رەسەي قازاقستان مەن وزگە دە ءبىرقاتار ەلدەرمەن اراداعى وسىعان دەيىنگى ۆيزاسىز رەجيمنىڭ ەرەجەسىن كۇشەيتۋ تۇرعىسىندا قايتا قاراستىردى. ەندى جاڭا تارتىپكە سايكەس، 2025 جىلدىڭ 30 ماۋسىمىنان باستاپ، قازاقستاندىقتار رەسەي اۋماعىنا كىرۋ ءۇشىن الدىن الا تىركەلىپ، ارنايى QR-كود الۋى ءتيىس بولادى. بۇل وزگەرىس قازاقستاننان بولەك، ازەربايجان، ارمەنيا، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان سەكىلدى ۆيزاسىز رەجيم تۋرالى كەلىسىم جاساعان ەلدەردىڭ ازاماتتارىنا دا قاتىستى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
رەسەي ۇكىمەتى قابىلداعان قاۋلى بويىنشا، قازاقستاندىقتار ەندى رەسەيگە جوسپارلانعان ساپارىنان كەم دەگەندە 72 ساعات بۇرىن ارنايى قوسىمشا ارقىلى تىركەۋدەن ءوتىپ، ساپار ماقساتى مەن مەرزىمىن، جەكە دەرەكتەرىن، سونداي-اق فوتوسۋرەتتەرىن ۇسىنۋى قاجەت. توتەنشە جاعدايدا (جاقىن تۋىسىنىڭ اۋىر سىرقاتى نەمەسە قايتىس بولۋى) بۇل مەرزىم جولعا شىعارعا دەيىنگى ءتورت ساعات بۇرىن ۋاقىتقا دەيىن قىسقارتىلادى.
جاڭا تارتىپكە سايكەس، تىركەلۋ "مەملەكەتتىك قىزمەتتەر RuID" اتتى ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى جۇزەگە اسىرىلماق. دەگەنمەن رەسەيلىك اقپارات قۇرالدارىنىڭ دەرەگىنشە، اتالعان قوسىمشا ازىرگە دايىن ەمەس. ساراپشىلاردىڭ پايىمىنشا، بۇل قوسىمشانىڭ جۇمىسى تەك ماۋسىم ايىنىڭ سوڭىنا قاراي ىسكە قوسىلادى دەپ كۇتىلۋدە.
تىركەۋدەن ءساتتى وتكەن جاعدايدا قازاقستاندىقتارعا QR-كود بەرىلەدى. اتالعان كود رەسەيمەن شەكاراداعى باقىلاۋ بەكەتتەرىندە كورسەتىلەدى. ساراپشىلاردىڭ سوزىنشە، شەكارا ايماقتارىنداعى ينتەرنەتتىڭ تۇراقسىزدىعىن ەسكەرىپ، QR-كودتىڭ سكرينشوتىن الدىن الا ازىرلەپ العان ءجون.
كوشى-قون ماسەلەلەرى جونىندەگى ساراپشى ۆالەنتينا چۋپيكتىڭ ايتۋىنشا، جاڭا ءتارتىپ، شىن مانىندە، ەلەكتروندى ۆيزا جۇيەسىنە وتە ۇقساس.
"بۇل ءىس جۇزىندە جەڭىلدەتىلگەن ۆيزالىق رەجيمگە تەڭ. ادامدار ەندى رەسەيگە اتتانار الدىندا ءۇش كۇن بۇرىن ارنايى رۇقسات الۋعا مىندەتتى. ءبىر جاعىنان، بۇل جۇيەنىڭ تيىمدىلىگى سول – ازاماتتار رەسەيگە كىرۋگە تىيىم سالىنعان-سالىنباعانىن الدىن الا بىلە الادى. بۇل ۋاقىتتى ۇنەمدەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا كىرۋگە تىيىم سالىنسا، ونىڭ سەبەبىن انىقتاۋ جانە شەشىمدى داۋلاۋ قيىنعا سوعۋى مۇمكىن"، – دەيدى زاڭگەر.
رەسەي تاراپى بۇل وزگەرىستەردىڭ "كوشى-قون اعىمدارىن رەتتەۋ جانە شەكاراداعى ءتارتىپتى نىعايتۋ ماقساتىندا" ەنگىزىلگەنىن ناقتىلايدى. قوسىمشانى ەنگىزۋدەگى نەگىزگى ماقسات – شەتەلدىك ازاماتتاردىڭ رەسەيگە ساپارلارىن تولىق باقىلاۋعا الۋ.
QR-كود الۋ ءتارتىبى بەلگىلى ءبىر ساناتتاعى ازاماتتارعا قولدانىلمايدى. اتاپ ايتقاندا، رەسەيگە ۆيزامەن كىرەتىن ەلدەردىڭ ازاماتتارىنا، ديپلوماتتار مەن ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىنە، ۋاقىتشا تۇرۋعا رۇقساتى (رۆپ) جانە ىقتيارحاتى (ۆنج) بار ازاماتتارعا، سونداي-اق بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارىنا QR-كود الۋ مىندەتتەلمەيدى. 6 جاسقا دەيىنگى بالالارعا دا بۇل ءتارتىپتىڭ قاتىسى جوق.
