اۋديتورلار قازاقستان ەاەو ەلدەرى اراسىندا تاڭبالاناتىن تاۋارلاردىڭ سانى جاعىنان ارتتا قالىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى. رەسپۋبليكادا ءالى كۇنگە دەيىن قانداي تاۋارلاردى ءبىرىنشى كەزەكتە تاڭبالاۋ قاجەت ەكەنىن كورسەتەتىن بەكىتىلگەن ادىستەمە جوق، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
مىسالى، 5 جىل بۇرىن تەمەكى ونىمدەرىن تاڭبالاۋ ەنگىزىلدى، الايدا قازاقستانعا زاڭسىز ونىمدەردى اكەلۋ ءالى دە جالعاسۋدا. 2024 جىلى كونتراباندالىق تەمەكى ونىمدەرىنىڭ 16 ملن استام قاپتاماسى تاركىلەنگەن. بۇل 3 جىل بۇرىنعى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا 4،5 ەسە كوپ.
اياق كيىمگە قاتىستى ەكىۇشتى جاعداي بايقالادى. تاۋار يمپورتى 4 جىل ىشىندە تومەندەگەن، ءبىراق اياق كيىمگە ارنالعان دايىندامالار يمپورتى 13 ەسە وسكەن. ال ولاردى اياق كيىم وندىرمەيتىن، ءبىراق كەيىننەن ءونىمدى جەكە تۇلعالارعا ساتاتىن كومپانيالار جاپپاي اكەلىپ جاتىر. ءوندىرىس كولەمى از بولا تۇرا اياق كيىمگە ارنالعان دايىندامالار يمپورتىنىڭ جىل سايىن ارتۋى كەدەندىك باجداردى تولەۋدەن جالتارۋ ماقساتىندا دايىن اياق كيىمدى دايىندامالار رەتىندە اكەلۋ فاكتىلەرىنىڭ بولۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتەدى.
2024 جىلى ۋاكىلەتتى ەكونوميكالىق وپەراتورلارعا قۇجاتتاردا دايىن ونىمدەردى ەمەس، تاڭبالانۋعا جاتپايتىن دايىندامالاردى كورسەتۋ ءتيىمدى بولدى. ال 2025 جىلى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ اكەلىنەتىن دايىندامالاردىڭ كولەمىنە نازار اۋدارا باستاعانىن كورىپ، ولار اياق كيىمنىڭ بولشەكتەرىن دە اكەلۋدى توقتاتتى. باسقاشا ايتقاندا، اياق كيىم نارىعى تولىقتاي «كولەڭكەگە» كەتتى.
مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى تاڭبالاۋ جۇيەسىنىڭ دەرەكتەرىن جەتكىلىكتى پايدالانبايدى. قازىرگى ۋاقىتتا قاپتامالار سىرتىندا Data Matrix كودتارىنىڭ بولماۋى تەمەكى ونىمدەرىنىڭ كونترابانداسىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا وسىعان قاراماستان، 2024 جىلى ارنايى ءموبيلدى قوسىمشاعا تەمەكى ونىمدەرىنىڭ كونترابانداسى بويىنشا 246 ءوتىنىش كەلىپ تۇسكەن. ال ولاردىڭ بىردە-بىرەۋى بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلمەگەن. تاڭبالاۋ الەۋەتى تولىعىمەن پايدالانىلماي وتىر.
كەمشىلىكتەر مەن پروبلەمالارعا قاراماستان، قارجى مينيسترلىگى 2024 جىلى وڭ ناتيجەلەر تۋرالى ەسەپ بەردى. جوسپاردىڭ ورىندالعانى تۋرالى ەسەپ بەرۋگە جوسپاردىڭ تومەندەتىلۋى ەسەبىنەن سالىقتاردىڭ جىو-دەگى ۇلەسى 20،2%-دان 17،2%-عا دەيىن ازايتىلۋى مۇمكىندىك بەردى. سالىستىرمالى تۇردە العاندا، 2023 جىلى بۇل كورسەتكىش 19،6% بولعان.
اۋديت قورىتىندىسى بويىنشا بارلىعى:
747 ملن تەڭگەگە قارجىلىق بۇزۋشىلىق؛
2 ملرد تەڭگەدەن استام سوماعا كىرىس بولىگى بويىنشا بيۋدجەت شىعىندارى؛
سونداي-اق 34 راسىمدىك بۇزۋشىلىق جانە 29 جۇيەلى كەمشىلىك انىقتالدى.
