24 مامىردا الماتى قالاسىنىڭ اكىمى ەربولات دوسايەۆ قىزمەتىنەن بوساتىلىپ، ونىڭ ورنىنا تۇركىستان وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى ءارى پرەزيدەنت اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى دارحان ساتىبالدى تاعايىندالدى. Dalanews.kz سايتىنا پىكىر بىلدىرگەن ساياساتتانۋشى قازىبەك مايگەلدينوۆ بۇل تاعايىنداۋدى جاي كادرلىق وزگەرىس ەمەس، ورتالىق بيلىكتىڭ ءىرى مەگاپوليسكە باقىلاۋىن كۇشەيتۋىنىڭ بەلگىسى دەپ باعالادى.
"جاقىندا بولعان اۋىس-تۇيىسكە كەلەتىن بولساق، ايتالىق، دارحان ساتىبالدى ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق درايۆەرى بولىپ ەسەپتەلەتىن الماتى قالاسىنىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالدى. ساتىبالدىنىڭ بۇعان دەيىن تۇركىستان وبلىسىندا ينفراقۇرىلىمدىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا جيناعان تاجىريبەسى بار. ول — يەرارحيالىق باسقارۋ جۇيەسى ورنىققان وڭىردە جۇمىس ىستەگەن، جەرگىلىكتى جانە ورتالىق بيلىك قۇرىلىمدارىندا ىسىلعان تۇلعا. سونىمەن قاتار پرەزيدەنت اكىمشىلىگىندە جاۋاپتى قىزمەت اتقارعاندىقتان، ورتالىق ەليتامەن تىعىز بايلانىسى بار كادر"، - دەيدى ول.
ونىڭ سوزىنشە، الماتى – رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالا عانا ەمەس، سونداي-اق ءتۇرلى يدەيا مەن نارازىلىقتار ءجيى بايقالاتىن، پروتەستىك كوڭىل كۇيى باسىم ورتالىق.
"الماتى — قاراپايىم قۇرىلىمدى قابىلداي قويمايتىن قالا. مۇندا قوعامدىق سۇرانىس كۇردەلى ءارى كوپقىرلى. بۇل — ساياسي وقيعالاردىڭ ەپيسەنترى، قاڭتار وقيعاسى ءدال وسى قالادا باستالعانىن ۇمىتپاۋ كەرەك. سول سەبەپتى الماتى قالاسىنا اكىم بولۋ — قاراپايىم اكىمدىك قىزمەت ەمەس، ساياسي جاۋاپكەرشىلىگى اسا جوعارى مىندەت"، - دەپ قوستى ول.
ساياساتتانۋشى ساتىبالدىنىڭ بۇل لاۋازىمعا كەلۋى بىرنەشە دەڭگەيدەگى مانگە يە ەكەنىن جەتكىزدى.
"بىرىنشىدەن، ونىڭ بەيىمدەلۋ قابىلەتى شەشۋشى فاكتور بولماق. الماتى — تۇركىستان ەمەس. مۇندا تەك باسقارۋ ەمەس، تىڭداۋ، كەلىسۋ، قوعاممەن ارىپتەستىك ورناتۋ ماڭىزدى. قالا حالقى ءارتۇرلى الەۋمەتتىك توپتاردان قۇرالعان، ساياسي بەلسەندىلىگى جوعارى، كەز كەلگەن وزگەرىسكە ءۇن قاتىپ وتىرادى. وسى تۇرعىدان كەلگەندە، اكىمنىڭ باسقارۋ ءستيلى ينكليۋزيۆتى بولۋعا ءتيىس.
