ەلوردالىق پروكۋراتۋرا 2025 جىلدىڭ ءبىرىنشى توقسانىندا بوتەننىڭ مۇلكىن قاساقانا جويۋعا جانە بۇلدىرۋگە قارسى كۇرەستى قورىتىندىلادى. كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندە وتكەن بريفينگتە اتقارىلعان جۇمىستار تۋرالى قالالىق پروكۋراتۋرا باسقارماسىنىڭ پروكۋرورى گۇلميرا بەكمۇحانوۆا ايتىپ بەردى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz استانا قالاسى اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
«نولدىك توزىمدىلىك» قاعيداتىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا ەلوردادا قۇقىقتىق باقىلاۋ مەن قوعامدىق ءتارتىپتى كۇشەيتۋ بويىنشا ناقتى جۇمىس ءجۇرىپ جاتىر. وزەكتى ماسەلە – ۆانداليزم مەن قوعامدىق ورىنداردىڭ لاستانۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى.
«قوعامدىق مۇلىكتىڭ ءبۇلىنۋى، بۇزاقىلىق – مۇنىڭ ءبارى دەرەۋ جانە قاتاڭ شارالار قابىلداۋدى تالاپ ەتەدى»، – دەدى گۇلميرا بەكمۇحانوۆا.
ول 2023 جىلعى 3 قاڭتاردان باستاپ، ەگەر زالال 200 اەك-تەن (738 مىڭ تەڭگە) اسپاسا، بوتەننىڭ مۇلكىن قاساقانا جارامسىز نەمەسە بۇلدىرگەنى ءۇشىن جازانى كوزدەيتىن اقبتك-نىڭ 147-1-بابى كۇشىنە ەنگەنىن ەسكە سالدى. قۇقىق بۇزۋشىعا اكىمشىلىك قاماۋعا الۋ نەمەسە ايىپپۇل سالىنۋى مۇمكىن.
2025 جىلدىڭ I توقسانىندا استانا قالاسىنىڭ اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىنا اقبتك-نىڭ 147-1-بابى بويىنشا 61 ءىس كەلىپ ءتۇستى. قاراۋ قورىتىندىسى بويىنشا 40 قۇقىق بۇزۋشى اكىمشىلىك قاماۋعا ۇشىرادى، تاعى 21 ادامعا جالپى سوماسى 3 605 440 تەڭگە ايىپپۇل سالىندى. بۇل ەلورداداعى ۆانداليزممەن كۇرەسۋدىڭ ءپرينسيپتى ءتاسىلىن كورسەتەدى.
گۇلميرا بەكمۇحانوۆانىڭ ايتۋىنشا، استانادا قوعامدىق ءتارتىپتى بۇزۋشىلىقتاردى جەدەل انىقتاۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان. بۇگىندە قالادا پوليسيانىڭ جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنا قوسىلعان 35 600 بەينەباقىلاۋ كامەراسى جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ ارقاسىندا كۇن سايىن ونداعان قۇقىق بۇزۋشىلىق، ونىڭ ىشىندە قوقىس تاستاۋ، تۇكىرۋ، بۇزاقىلىق ارەكەتتەر تىركەلەدى.
قالا پروكۋراتۋراسى كامەلەتكە تولماعاندار اراسىنداعى بۇزۋشىلىقتار سانىنىڭ ءوسۋىن تىركەيدى. اتالعان كەزەڭدە قوعامدىق ورىنداردىڭ لاستانعانى ءۇشىن 5 151 ادام اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلدى، ونىڭ ىشىندە 36-سى – كامەلەتكە تولماعاندار.
«ەگەر كامەلەتكە تولماعان ادامنىڭ ايىپپۇل تولەۋگە جاعدايى بولماسا، مىندەت اتا-اناسىنا نەمەسە ولاردى الماستىراتىن ادامدارعا جۇكتەلەدى»، – دەپ ءتۇسىندىردى پروكۋرور.
پروكۋراتۋرا مەن پوليسيا الەۋمەتتىك جەلىلەرگە، باق-قا جانە ازاماتتاردىڭ جاريالانىمدارىنا بەلسەندى مونيتورينگ جۇرگىزۋدە. ۆانداليزم جانە ۇساق بۇزاقىلىق تۋرالى حابارلامالار انىقتالعان جاعدايدا تەكسەرۋلەر جۇرگىزىلەدى، قۇقىق بۇزۋشىلارعا قۇقىقتىق باعا بەرىلەدى. مۇنداي جاعدايلار مەديا كەڭىستىكتە ۇنەمى جاريالانادى.
پروكۋراتۋرا ەلوردا تۇرعىندارىن زاڭناما نورمالارىن ساقتاۋعا جانە وزدەرىنىڭ ازاماتتىق ۇستانىمدارىن كورسەتۋگە شاقىرادى. ۋربانيزاسيا، حالىقتىڭ ءوسۋى جانە قالالىق ينفراقۇرىلىمنىڭ دامۋى جاعدايىندا ءتارتىپتى ساقتاۋ قوعامنىڭ بارلىق قاتىسۋشىلارىنىڭ ورتاق جاۋاپكەرشىلىگى بولىپ سانالادى.