رەسەي ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىندا 2025 جىلعى 30 ماۋسىمنان كەيىن QR-كودسىز كەلگەن وزگە شەتەلدىك ازاماتتاردى ەل اۋماعىنا كىرگىزبەۋ تۋرالى ناقتى ايتىلعان. دەگەنمەن قىرعىزستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى "QR-كودتىڭ بولماۋى رەسەيگە كىرگىزبەۋگە نەگىز بولا المايتىنىن" حابارلاعانىمەن، ءوز ازاماتتارىنا جاڭا تارتىپكە بەيىمدەلۋگە كەڭەس بەرەدى.
ال قازاقستان، وزبەكستان جانە تاجىكستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىكتەرى بۇل جاڭاشىلدىققا قاتىستى ازىرگە رەسمي تۇسىنىكتەمە بەرگەن جوق. رەسەيلىك ءباسپاسوزدىڭ مالىمەتىنشە، الدىن الا تىركەلىپ، QR-كود العاننىڭ وزىندە ول قازاقستان ازاماتتارىنا رەسەيگە 100 پايىز كەپىلدىك بەرمەيدى. سوڭعى شەشىمدى شەكارا قىزمەتىنىڭ وكىلدەرى قابىلدايدى. سونداي-اق بيومەتريالىق دەرەكتەردىڭ سايكەس كەلمەۋى دە شەكارادان ارى جىبەرمەي قويۋعا نەگىز بولۋى مۇمكىن.
رەسەي فەدەراسياسىنىڭ ۇكىمەتى بۇعان دەيىن دە قازاقستاندىقتار ءۇشىن شەكارا ەرەجەلەرىن بىرنەشە رەت قاتاڭداتقان بولاتىن. مىسالى، 2025 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ قازاقستاندىقتاردىڭ رەسەي اۋماعىندا ءبىر جىل ىشىندە بولۋ مەرزىمى 90 كۇنگە دەيىن قىسقارعان. بۇعان دەيىن 180 كۇن ىشىندە 90 كۇننەن ارتىق بولماۋ ءتارتىبى قولدانىلىپ كەلگەن ەدى.
90 كۇننەن ۇزاعىراق رەسەيدە بولۋعا تەك ءبىلىم الۋ ماقساتىندا بارعاندار، ەڭبەك قىزمەتىن جۇزەگە اسىراتىندار، ۋاقىتشا تۇرۋعا رۇقساتى بارلار جانە ساياسي باسپانا سۇراعاندار قۇقىلى.
رەسەي ۇكىمەتى بيىلدان باستاپ قازاقستان ازاماتتارىنان بيومەتريالىق مالىمەت جيناۋدى دا كۇشەيتتى. وسىعان بايلانىستى 2024 جىلعى 1 جەلتوقساننان باستاپ ماسكەۋدەگى حالىقارالىق اۋەجايلار مەن ورىنبور وبلىسىنداعى ماشتاكوۆو وتكىزۋ بەكەتىندە قازاقستاندىقتاردان مىندەتتى تۇردە فوتوسۋرەت پەن ساۋساق ىزدەرى الىنا باستاعان. سىناق رەجيمى سيپاتىنداعى بۇل شارا 2025 جىلدىڭ ماۋسىم ايىنىڭ سوڭىنا دەيىن جالعاسادى.
2025 جىلعى 30 ماۋسىمنان كەيىن بيومەتريالىق دەرەكتەردى جيناۋ رەسەيدىڭ بارلىق شەكارالىق باقىلاۋ بەكەتتەرىندە مىندەتتى بولادى. وسى كەزەڭنەن باستاپ رەسەيگە كىرگەن ءاربىر قازاقستاندىق ازاماتقا ارنايى سيفرلىق پروفيل جاسالىپ، ونىڭ جەكە دەرەكتەرى رەسەيلىك مەملەكەتتىك جۇيەلەرمەن ينتەگراسيالانادى.
قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگى جاڭا تالاپتاردى ەسكەرە وتىرىپ، ازاماتتارعا شەكارالىق باقىلاۋدان ءوتۋ راسىمدەرىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ، دۇرىستاپ دايىندالۋدى، ساپار الدىنداعى تەكسەرىستەردەن مۇقيات ءوتۋدى ۇسىنادى.
سونداي-اق ەلشىلىك رەسەي اۋماعىنا كىرگەن كەزدە ەسىرتكىگە جاتقىزىلعان وسىمدىكتەردى، اتاپ ايتقاندا، ادىراسپان (گارمالا) اكەلۋگە بولمايتىنىن ەسكە سالادى. رەسەي زاڭناماسىنا سايكەس، ەسىرتكى قۇرامىنا جاتقىزىلعان مۇنداي وسىمدىكتەردى زاڭسىز تاسىمالداعاندار ءۇش جىلعا دەيىن، ال اسا ءىرى كولەمدە توپ بولىپ الىپ وتكەندەر 8 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن.
وسىلايشا، رەسەيدىڭ ۆيزاسىز كىرۋ رەجيمىن كۇرت كۇشەيتۋى قازاقستان مەن ورتالىق ازيا ەلدەرى ازاماتتارىنىڭ كورشى ەلگە ساپارلارىن جوسپارلاۋدا جاڭا كەدەرگىلەر تۋعىزۋى مۇمكىن. ساراپشىلار مەن قۇقىق قورعاۋشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل وزگەرىستەردىڭ ساياسي استارى دا بار جانە شەكاراداعى باقىلاۋدىڭ كۇشەيۋى الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسا تۇسپەك.
