ق ر كونستيتۋسياسىنىڭ 87-بابىنا سايكەس، ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ كەلىسىمىمەن جانە ساۋران اۋداندىق ءماسليحاتى دەپۋتاتتارىنىڭ ءبىراۋىزدان قولداۋىمەن، ساۋران اۋدانى اكىمىنىڭ لاۋازىمىنا بۇعان دەيىن وبلىس اكىمى اپپاراتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارىپ كەلگەن عاني قۇرماش ۇلى رىسبەكوۆ تاعايىندالدى. وبلىس اكىمى ءومىرزاق شوكەيەۆ ساۋران اۋدانىنىڭ اكىمىنە الداعى جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، ابىرويلى ەڭبەك ەتەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
– وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، 2018 جىلى قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ تۇركىستان وبلىسىن قۇرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويىپ، وسىلايشا، ەلباسى قابىلداعان ستراتەگيالىق شەشىم كۇللى تۇركى جۇرتىنىڭ رۋحاني استاناسى بولعان تۇركىستاننىڭ قايتا تۇلەۋىنە ۇلكەن سەرپىنىس بەردى. اعىمداعى جىلعى 12 ناۋرىزداعى جارلىعىمەن مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ورتالىعى شورناق اۋىلىندا ورنالاسقان، قۇرامىنا 12 اۋىل وكرۋگى ەنگىزىلگەن ساۋران اۋدانى قۇرىلعان بولاتىن. بۇل – ۇلكەن جەڭىس، تاريحي وقيعا. بۇگىنگى تاريحي ساتپەن ساۋران اۋدانىنىڭ حالقىن قۇتتىقتايمىن. ساۋران اۋدانىندا ۇلكەن پوتەنسيال بار. جاڭا اۋدانعا تاجىريبەلى ارنايى اكىمدى تاعايىنداپ وتىرمىز. اۋدان ەكونوميكاسىن كوتەرۋگە بار تاجىريبەسىن، ءبىلىمىن، كۇش-جىگەتىر جۇمسايدى دەپ سەنەمىن. اۋدان قايتا بوي تۇزەپ كەلە جاتقان تۇركىستان قالاسىمەن شەكتەسەدى، سوندىقتان، ساۋران اۋدانىنا ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. باستى ماقسات – اۋدان حالقىنا بارىنشا قولايلى تۇرمىستىق جاعدايلار جاساۋ. اۋىل، ەلدى مەكەندەرىمىزدى جايلى، ءقاۋىپسىز، تازا دا كورىكتى اۋماققا اينالدىرۋ. جاڭادان تاعايىندالعان اۋدان باسشىسىنا دەپۋتاتاتتارمەن جانە اۋدان اكتيۆىمەن بىرلەسىپ، وسى مىندەتتەردى شەشۋدى تاپسىرامىن، – دەدى ءومىرزاق ەستاي ۇلى.
تۇركىستان وبلىسىنىڭ اكىمى جاڭا اۋداننىڭ العاشقى اكىمىنە باستى نازار اۋداراتىن ءبىرقاتار ماسەلەلەرگە توقتالىپ، ناقتى تاپسىرمالار جۇكتەدى. اتاپ ايتقاندا، جاڭادان اۋداندىق قۇرىلىم بولىمدەرىن قۇرۋدى، ساۋلەتى زاماناۋي تالاپتارعا ساي اۋدان ورتالىعىنىڭ قۇرىلىس جۇمىستارىن باستاپ، قارقىندى جۇرگىزۋدى، جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن اشىپ، اۋدان تۇرعىندارىن جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىن شەشۋدى تاپسىردى. سونداي-اق، اۋىل شارۋاشىلىعى جەرلەرىن ءتيىمدى پايدالانۋ، ەگىستىكتى سۋارۋدىڭ وزىق تاجىريبەلەرىن ەنگىزۋدى، ينۆەستيسيا تارتىپ، ءونىم كولەمىن ارتتىرۋ، اۋدانداعى ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدى مىندەتتەدى.
عاني رىسبەكوۆ وزىنە سەنىم ارتقان بارشا ازاماتتارعا العىس ايتىپ، جاڭادان قۇرىلعان ساۋران اۋدانىنىڭ دامۋى مەن وركەندەۋى جولىندا بار كۇش-جىگەرىن جۇمسايتىنىن ايتتى.
ع.ق. رىسبەكوۆ 1962 جىل 8 ساۋىردە تۇركىستان قالاسىندا تۋىلعان. قازاق، ءبىلىمى جوعارى. 1986 جىلى سەلينوگراد اۋىل شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىن عالىم اگرونوم ماماندىعى، 2005 جىلى ق.ا.ياساۋي اتىنداعى حالىقارالىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىن قارجىگەر ماماندىعى بويىنشا بىتىرگەن. ەڭبەك جولىن 1979 جىلى تۇركىستان قالاسىندا چاپايەۆ اتىنداعى كولحوزدا جۇمىسشى بولىپ باستاعان. 1980-2015 جىلدار ارالىعىندا تۇلكىباس جەمىس-جيدەك زاۋىتىنىڭ جۇمىسشىسى، سەلينوگراد وبلىسى بالحاش اۋدانى ۆەسەلوۆسكيي سوۆحوزىنىڭ اعا اگرونومى، تۇركىستان اۋدانى اكىمى اپپاراتى ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ ينسپەكتورى، مەڭگەرۋشىسى، تۇركىستان قالاسى جاستار ءىسى سپورت جانە تۋريزم باسقارماسىنىڭ باستىعى، تۇركىستان قالاسى اكىمدىگىنىڭ شارۋاشىلىق باسقارماسى مەملەكەتتىك مەكەمەسىنىڭ باستىعى، تۇركىستان قالالىق ءماسليحاتىنىڭ حاتشىسى بولعان. 2019 جىلدان بەرى كەنتاۋ قالاسىنىڭ اكىمى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۇركىستان وبلىستىق فيليالى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، وبلىس اكىمى اپپاراتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتتەرىن اتقارىپ كەلدى. «ەرەن ەڭبەگى ءۇشىن» مەدالىمەن، «قۇرمەت» وردەنىمەن ماراپاتتالعان.
شورناق اۋىلى تۇركىستان قالاسىنان 20 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان. بۇگىندە مۇندا 12 مىڭ حالىق تۇرادى. جاڭادان قۇرىلعان اۋدان حالقىنىڭ سانى 100 مىڭنان اسادى دەپ جوسپارلانۋدا. اۋداننىڭ جالپى كولەمى 12 اۋىلدىق وكرۋگ پەن اكىمشىلىك ورتالىعىن قوسا العاندا 650 مىڭ گەكتار جەردى قۇرايدى. ۆەدومستۆو ۇلت رۋحانياتىندا كيەلى ۇعىمعا اينالعان «ساۋران» اتاۋىنىڭ تۇركىستان وبلىسىندا قۇرىلعان جاڭا اۋدانعا بەرىلۋى نەگىزدى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سەبەبى بۇل اتاۋ ەجەلگى تۇركىستان ۇعىمىمەن تىعىز بايلانىستى. جالپى ساۋران – XII عاسىردا ءىرى ساۋدا ورتالىعى رەتىندە ىرگەتاسى قالانعان قالا. شاھار ۇلى جىبەك جولىنىڭ بويىندا ورنالاسقان. XIII عاسىردىڭ ورتا شەگىندە اق وردانىڭ استاناسى بولعان.
