ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىندا وتكەن تۇساۋكەسەرگە پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى جانە كەڭەسشىسى بەرىك ءۋالي، ق ر وقۋ-اعارتۋ ءمينيسترى عاني بەيسەمبايەۆ، ق ر پارلامەنت دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆ، ،ق ر عىلىم جانە جوعارى ءبىلىم مينيسترلىگىنە قاراستى عىلىم كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى بەكەت قابيدەن ۇلى، ق ر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ باسشىسى عازيزا نۇرعالييەۆا، الىپپە وقۋ-باعدارلاماسىنىڭ اۆتورى بيجان يگەنبايەۆا، سونداي-اق، بەلگىلى جۋرناليستەر مەن قوعام بەلسەندىلەرى قاتىستى.
«ءال-جابردىڭ اتاسى» اتانۋ سەبەبى...
«جۋرنالدىڭ «ءال-جابردىڭ اتاسى» اتانۋ سەبەبى، الگەبرانىڭ اتاسى مۇحاممەد ال-حورەزمي دەگەن كىسىنىڭ «ءال ءجابر»دەگەن ەڭبەگى بولعان. ءال حورەزمي - ارال تەڭىزىنىڭ بويىندا تۋعان، الەمدىك وركەنيەتكە وراسان زور ۇلەس قوسقان ويشىل، يران مەن تۇران عانا ەمەس بۇكىل الەمگە ورتاق تۇلعا. الگوريتم ۇعىمىنا – قولىڭىزداعى سمارتفون، كومپيۋتەر، اقپاراتتىق تەحنولوگيا مەن Big Data ۇعىمىنا دەيىن نەگىزدەلگەن. ورتا ازيادان شىعىپ، الەمدىك وركەنيەتتىڭ باسىندا تۇرعان عالىمنىڭ اتىن الۋ ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. ال ونىڭ قاي ۇلتتان، قاي دىننەن ەكەنى اسا ماڭىزدى ەمەس.
جۋرنالدىڭ ماقساتى – جاستارعا ءبىلىمدى ناسيحاتتاۋ، ماتەماتيكاعا قىزىقتىرۋ. ءبىز قازاق ءتىلىن عىلىمعا، تەحنيكاعا بەيىمدەۋىمىز كەرەك. بۇل جۋرنالدا پايدالى ماعلۇماتتار كوپ بولادى.
جاڭا ايتتىق، «تاي جارىس» دەگەن وليمپيادانىڭ 5-8 سىنىپتارعا ارنالعان ءتۇرى، «قۇنان جارىس» دەگەن 10-12 كلاسقا ارنالعان ءتۇرى، «دونەن جارىس» دەگەن ۇستازدارعا ارنالعان وليمپيادانىڭ ءتۇرى. وسىلاردىڭ ءبارىن جۇزەگە اسىرامىز. «تاي جارىستىڭ» وليمپياداسى ءوزى 5-اق ەسەپ. از عانا، قيىن ەمەس. ءبىراق، بالالاردى قىزىقتىراتىن ەسەپتەر. جاس كەزىمىزدە ءبىز وقيتىن «قازاقستان پيونەرى»، «بالدىرعان» مەن «ءبىلىم جانە ەڭبەك» دەگەن ءۇش-تورت قانا گازەت-جۋرنال بولاتىن. سول گازەت-جۋرنالدارداعى ەسەپتەردى شىعاراتىن ەدىك. قاراپ وتىرسام، ءقازىر ەلىمىزدە 10 مىڭنان اسا گازەت-جۋرنال شىعادى ەكەن. ءبىراق سونىڭ اراسىندا عىلىمعا ارنالعان، ونىڭ ىشىندە بالالار اۋديتورياسىنا باعىتتالعان بىردە ءبىر جۋرنال دا، گازەت تە جوق» – دەدى جۋرنالدىڭ باس رەداكتورى، ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى اسقار جۇمادىلدايەۆ.
اسقار جۇمادىلدايەۆ عىلىمي-تانىمدىق بالالارعا ارنالعان جۋرنال شىعارۋ يدەياسىن ون جىل بويى ايتىپ، ءبىرتالاي پارمەنى بار شەنەۋنىكتەرگە ۇسىنعانىن جاسىرمادى. تەك Qalan جوباسى عانا عالىمنىڭ يدەياسىن ءا دەگەننەن قولداپ، جۋرنالدىڭ جارىققا شىعۋىنا مۇرىندىق بولىپتى.
