قازاقستاندا جەڭىل شارتتارمەن باسپانا الۋدى ۇسىناتىن كومپانيالارعا تەكسەرىس ءجۇرۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى ۇسىنىستى ءماجىلىس دەپۋتاتى ماقسات تولىقبايەۆ جاسادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"ءقازىر قازاقتىڭ ەڭ ءالسىز ءارى جاندى جەرى – باسپانا.ويتكەنى، ۇيسىز-كۇيسىز جۇرگەن ادام كوپ. سولاردىڭ جاندى جەرىنەن ۇستاپ، تىرپ ەتكىزبەي ۇرىمتال تۇستى ۇتىمدى پايدالانىپ، وڭاي ولجا تاپقىسى كەلەتىن اككى الاياقتاردىڭ «كووپەراتيۆتتىك جولمەن يپاتەكاعا باسپانا الىڭىز!»، – دەيتىن جارناماسىنان كوز سۇرىنەدى. كۇنى كەشە قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىنىڭ ەلدەگى ەڭ ءىرى ءتۇرعىن-ۇي كووپەراتيۆتەرىنىڭ ءبىرى «Asar Baspanا-نى» قارجى پيراميداسى دەپ ايىپتاپ، قىزمەتىن توقتاتىپ، ۇيىمداستىرۋشىلاردى قاماۋعا العاندىعى تۋرالى تاراعان اقپارات قوعامدى ءدۇر سىلكىندىردى. كومپانيا كەڭسەسىن ءتىنتۋ كەزىندە 1،2 ملرد تەڭگە قولما-قول اقشا، پرەميۋم كلاستى كولىكتەر تاركىلەندى. ەندى ءبىزدىڭ تەلەفونىمىزدا تىنىشتىق جوق. ويتكەنى، «Asar baspana»-نىڭ سالىمشىلارى وتە كوپ ەكەن. ولاردىڭ «ءۇي الامىز» دەپ جۇرگەن ۇمىتتەرىنىڭ ءبىر كۇندە كۇل-پارشاسى شىعا ما دەپ الاڭدايمىن. سالى سۋعا كەتكەن سالىمشىلاردىڭ كوڭىلى كۇپتى.
ازىرگە اتاعى جەر جارعان «Asar Baspanaنى» الاياق، قارجى پيراميداسى دەپ ءبىرجاقتى ۇكىم كەسۋگە قاقىمىز جوق. سوتتىڭ شەشىمىن كۇتەمىز. سالىمشىلار قونىس تويىن تويلاپ، سالعان اقشالارىن قايتارا السا جاقسى، ارينە. ولاي بولماعان جاعدايدا مىڭداعان ادام تاعى دا «تۇزاققا ءتۇستى» دەي بەرىڭىز. داۋدىڭ كوكەسىن سوندا كورەمىز"، دەيدى دەپۋتات.
سونداي-اق، ءىرى كومپانيا مەن بانكتەردىڭ اتىن پايدالانىپ، اڭقاۋ ەلدى اقشا سالۋعا ۇگىتتەپ جۇرگەن «تەندەرنايا بيرجا» كومپانياسىنىڭ ۇستىنەن 11 ادام ارىز جازىپ، قىلمىستىق
ءىس قوزعالعان.
"مەن سىزدەرگە اينالاسى ءۇش-تورت كۇندە تىركەلگەن ەكى فاكتىنى عانا ايتىپ وتىرمىن. ءبىزدىڭ قوعامدا الاياقتار ايلاسىن ەمىر-ەركىن اسىرىپ ءجۇر! بىلتىر «الاياقتىق» بابى بويىنشا تىركەلگەن قىلمىستىڭ سانى 45 مىڭنان اسقان. سەنەزسىزدەر مە؟ 45 مىڭنان اسقان! ال وسى قارجى پيراميدالارىنا حالىق ءبىر جىلدا 20 ملرد تەڭگە سالعان.
بۇل باعىتتا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى، باس پروكۋراتۋرا، ىشكى ىستەر مينيسترلىگى، اقپارات جانە مادەنيەت مينيسترلىگى، ۇلتتىق بانكتەن باستاپ قارجى مونيتورينگى اگەنتتىگىنە دەيىن بارلىعى جۇمىلا جۇمىس ىستەمەسە، قام كوڭىل قارا حالىقتىڭ ارمان تىلەكتەرى ءادىرام قالىپ، اككى الاياقتار ءالى تالايدى سان سوقتىرماق، دەيدى ماقسات تولىقباي.
دەپۋتات ەڭ باستى ماسەلە – حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتىن ارتتىرۋ ەكەنىن ايتادى.
"الاياقتار ءجيى قولداناتىن جۇيەلەردى ب ا ق، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى كەڭىنەن تاراتۋ قاجەت. ەلدىڭ ءبارى تەلەفوندا وتىراتىن زامان. تيك-توك، ينستاگرامم، فەيسبۋك سياقتى جەلىلەردى باقىلاۋعا الۋ ماڭىزدى. سەبەبى، الاياقتار كوبىندە زاماناۋي تەحنولوگيانى پايدالانىپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى حالىقتى الداپ-ارباپ جاتىر. پرەزيدەنتتەن باستاپ، تانىمال ميللياردەرلەردىڭ فوتوسىن، ءىرى كومپانيالاردىڭ اتىن جامىلىپ، حالىقتى ينۆەستور بولۋعا شاقىراتىن پسيەۆدوكومپانيالارعا بەيرەسمي اقپارات بويىنشا ەلدە 150 مىڭنان استام تۇرعىن تىركەلىپ ۇلگەرگەن. بۇنىڭ ءبارى نەسيە الىپ، الدانىپ جاتقان جەرلەستەرىمىز. ال ونىڭ ارتى ۇلكەن الەۋمەتتىك تولقۋعا اكەلەتىنى ءسوزسىز"، دەيدى دەپۋتات.
ماقسات تولىقباي اسىرەسە، يپوتەكامەن باسپانا الۋعا ۇگىتتەيتىن ءتۇرعىن-ۇي كووپەراتيۆتەرىنىڭ سحەماسىن كوپشىلىك ءالى دە تۇسىنە بەرمەيتىنىن ايتادى.
"ارينە، كووپەراتيۆتەردىڭ جارناماسى ءۇيسىز جۇرگەن ادامدى ەلەڭ ەتكىزبەي قويمايدى. پايىزسىز تولەم دەيدى. تۇراقتى تابىس سۇرامايدى. زەينەتاقى جيناعىڭا قارامايدى. كەپىلگە مۇلىك تالاپ ەتپەيدى. العاشقى جارناسىن تولەسەڭ بولدى. كەزەگىڭ كەلگەندە ءۇي الاسىڭ دەيدى. بىلاي قاراساڭ ءبارى كەرەمەت. سىزگە «تۇتىنۋ كووپەراتيۆى» تۋرالى زاڭدى كورسەتەدى. پاتەردىڭ كىلتىن الىپ، قونىس تويىن تويلاپ جاتقانداردىڭ بەينەروليگىن تىقپالايدى. كووپەراتيۆ قىزمەتكەرلەرى دە مۇنتازداي، مومىن، مونتانا. اق جەيدە كيىپ، گالستۋك تاعىپ الىپ، «ءبىز الدامايمىز» دەپ ايقايلاپ تۇرعانداي كورىنەدى"، دەيدى دەپۋتات.
وسىعان بايلانىستى ماقسات تولىقباي ۇكىمەتكە ۇسىنىس جاسادى.