ەكىنشىدەن، بۇل تاعايىنداۋ ەليتالىق بالانستىڭ وزگەرۋىن بىلدىرەدى. ساتىبالدى — وڭتۇستىك ايماقتىق ەليتانىڭ وكىلى. ال الماتى — ءداستۇرلى تۇردە ورتالىق ەليتا ىقپالىنداعى قالا. مۇنداي تاعايىنداۋ — پرەزيدەنتتىڭ ايماقتىق ەليتاعا سەنىم ءبىلدىرۋىنىڭ، سونىمەن قاتار ساياسي ترانزيت جاعدايىندا ەليتالار اراسىنداعى كونسەنسۋستى قايتا قۇرۋدىڭ ءبىر كورىنىسى"، - دەيدى ول.
ساراپشى ەكى اكىمنىڭ باسقارۋ ءستيلىن دە سالىستىرىپ ءوتتى.
"بۇرىنعى اكىم ەربولات دوسايەۆ تەحنوكرات رەتىندە تانىلدى. ول شەشىمدەردى ەكونوميكالىق ەسەپكە سۇيەنە وتىرىپ قابىلدايتىن، جوعارىدان تومەنگە باعىتتالعان باسقارۋ جۇيەسىنىڭ وكىلى ەدى. ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى، ۇلتتىق بانك ءتوراعاسى بولعان تاجىريبەسى ونىڭ بيلىك ستيلىنە دە اسەر ەتتى. قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن ول الماتىنى ەكونوميكالىق تۇرعىدان تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن كەلدى. ونىڭ باسقارۋىندا قارجىلىق راسيوناليزم باسىم بولدى. دوسايەۆ حالىقپەن كەزدەسۋلەر وتكىزۋگە تىرىستى، الايدا بۇل ديالوگ كوبىنە فورمالدى سيپاتتا قالدى. بالكىم، الماتىدا فورماتتى وزگەرتۋ قاجەت شىعار. ياعني تەك زالداردا نەمەسە جابىق كابينەتتەردە ەمەس، قالانىڭ ءار اۋدانىنا شىعىپ، تىكەلەي ديالوگ ورناتۋ كەرەك. مىسالى، تالعار اۋدانى اكىمىنىڭ جۇمىسى – وسىعان ۇلگى بولا الادى. الماتى – كولەمى ۇلكەن، ينفراقۇرىلىمى كۇردەلى قالا. سوندىقتان اكىمنىڭ گيپەراكتيۆتى، اشىق ستيلگە كوشۋى قاجەت.
پرەزيدەنتتىڭ "حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت" قاعيداسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن اشىق بايلانىس كەرەك. الماتى تۇرعىندارى – بەلسەندى. ولار قالا كەڭىستىگىندەگى كەز كەلگەن وزگەرىسكە ءۇن قاتادى. سونىڭ ىشىندە ينفراقۇرىلىم مەن كوگالداندىرۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى بۇرىننان ۇلكەن نارازىلىقتار بولعان. بايبەك، ساعىنتايەۆ، دوسايەۆ تۇسىنداعى ءبىرقاتار جوبالار قوعامدىق نارازىلىق تۋدىردى. سوندىقتان كەز كەلگەن شەشىم تەك اكىمشىلىك بۇيرىقپەن ەمەس، اشىق ديالوگپەن، قوعامدىق كەلىسىممەن قابىلدانۋى كەرەك"، - دەيدى ول.
ايتۋىنشا، تۇركىستاندا جول، گازداندىرۋ، تۋريزم مەن قۇرىلىس سالالارىن دامىتۋعا ۇلەس قوسقان اكىم ەندى الماتى سىندى كۇردەلى مەگاپوليستە دە وسى تاجىريبەسىن قولدانۋعا ءتيىس.
"الايدا مەگاپوليس دەڭگەيىندەگى مىندەتتەر الدەقايدا اۋقىمدى. قالادا كولىك رەفورماسى وزەكتى: مەترو جەلىلەرىن كوبەيتۋ، جولايرىقتار سالۋ، كولىك كەپتەلىستەرىن ازايتۋ قاجەت. بۇل — كەزىندە تاسماعامبەتوۆ كوتەرگەن، كەيىن نازاردان تىس قالعان ماسەلە"، - دەيدى ول.
