار. سولار قولعا الىپ، سولار شەشەتىن دۇنيە عوي. ءبىز سياقتى قاراپايىم ءانشىنىڭ قولىنان كەلمەيدى. بىزدىكى حالىقتىڭ اڭگىمەسىن ايتۋ، حالىقتىڭ ءسوزىن ايتۋ. «بي ايتقان ءسوزدى قۇل دا ايتادى، ءبىراق ءبيدىڭ اۋىزى دۋالى» دەيدى عوي قازاق. حالىقتىڭ ءسوزى، سونى ءبىز جوعارعى جاققا جەتكىزۋ ءۇشىن ايتامىز. ءبىز بي بولماساق تا ايتەۋىر ەل اراسىندا جۇرگەن سوڭ ەلدىڭ ءسوزىن ايتامىز. ول جوعارعى جاقتىڭ قۇلاعىنا ىلىنە مە، جوق پا ونى بىلمەيمىز.

— نەگىزى ەلدىڭ ايتقانى عانا ەمەس، جەكە ءوزىڭىز دە توقال الۋ ماسەلەسىن قولدايسىز با؟

— ەندى مەن دە ەلدىڭ اراسىنانمىن عوي. ەلدىڭ ءبىرى مەنمىن. ءتۇپتىڭ تۇبىندە اينالىپ كەلگەن كەزدە بۇل ۇرپاق ساباقتاستىعى. ءقازىر قالاي، ءبىر انا ارى كەتسە 3 بالا تۋادى ودان كەيىن تۋعىسى دا كەلمەيدى. ەكىنشىدەن، قازاقتا ءقازىر بويداق قىز كوپ. اجىراسقاندار كوپ. ونىڭ ءبارى دالادا قالۋ كەرەك پە؟ ونى تۇرىك تە الادى، شەشەن دە الادى. جاقسى، الىپ، ادام قىلسا مەيلى، قانشاما قازاقتىڭ قىزى شەتەلگە بارىپ، جىلاپ، ەلگە قايتا الماي جاتىر. بۇل ءبىزدىڭ قازاقتىڭ نامىسىنا تيمەي مە؟ تيەدى. سونى ويلاستىرۋ كەرەك.

— شەتەلدىك كۇيەۋ بالالاردىڭ قاپتاپ كەتۋى دە ءسىزدىڭ نامىسىڭىزعا قاتتى تيەتىن شىعار.
 — ءيا، تاعى ءبىر ماسەلە، مۇمكىن مەملەكەتتىك تۇرعىدا ەۋرووداققا كىرگەن سوڭ بولمايتىن شىعار، ءبىراق دەگەنمەن قىزىمىزدى جۇڭگو السا، بولماسا تۇرىك، وزبەك، قىرعىز الاتىن بولسا، نەگە ءبىزدىڭ مەملەكەت وعان ازاماتتىق بەرۋ كەرەك؟ قاي قازاقتىڭ اتا-زاڭىندا بار ەدى؟ قىز جات جۇرتتىق. كەتتى، بولدى. كۇيەۋ بالاڭا ازاماتتىعىڭدى بەرمە. قازاقتا «كۇيەۋ – دۇشپان» دەگەن ءسوز بار. كەتتى مە سول ەلگە كەتسىن. ال بىزدە جۇڭگو دا قازاقتىڭ قىزىن الىپ، ازاماتتىعىن الادى. وزبەك تە سويتەدى. كەرىسىنشە تيگەن قىزدىڭ ازاماتتىعىن الىپ قوياتىن بولسا، ەشكىم باسقا ۇلتقا تۇرمىسقا شىققىسى كەلمەيدى. وسىدان بارىپ تاربيە بۇزىلادى. تيە مە سول ەلگە كەتسىن. ءبىزدىڭ قازاقتا قىزدى قايتارماۋعا تىرىسقان. وسى زاڭدى مەملەكەت قولعا السا دەيمىن. ازاماتتىق بەرمەۋ تۋرالى زاڭ شىعارسا.

— سايات اعا، وزىڭىزدە توقال بار ما؟

— مەن ءوزىمنىڭ وتباسىم تۋرالى كوپ ايتپايمىن. ايتقىم دا كەلمەيدى. ول جاريا ەتەتىن دۇنيە ەمەس. ول مەنىڭ جەكە ءومىرىم.

— ءوزىڭىز قىز ءوسىرىپ وتىرعان شىعارسىز؟ بولاشاقتا قىزدارىڭىز دا بىرەۋگە توقال بولامىن دەسە، سىزگە اۋىر بولماي ما؟

— مەن قارسى ەمەسپىن. ەگەر اسىراي الاتىن بولسا، جاعدايى كەلسە، ءۇيىن اپەرىپ، جاعدايىن جاساپ بەرەتىن بولسا، نەگە قارسى بولۋىم كەرەك،  قارسى ەمەسپىن.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار