ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە Vءىى حالىقارالىق Asian Mechanisms and Machine Science (Asian MMS-2024) كونفەرەنسياسى باستالدى. سالا ساراپشىلارى ماشينالار تۋرالى زاماناۋي عىلىمنىڭ وزەكتى ترەندتەرى مەن ماسەلەلەرىن تالقىلادى.
اۋقىمدى شارانى ق ر ءۇاق عىلىم كوميتەتىنىڭ ءو.ا.جولداسبەكوۆ اتىنداعى مەحانيكا جانە ماشيناتانۋ ينستيتۋتى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق ينجەنەرلىك اكادەمياسى مەن ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى بىرلەسىپ وتكىزدى.
كونفەرەنسيانىڭ ءبىرىنشى كۇنى ءىس-شاراعا قاتىسۋشىلار مەن قوناقتار ءۇشىن كامپۋس-تۋر ۇيىمداستىرىلدى. ولار ءال-فارابي مۇراجايىن، «قاشىقتىقتان زوندتاۋ تەحنولوگيالارى جانە ولاردى قولدانۋ» قازاقستان-قىتاي بىرلەسكەن زەرتحاناسىن، گەوگرافيا جانە تابيعاتتى پايدالانۋ فاكۋلتەتىنىڭ 10 جاڭا يننوۆاسيالىق زەرتحاناسىن، دارىلىك پرەپاراتتاردى ءوندىرۋ سەحىن، ينجينيرينگ جانە عىلىمدى قاجەتسىنەتىن تەحنولوگيالار كلاستەرىن جانە كامپۋستا ورنالاسقان باسقا دا وبەكتىلەردى ارالادى. فورۋمنىڭ ەكىنشى كۇنىنىڭ پلەنارلىق وتىرىسىن مودەراتور – ت.ع.د.، پروفەسسور، ماسكەۋ عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى عزي ۆيسە-پرەزيدەنتى، اكادەميك ۋ.ا.جولداسبەكوۆا اتىنداعى مەحانيكا جانە ماشيناتانۋ ينستيتۋتىنىڭ باس ديرەكتورى اماندىق تولەشوۆ اشتى. ول كونفەرەنسيا 50 ەلدىڭ عالىمدارى مەن ينجەنەرلەرىن بىرىكتىرەتىن IFToMM بەدەلدى حالىقارالىق مەحانيزمدەر مەن ماشينالار عىلىمىن ناسيحاتتاۋ فەدەراسياسىنىڭ، حالىقارالىق ءىرى عىلىمي قاۋىمداستىقتىڭ قولداۋىمەن ءوتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. تاۋەلسىز قازاقستان IFToMM ۇيىمىنا 1991 جىلدان بەرى مۇشە.
باسقارما ءتوراعاسى – ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ قاتىسۋشىلارعا قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى. ۋنيۆەرسيتەت باسشىسى بيىل حالىقارالىق QS رەيتينگىندە 163-ورىنعا يە بولعان زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرىلعانىنا 90 جىل تولاتىنىن اتاپ ءوتتى. روبوتوتەحنيكا سالاسىن بەلسەندى دامىتا وتىرىپ، ۋنيۆەرسيتەت زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ەنگىزىپ، عىلىمي-زەرتتەۋ زەرتحانالارىن قۇرۋدا. مەرەيتويعا وراي، قازۇۋ قۇرامىندا 10 زەرتحاناسى بار تۇراقتى دامۋ جانە قورشاعان ورتانى باسقارۋ عىلىمي ورتالىعى اشىلدى. حيميا جانە حيميالىق تەحنولوگيا فاكۋلتەتىندە توعىز زەرتحاناسى بار زاماناۋي Farabi Chem Science كلاستەرى قۇرىلدى. جىل سوڭىنا دەيىن حالىقارالىق جانە وتاندىق جەتەكشى تەحنولوگيالىق كومپانيالار ورنالاساتىن قازۇۋ حابىن اشۋ جوسپارلانۋدا. ونەركاسىپتىك روبوتوتەحنيكا جانە روبوتتاندىرۋ سالاسىنداعى ينجەنەرلىك قۇزىرەتتىلىك ورتالىعى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. سونىمەن قاتار ورتالىق ازيادا تەڭدەسى جوق سۋپەركومپيۋتەر جەتكىزىلەدى دەپ كۇتىلۋدە. ۋنيۆەرسيتەت «مەحانيكا»، «اۆتوماتتاندىرۋ جۇيەلەرى جانە باسقارۋ قۇرالدارى»، «روبوتتىق جۇيەلەر» جانە ت.ب. باعىتتار بويىنشا مامانداردى دايارلاۋدا.
«كونفەرەنسياعا اقش، جاپونيا، جۇڭگو، ءۇندىستان، تايۆان، يتاليا، پولشا، گەرمانيا، تۇركيا جانە تمد ەلدەرىنىڭ عالىمدارى قاتىسۋدا، – دەدى رەكتور. – بۇل ۋنيۆەرسيتەتتە ينتەللەكتۋالدى جانە روبوتتىق جۇيەلەردى ودان ءارى دامىتۋعا جانە بىرلەسكەن عىلىمي-زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر اشادى».
ەكونوميكا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك، تۇران ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى جوعارى وقۋ ورىندارى قاۋىمداستىعىنىڭ پرەزيدەنتى راحمان الشانوۆ قاتىسۋشىلاردى كونفەرەنسيانىڭ اشىلۋىمەن جانە ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى. ول سونداي-اق قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇلتتىق ينجەنەرلىك اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، اكادەميك باقىتجان جۇماعۇلوۆتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن وقىدى. «عىلىمي فورۋمداردا بەدەلدى عالىمداردىڭ قارىم-قاتىناسى، عىلىمي ناتيجەلەردى سىناقتان وتكىزۋ، جۇمىستىڭ پەرسپەكتيۆالارى مەن باعىتتارىن تالقىلاۋ عىلىم ءۇشىن ناعىز قوزعاۋشى كۇش بولىپ تابىلادى. ونىڭ قازىرگى كەزەڭدەردە جالعاسىپ جاتقانىنا قۋانىشتىمىن. Vءىى حالىقارالىق Asian Mechanisms and Machine Science كونفەرەنسياسى IFToMM مەحانيزمدەرى مەن ماشينالارى تۋرالى عىلىمدى دامىتۋعا جاردەمدەسۋ جونىندەگى بەدەلدى حالىقارالىق فەدەراسيانىڭ قولداۋىمەن وتكىزىلەتىن ماڭىزدى ناتيجەلەر اكەلەتىنىنە سەنىمدىمىن»، – دەلىنگەن حاتتا.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ۆيسە-مينيسترى دارحان احمەد-زاكي قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەكتىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن جەتكىزدى. «Asian Mechanisms and Machine Science وتكىزۋ ەل ومىرىندەگى ماڭىزدى عىلىمي وقيعا بولىپ تابىلادى. قازاقستاندا مەحانيزمدەر مەن ماشينالار جانە روبوتوتەحنيكا عىلىمىنىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنى ءسوزسىز. ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز بەن شەتەلدىك ارىپتەستەرىمىزدىڭ ماشينا جاساۋدى جانە ەكونوميكانىڭ ارالاس سالالارىن دامىتۋدىڭ پراكتيكالىق ۇلەسىنە ىقپال ەتەتىن بولادى»، – دەپ اتاپ وتكەن ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم ءمينيسترى ساياسات نۇربەك كونفەرەنسيا قاتىسۋشىلارىنا عىلىمي-زەرتتەۋ قىزمەتى مەن جۇمىسىنا تابىس تىلەدى.
پلەنارلىق وتىرىستا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى اقىلبەك قۇرىشبايەۆ، IFToMM پرەزيدەنتى اندرەس كەچكەمەتي، Asian MMS-2024 عىلىمي كوميتەتىنىڭ تەڭ ءتوراعاسى، FToMM قۇرمەتتى پرەزيدەنتى ماركو چەككارەللي جانە باسقالار ءسوز سويلەدى.
كونفەرەنسيا جۇمىسى «مەحانيزمدەر مەن ماشينالار تەورياسىنداعى تاريح جانە ءبىلىم»، «مەحانيزمدەر مەن ماشينالاردى جوبالاۋ»، «بيومەحانيكا جانە مەديسينالىق روبوتوتەحنيكا» اتتى سەكسيالىق وتىرىستار اياسىندا جالعاستى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى
