قازىرگى تاڭدا بۇل باعىتتاعى جۇمىستارمەن ق ر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار مينيسترلىگى كەشەندى تۇردە اينالىسىپ، قازىنالى قازاق جەرىندە قانشاما تابيعي رەسۋرستاردىڭ قورى بارىن انىقتاۋعا كۇش سالىپ كەلەدى. تاياۋدا ق ر ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيسە-مينيسترى سەرىكقالي بىرەكەشيەۆ ورتالىق كوممۋنيكاسيالار ورتالىعىندا قازاقستانداعى مينەرالدى-شيكىزات قورى جايىندا جان-جاقتى اقپارات بەرىپ، جۋرناليستەردىڭ قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.
ۆيسە-مينيستردىڭ ايتۋىنشا ەلىمىزدە تۇتاستاي العاندا ءدال ءقازىر ەلىمىزدىڭ اۋماعىندا 317 مۇناي كەن ورنى بار ەكەنىن العا تارتتى. مۇنداعى شيكىزاتتىڭ قورى 4،4 ملرد تونناعا جۋىقتايدى ەكەن.
– سوڭعى دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، قازاقستاننىڭ جەر قويناۋىندا پايدالى قازبالاردىڭ 8 مىڭعا جۋىق كەن ورىندارى تىركەلگەن. بۇلاردىڭ ىشىندە كومىرسۋتەك قورى – 317 (مۇناي جانە گاز)، ەل اۋماعىندا كەڭىنەن تارالعان پايدالى قازبالار – 3 مىڭنان استام جانە 900-گە تارتا قاتتى پايدالى قازبالار شوعىرى بار. بۇدان بولەك 4 مىڭعا جۋىقتاپ قالاتىن جەراستى سۋىنىڭ كەن ورنىندارى بار، – دەپ سەرىكقالي بىرەكەشيەۆ تىلشىلەر قاۋىمىنا ءبىراز ماعۇلمات بەردى.
ءوز كەزەگىندە سەرىكقالي بىرەكەشيەۆ ەل ەكونوميكاسىنا ەسەلەپ تابىس اكەلىپ جاتقان پايدالى قازبالاردى تاۋىپ، انىقتاۋدا گەولگتاردىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگى ەرەن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
– گەولوگتاردىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاندا مۇناي-گاز سەكتورى مەن تاۋ-كەن سالاسى توقتاۋسىز جۇمىس ىستەپ، ەلىمىزدىڭ ىرىسىن ارتتىرىپ كەلەدى. بىلىكتى گەولوگ ماماندار اشقان كەن ورىندارى ەلىمىزدىڭ تقراقتى ەكونوميكالىق داۋىن قامتاماسىز ەتىپ وتىر. كەڭەس زامانىندا كوپتەگەن قالالار گەولوگتاردىڭ ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسىندە پايدا بولدى. ءقازىر دە جەر قويناۋىن زەرتتەپ جۇرگەن مامانداردىڭ ەڭبەگىنىڭ ءقادىرى ارتپاسا كەمىگەن جوق. وسى رەتتە مەملەكەتىمىزدە گەولگ مامانداردىڭ جەر قويناۋىنا كەشەندى تۇردە بارلاۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى، – دەدى ۆيسە-مينيستر سەرىكقالي بىرەكەشيەۆ.
جيىندا ۆيسە-مينيستر ەلىمىز بويىنشا گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىنا جەكەلگەن كومپانيالار دا قارجى ءبولىپ، ونىڭ كولەمى 5 پايىزعا جەتكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇگىندە «قازمۇنايگاز» كومپانياسى بارلاۋ جۇمىستارىنا ءتيىستى دەڭگەيدە كوڭىل ءبولىپ جۇرگەنى بەلگىلى. الداعى ۋاقىتتا بۇل باعىتتاعى جۇمىستاردىڭ ءورىسىن كەڭەيتۋدىڭ ماڭىزى زور.
ونلاين فورماتتا جۋرناليستەرمەن جۇزدەسكەن ۆيسە-مينيستر ەلىمىزدەگى مۇناي قورىنىڭ كولەمىنە قاتىستى سۇراق قويىلعاندا، ول قازاقستاندا مۇنايدىڭ مول قورى جيناقتالعانىن العا تارتا كەلە، ونىڭ باسىم بولىگى اتىراۋ مەن ماڭعىستاۋ وبلىسىندا شوعىرلانعانىن العا تارتتى. سەرىكقالي بىرەكەشيەۆتىڭ ەسەبىنشە، اتىراۋ وبلىسىندا ەلىمىزدەگى مۇناي قورىنىڭ 75 پايزى شوعىرلانسا، ماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى مۇنايدىڭ ۇلەسى 11 پايىزدى قۇرايدى ەكەن.
– قازىرگى تاڭدا قازاقستانداعى مۇنايدىڭ باسىم بولىگڭ، ياعني، 68 پايىزى تەڭىز، قاراشىعاناق جانە قاشاعان كەنىشتەرىنەن وندىرىلۋدە. ەلىمىزدەگى مۇنايدىڭ قورى ا+ۆ+س1+س2 دارەجەسى بويىنشا 4،4 ميلليارد توننانى، گازدىڭ قورى – 3،8 تريلليون تەكشە مەتردى، ال كوندەنسات – 415 ميلليون توننانى قۇرايدى، – دەدى ءوز سوزىندە ۆيسە-مينيستر.
ۆيسە-مينيستر وسى جيىندا ەلدىڭ نازارىن اۋدارار باسقا دا ماسەلەلەردى ءسوز ەتتى. ماسەلەن، ونىڭ ايتۋىنشا ەلىمىزدىڭ مۇناي قورى ورتايىپ قالعان. «قارا التىننىڭ» كەمىگەنىن قاشاعان عانا بىلدىرتپەي تۇر.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىككە يە بولعان جىلدارى مۇناي-گاز سەكتورى مەن جەر استى قازبا بايلىقتارىنا سالىنعان ينۆەستيسيانىڭ كولەمى 73 ترلن تەڭگەنى قۇراعان. وسى رەتتە ونىڭ 70 پايىزى مۇناي-گاز سەكتورىنا باعىتتالعان. وسى جايتتان-اق تاۋەلسىزدىك جىلدار مۇناي-گاز سالاسى وتاندىق ەكونوميكانىڭ نەگىزگى تىرەۋىشى بولعانىن بايقاۋعا بولادى. الداعى ۋاقىتتا وسى ەلىمىزدىڭ ەن بايلىعىن ءتيىمدى پايدالانىپ، ەل ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋعا كۇش سالۋدىڭ ماڭىزى زور.
https://dalanews.kz/del-qazir/67809-munay-qory-ortayyp-barady-tezdetip-ba
