ميللياردتاعان اقشا اينالىپ جاتقان سۋرروگات انالاردىڭ جاسىرىن بيزنەسى قازاقستاندا اسا ءقاۋىپتى دەڭگەيگە جەتكەنىن ايتىپ، ماماندار دابىل قاعۋدا. سوڭعى ۋاقىتتا قازاقستاندا قىتايدان تاپسىرىس قابىلدايتىن سۋرروگات انالار بيزنەسى قارقىندى دامي باستاپتى. بۇل جاعدايدى اشكەرەلەگەن ساراپشىلار مەن قۇقىق قورعاۋشىلار ونىڭ ارتىندا ۇلكەن كريمينالدىق توپتاردىڭ تۇرعانىن، ءتىپتى بۇعان بالا ورگاندارىن ترانسپلانتاسيالاۋ ماقساتىندا بارۋ سىندى قورقىنىشتى ارەكەتتەردىڭ بارىن دا جوققا شىعارمايدى. وسىنداي ماسقارا جايت تۋرالى كۇنى كەشە شەتەلدىك باسىلىمدا ماقالا جارىق كوردى،دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
جاقىندا DW اگەنتتىگىنە سۇقبات بەرگەن بىرنەشە قازاقستاندىق ايەلدىڭ اڭگىمەسى بۇل ماسەلەنىڭ قانشالىقتى تەرەڭدە جاتقانىن كورسەتەدى. ءاليا مەن ناتاليا ەسىمدى كەلىنشەكتەر (اتى-جوندەرى وزگەرتىلگەن) قۇرباندارىنىڭ سانى كۇننەن-كۇنگە كوبەيىپ بارا جاتقان بۇل بيزنەسكە الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى تارتىلعاندارىن ايتادى.
ولار Instagram مەن TikTok-تان مۇنداي جارنامالاردى ءجيى كەزدەستىرۋگە بولاتىنىن ايتادى. وندا سۋرروگات انا بولۋعا كەلىسكەن ايەلدەرگە قوماقتى اقشا ۋادە ەتىلەدى. ماسەلەن، بوسانعاننان كەيىن قولعا 6-8 ميلليون تەڭگە، وعان قوسا اي سايىن 500 دوللار مەن تەگىن جاتىن ورىن ۇسىنعان جايت بار. ال تۇرمىسى تومەن، تۇراقتى تابىسى جوق بىزدەگى قىز-كەلىنشەكتەر ءۇشىن بۇل وتە ۇلكەن اقشا بولىپ كورىنەرى ءسوزسىز.
"ءاليا العاش الماتىداعى مەديسينالىق ورتالىققا شاقىرىلىپ، بارلىق تەكسەرىستەن وتكەن سوڭ، وعان ەمبريوندى قازاقستاندا ەمەس، قىتايدا سالۋدى ۇسىنادى. ناتاليانى دا ءدال سولاي سەندىرگەن. ال ءىس جۇزىندە قىتايدان بىردەن كامبودجاعا جىبەرىپ، وعان بەيمالىم جەردە جاسىرىن تۇردە وتا جاسالعان. ناتاليانىڭ ايتۋىنشا، ونى پنومپەن قالاسىنداعى 40 قاباتتى بيىك عيماراتقا اپارىپ، ۇرىق سول ارادا سالىنادى. ءاليا بولسا پەكينگە جەتكىزىلگەن، سول جەردەن تەرەزەلەرى جابىق كولىكپەن بەيمالىم عيماراتقا جەتكىزىلگەن. ول جەردە قىتايشا سويلەگەن ماماندار تەك 15 مينۋتتىق وتا جاساپ، ونى قايتادان قازاقستانعا جونەلتكەن"، دەپ جازادى DW.
قازاقستانعا كەلگەننەن كەيىن ولاردى الماتى ماڭىنداعى كوتتەدج بەن پاتەرگە ورنالاستىرعان. ول ارادا باسقا دا بىرنەشە ەلدىڭ قىز-كەلىنشەكتەرى بولعان. ءبىراق ۋاقىت وتە كەلە ايەلدەر مەن قىتايلىق دەلدالدار اراسىندا تۇسىنىسپەۋشىلىك پەن داۋ باستالعان.