«2018 جىلى Qalan جوباسىن جۇزەگە اسىرار الدىندا اعامىزدىڭ الدىنا بارىپ اق باتاسىن العان ەدىك. بەس جىل ىشىندە تمد نارىعىنا شىعىپ، ءبىرتالاي جەتىستىككە جەتتىك. اعانىڭ كەلەسى تاپسىرماسى وسى جۋرنال بولدى. بۇگىن دە ول تاپسىرمانىڭ باستاماسىن كورىپ وتىرسىزدار. جۋرنالدى ارى قاراي جۇيەلى شىعارىپ تۇرۋ بىزگە بەرىلگەن امانات پەن جاۋاپكەرشىلىك. جۋرنالدى ارى قاراي جۇيەلى شىعارىپ تۇرۋ بىزگە بەرىلگەن امانات پەن جاۋاپكەرشىلىك. بۇل بيزنەس پەن عىلىم اكادەمياسى بىرلەسىپ جۇزەگە اسىرىپ وتىرعان جوبا. بولاشاقتا بيزنەس پەن عىلىم وسىلاي ءوزارا ينتەگراسيالانىپ، تەحنوكرات جاستارىمىزدىڭ كوبەيۋىنە ىقپال ەتەدى دەپ سەنەمىن»،-دەدى Qalan جوباسىنىڭ وكىلدەرى.
«اعارتۋشىلىق فۋنكسياسى بار جۋرنال»
سونداي-اق، تانىمدىق جۋرنالدار وقۋشىلاردىڭ عىلىم الەمىنە دەگەن قۇشتارلىعىن وياتاتىنى ءسوزسىز دەگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى اسحات ايماعامبەتوۆتە سالتاناتتى جيىنعا ارنايى كەلىپ، ءوزىنىڭ اق جارما تىلەگىن ءبىلدىردى.
«ەڭ الدىمەن وسىنداي بىرەگەي عىلىمي-تانىمدىق جۋرنالدىڭ تۇساۋكەسەرىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن. وسى باستاماعا ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ مۇرىندىق بولىپ وتىرعانىنا قاتتى قۋانىپ وتىرمىن. وسى جۋرنالدىڭ شىعۋىنىڭ ۇلكەن اعارتۋشىلىق فۋنكسياسى بار. بالالار عىلىمعا بىردەن ءوز بەتىنشە كەلە سالمايدى، ولاردى ءبىز قىزىقتىرىپ، بالالاردىڭ عىلىمعا دەگەن ەرەكشە سەزىمدەرىن وياتۋىمىز كەرەك. بالالار وسىنداي جەڭىل تىلمەن جازىلعان، ۆيزۋالى ادەمى جۋرنالداردى جاقسى كورەدى. «يۋنىي تەحنيكتىڭ» جازىلۋشىلارى ءبىر ميلليون، «يۋنىي ناتۋراليست» تيراجى 3،5 ميلليون بولدى. «ءال-جابردىڭ اتاسى دا» وسىنداي جۋرنالداردىڭ ءبىرى بولادى دەپ مەن سەنەمىن»،-دەدى اسحات ايماعامبەتوۆ.
العاشقى تيراجى 2500 دانا بولىپ شىعارىلعان «ءال-جابىردىڭ اتاسى» باسىلىمىنا دەگەن سۇرانىس كۇن ساناپ كوبەيىپ وتىر. جۋرنالدى شىعارۋعا عىلىم وكىلدەرى، جۋرناليستەر مەن رەداكتورلار اتسالىستى. جوباعا جازۋشى سادىق شەرىمبەك جەتەكشىلىك ەتسە، شەف-رەداكتورى ورالاي الەيداروۆا، عىلىمي رەداكتورى - ءدىنتانۋشى اسىلتاي تاسبولات. سونىمەن قاتار، ءجانيا ابدىبەك سىندى جۋرناليستەردىڭ ماتەريالدارى باسىلدى.
ايتا كەتەيىك، جۋرنالدىڭ جارىققا شىعۋىنا Qalan حالىقارالىق ءبىلىم پلاتفورماسى قارجىلاي قولداۋ كورسەتكەن. بۇل پلاتفورما – ماتەماتيكانى IT تەحنولوگياسى جانە پەداگوگيكانىