اممان، يوردانيا، 17 قاڭتار 2025 ج. – ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى يسلام ۇيىمىنىڭ (اقيۇ) باس ديرەكتورى، ەلشى بەرىك ارىن مىرزا يوردانيادان گازاعا «ادامزاتقا ۇن – گازاداعى جاعدايعا بايلانىستى شۇعىل ۇندەۋ» اتتى العاشقى گۋمانيتارلىق كومەك جونەلتۋ شاراسىنا قاتىستى.
ءاز-زارقا ايماعىنىڭ عاباۋي قالاسىنداعى يوردانيا حاشيميت قايىرىمدىلىق ۇيىمىنىڭ (يحقۇ) قويماسىندا وتكەن ءراسىم قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ يوردانياداعى ەلشىسى تالعات شالدانباي مىرزانىڭ دا قاتىسۋىمەن ءوتتى. گازاعا 12 جۇك كولىگىنە تيەلگەن – 200 توننا ءبىرىنشى سۇرىپتى بيداي ۇنى جونەلتىلدى.
بۇل شارا اقيۇ ماڭىزدىلىعىن قۋاتتاۋمەن قاتار، ۇيىمنىڭ گۋمانيتارلىق قىزمەتىنىڭ، سونىڭ ىشىندە اتالعان باستامانى جۇزەگە اسىرۋدا شەشۋشى ءرولىنىڭ كۋاسى بولدى. سونداي-اق، قازاقستاننىڭ دۇنيە جۇزىندەگى ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن ىلگەرىلەتۋ مەن گۋمانيتارلىق داعدارىستاردى شەشۋگە دەگەن ۇستانىمىن كورسەتەدى.
2023 جىلدىڭ قازان ايىنان باستاپ جۇرگىزىلگەن شابۋىلدار گازا سەكتورىندا ادامداردىڭ تىرشىلىگىن قامتاماسىز ەتەتىن ينفراقۇرىلىمداردىڭ-ۇيلەر مەن اۋرۋحانالاردىڭ جاپپاي قيراۋىنا اكەلىپ، ميلليونداعان ادامداردى باسپاناسىز قالدىردى. وسىعان بايلانىستى قاجەتتى گۋمانيتارلىق كومەكتەردىڭ قاجەتتىلىگى 2023 جىلدىڭ 11 قاراشاسىندا بىرىككەن اراب امىرلىگىندە وتكەن يسلام سامميتىندە اتاپ ءوتىلىپ، ناتيجەسىندە ازىق-تۇلىك تاپشىلىعىنا جول بەرمەۋ ءۇشىن شۇعىل كومەك كورسەتۋ تۋرالى ۇندەۋ جاسالدى. اقيۇ ارنايى جارعى بەكىتىپ، بۇل داعدارىسقا يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمىنىڭ (يىۇ) ءوتىنىشى بويىنشا گۋمانيتارلىق باعدارلامالارعا قاتىسۋعا نيەت ءبىلدىردى.
بۇدان بولەك، 2024 جىلدىڭ باسىندا اقيۇ گازاداعى اشتىق قاۋپىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن شۇعىل ۇندەۋ جاريالاپ، «ادامزاتقا ۇن» باعدارلاماسىن ىسكە قوستى. گازا سەكتورىنا 1000 توننا بيداي ۇنىن جەتكىزۋدى كوزدەيتىن بۇل باستاما بۇۇ تاياۋ شىعىستاعى پالەستينالىق بوسقىندارعا كومەك كورسەتۋ جونىندەگى اگەنتتىگىنىڭ (UNRWA) شۇعىل كومەك بەرۋ تۋرالى ۇندەۋىنە قولداۋ. قازاقستان رەسپۋبليكاسى، تاجىكستان رەسپۋبليكاسى، بانگلادەش حالىق رەسپۋبليكاسى جانە ءازىربايجان رەسپۋبليكاسى سەكىلدى يىۇ-نا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ جومارت كومەگىمەن، سونداي-اق يوردانيا حاشيميت قايىرىمدىلىق ۇيىمىنىڭ سەرىكتەستىگىمەن جۇزەگە اسىرىلعان باعدارلامانىڭ ءبىرىنشى كەزەڭىندە 200 توننا جۇك جىبەرىلدى.
سالتاناتتى ءراسىم بارىسىندا يوردانيا حاشيميت قايىرىمدىلىق ۇيىمىنىڭ وكىلدەرى يوردانيا ارقىلى تۇراقتى گۋمانيتارلىق قولداۋ كورسەتۋ بويىنشا جۇرگىزىپ جاتقان جۇمىستارى تۋرالى باياندادى. ايتا كەتۋ كەرەك، بۇعان دەيىن بەيبىت كەلىسىم ورناماعان ۋاقىتتا، يزرايل بيلىگىنىڭ ورناتقان شەكتەۋلەرى گازاعا جۇك تاسىمالداۋدى ايتارلىقتاي قيىنداتقان بولاتىن. يحقۇ باستامالارىنا ازىق-تۇلىك كومەگى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، مەديسينالىق كومەك جانە قاقتىعىس كەزىندە وسال ادامدارعا باسپانا بەرۋ جانە ت.ب قولداۋلار كىرەدى. باس ديرەكتور بەرىك ارىن مەن قازاقستان ەلشىسى تالعات شالدانباي ۇيىمنىڭ قويمالارىمەن تانىسىپ، يحقۇ مۇمكىندىكتەرى تۋرالى مالىمەت الدى، ودان كەيىن گازاعا بەت العان كولىكتەرگە جۇك تيەۋ ءراسىمى ءوتتى.
اتالعان كولىكتەر ەكى كۇننىڭ ىشىندە كەرەم شالوم/كارام ابۋ سالەم شەكارا وتكەلىنە جەتەدى دەپ كۇتىلۋدە. ول جەردە بۇۇ دۇنيەجۇزىلىك ازىق-تۇلىك باعدارلاماسىنىڭ (World Food Programme، WFP) جانە بۇۇ-نىڭ باسقا اگەنتتىكتەرىنىڭ وكىلدەرى جۇكتى قابىلداۋدى ۇيلەستىرەدى، قاجەتتى زاتتار ءقاۋىپسىز جەتكىزىلەتىن بولادى. بۇل ءىس-شارا اقيۇ-نىڭ اتالعان ايماقتاعى العاشقى تىكەلەي باستاماسى ەمەس، ۇيىم سونىمەن قاتار مۇسىلمان ەلدەرىنىڭ قىزىل جارتى اي، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدارىمەن جانە ت.ب قايىرىمدىلىق اگەنتتىكتەرىمەن وتكىزىلەتىن يگى شارالارعا بەلسەندى قاتىسادى.
سالتاناتتى ءراسىم 46 000-نان استام ادامنىڭ ءومىرىن قيعان 465 كۇندىك سوعىستان كەيىن گازادا ۋاقىتشا اتىستى توقتاتۋ كەلىسىمىمەن تۇسپا-تۇس كەلدى. بۇل قاقتىعىس نەگىزگى ينفراقۇرىلىمنىڭ بۇزىلۋى جانە قىستىڭ قاتال جاعدايىندا ميلليونداعان ادامداردىڭ قونىس اۋدارۋىنا اكەلدى. گازادا بالالار ازىق-تۇلىك تاپشىلىعىنا ۇشىرادى. 2024 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي گازادا شامامەن 1،84 ميلليون ادامعا ازىق-تۇلىك جەتىسپەگەن. ولاردىڭ 133 مىڭعا جۋىعى اشتىقتىڭ الدىندا تۇر. ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى كەزەڭدەرىنىڭ كەشەندى تىزبەسىنە (IPC) سايكەس، 2024 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە حالىقتىڭ شامامەن 96 پايىزى، ياعني 2،15 ميلليوننان استام ادام – ازىق-تۇلىككە ءزارۋ بولعان.
باس ديرەكتور بەرىك ارىن بۇۇ سەرىكتەستەرىنە، يحقۇ-عا جانە قايىرىمدىلىق جاساعان مۇشە مەملەكەتتەرگە شىنايى ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. سونداي-اق اقيۇ-نىڭ بەيتاراپتىلىق، قايىرىمدىلىق، ادامگەرشىلىك پرينسيپتەرىن ۇستاناتىنىن اتاپ ءوتىپ، ۇيىم ءاردايىم وسىنداي كومەكتەر لەبىن جالعاستىراتىنىنا نازار اۋداردى. باس ديرەكتور سونىمەن قاتار يىۇ-نا مۇشە ەلدەردىڭ گازانى قولداۋىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتتى. اقيۇ ۇزاق مەرزىمدى قالپىنا كەلتىرۋ جۇمىستارىن، گازانىڭ اۋىلشارۋاشىلىق سەكتورىن جانداندىرۋدى جانە نەگىزگى ينفراقۇرىلىمداردى قالپىنا كەلتىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە قول ۇشىن سوزاتىن بولادى.