ونىڭ سوزىنشە، قوعامدىق كەڭەستەردىڭ جۇمىسىن قايتا فورماتتاۋ قاجەت.
"قوعامدىق كەڭەس – بەلسەندى بولعانىمەن، ءالى دە بولسا اكىمدىكپەن بايلانىسى تەرەڭدەي ءتۇسۋى ءتيىس. الماتىنىڭ سەگىز اۋدانى جانە ونىڭ ماڭىنداعى ەلدى مەكەندەر جىل سايىن ءوسىپ كەلەدى. بورالداي، تالعار باعىتىندا جاڭا اۋداندار پايدا بولۋدا. بۇل — ينجەنەرلىك ينفراقۇرىلىمعا تۇسەتىن جۇكتەمەنى ەسەلەيدى. دەمەك، قۇرىلىس پەن قالا كەڭىستىگىن دامىتۋدا ستراتەگيالىق كوزقاراس قاجەت.
قۇرىلىس ماسەلەسىنە كەلسەك، قالا ىشىندە تىعىز قۇرىلىس جالعاسىپ جاتىر. بۇعان دا ستراتەگيالىق كوزقاراس قاجەت. سەبەبى الماتىلىقتار كەز كەلگەن قۇرىلىسقا قاتىستى وتە سەزىمتال. سوندىقتان قالاداعى كەز كەلگەن شەشىم – قوعامدىق كەلىسىممەن، اقپاراتتىق تۇسىندىرۋمەن قاتار ءجۇرۋى كەرەك. الماتى حالقى كەز كەلگەن قۇرىلىسقا وتە سەزىمتال قارايدى"، - دەپ قوستى ول.
ساياساتتانۋشى ساتىبالدىنىڭ كەلۋى — ورتالىق بيلىكتىڭ الماتىداعى باقىلاۋدى كۇشەيتۋىنىڭ بەلگىسى دەپ سانايدى.
"بۇل، ءبىر جاعىنان، قاڭتار وقيعاسىنىڭ قايتالانباۋىنا جول بەرمەۋ، ەكىنشى جاعىنان – ساياسي تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن جاسالعان قادام.
رەسمي ەمەس تۇرعىدا اتالعان تاعايىنداۋ — ەليتالىق كەلىسىمدى قايتا قۇرۋ ارەكەتى. پرەزيدەنت قازىرگى ترانزيت كەزەڭىندە وزىنە سەنىمدى كادرلاردى تەك ورتالىقتا ەمەس، ايماقتاردا دا ورنىقتىرىپ جاتىر. بۇل – بيلىك قۇرىلىمىنداعى ىقپال كارتاسىن قايتا سىزۋدىڭ، سەنىمدى تۇلعالار ارقىلى ايماقتاردى باقىلاۋعا الۋدىڭ بەلگىسى.
قورىتىندىلاي كەلگەندە، ساتىبالدى ءۇشىن الماتى — ۇلكەن سىناق الاڭى. بۇل — تۇركىستان ەمەس. مۇندا تەك باسقارۋ ەمەس، تىڭداۋ مەن كەلىسۋ، سەرىكتەستىك پەن سەنىم قۇرۋ — نەگىزگى تالاپ. ورتالىق بيلىك بۇل قالادا تولىق باقىلاۋ ورناتقىسى كەلەدى. سەبەبى الماتى — الەۋمەتتىك يمپۋلستىڭ قاينار كوزى. ال جاڭا اكىم – وسى پروسەستىڭ دىڭگەگىنە اينالۋى ءتيىس. ونىڭ تابىسى — تەك اكىم رەتىندەگى جۇمىسى ەمەس، قوعاممەن ءوزارا سەنىم ورناتۋ دەڭگەيىنە بايلانىستى باعالانادى"، - دەپ قورىتىندىلادى ساياساتتانۋشى.