"ناتاليا بوساناتىن ۋاقىت جاقىنداعاندا قاجەتتى مەديسينالىق كومەكتى الا الماعان سوڭ، ءوز كۇشىمەن پەرزەنتحاناعا بارىپ بوسانعان. بالانى ءۇش كۇننەن سوڭ قىتايلىق تاپسىرىس بەرۋشىلەر الىپ كەتكەن. ال بالانىڭ ناقتى تاعدىرى بەلگىسىز كۇيدە. ءاليانىڭ جاعدايى بۇدان دا قيىن. وعان ىشتەگى بالانىڭ دەنساۋلىعىندا اۋىتقۋ بار دەگەن جالعان دياگنوز قويىپ، ونى ءماجبۇرلى تۇردە تۇسىك جاساتۋعا تىرىسقان. ول اراشا سۇراپ ادۆوكاتتار كومەگىنە جۇگىنگەن. ادۆوكاتتار البينا جانە ازامات بەكقۇلوۆتاردىڭ ايتۋىنشا، ايەلدەرگە قول قويدىرعان كەلىسىمشارتتاردىڭ بارلىعى زاڭعا مۇلدەم قايشى، جالعان قۇجات بولىپ شىققان. ول جەردە بالانىڭ بيولوگيالىق اتا-اناسى تۋرالى اقپارات جوق، نوتاريالدىق كۋالاندىرىلعان ەشقانداي رەسمي كەلىسىمشارت تا جوق. بۇنىڭ بارلىعى ادام ساۋداسىنا جاتاتىن قىلمىستىق ارەكەتتەر ەكەنى انىق. ءارى ايەلدەردى ەشبىر تىركەۋسىز، زاڭسىز شەكارا اسىرىپ وتىرعان ادامداردىڭ بەدەلدى دە ىقپالدى تۇلعالار ەكەنى دە ايتىلۋدا"، دەلىنەدى شەتەلدىك باسىلىمدا.
قازاقستان رەپرودۋكتيۆتى مەديسينا قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى، پروفەسسور ۆياچەسلاۆ لوكشين بولسا، بۇل جاعدايدىڭ كريمينال ەكەنىن اشىق ايتتى. ونىڭ پىكىرىنشە، قازاقستاندا سۋرروگات انالارعا تولەنەتىن رەسمي تولەم بۇل زاڭسىز جولمەن ۋادە ەتىلگەن اقشادان دا كوپ ءارى ءقاۋىپسىز ەكەن. دەگەنمەن الەۋمەتتىك تۇرعىدان قورعالماعان ايەلدەر ءۇشىن تەز ارادا ۇلكەن اقشاعا كەڭەلۋ مۇمكىندىگى الدەقايدا تارتىمدى بولىپ وتىر.
"بۇل جاعداي قازاقستانداعى رەپرودۋكتيۆتى مەديسينانىڭ بەدەلىنە ۇلكەن سوققى. ءقازىر بۇل ماسەلەگە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى نازار اۋدارماسا، جاعداي ودان ءارى ۋشىعا تۇسەدى"، - دەيدى ول.
ال قورعاۋشىلار بەكقۇلوۆتاردىڭ ايتۋىنشا، قازاقستاننان سۋرروگات انالار دايىنداۋمەن اينالىساتىن مۇنداي مەديسينالىق ورتالىقتار الماتىدان بولەك، استانا، شىمكەنت جانە تالدىقورعان قالالارىندا دا بار بولىپ شىقتى.
"بۇل ارادا كۇدىك پەن كۇمانگە تولى قورقىنىشتى ءبىر بولجام: بۇل بالالاردىڭ ورگاندارىن "كولەڭكەلى ترانسپلانتولوگيا" ءۇشىن پايدالاناتىن حالىقارالىق كريمينالدىق توپتاردىڭ ءىسى بولۋى دا عاجاپ ەمەس. سەبەبى وسىنداي قۇپيا ارەكەتتەر قازاقستانمەن عانا شەكتەلمەي، رەسەي، قىرعىزستان، گرۋزيا جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيا ەلدەرىنە دەيىن تامىرىن جايادى. ءقازىر قورعاۋشىلار اتىنان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا رەسمي ارىز تۇسىرىلگەن. ەندىگى جەردە بۇل ىسكە ىشكى ىستەر مينيسترلىگى مەن پروكۋراتۋرا تاراپىنان قاتاڭ تەكسەرىس جۇرگىزىلىپ، ادام ساۋداسى مەن بالا ساۋداسىن ۇيىمداستىرعان توپتاردىڭ ارەكەتتەرىنە ناقتى توسقاۋىل قويىلۋى ءتيىس. بۇل سۇمدىق جاعداي سۋرروگاتتىق بيزنەس ارقىلى اقشا تابۋدىڭ قانداي ءقاۋىپتى دەڭگەيگە جەتكەنىن كورسەتەدى. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدەگى قۇزىرلى ورگانداردىڭ الدىندا بۇل ماسەلەنى تەرەڭنەن تەكسەرىپ، بەيكۇنا ايەلدەر مەن نارەستەلەردىڭ تاعدىرىمەن ويناعان قىلمىستىق توپتاردى اشكەرەلەپ، كىنالىلەردى جازالاۋ مىندەتى تۇر. ويتكەنى بۇدان كەيىنگى ۇرپاقتىڭ تاعدىرى وسىعان تىكەلەي بايلانىستى"، دەپ وي تۇيەدى شەتەلدىك باسىلىم.
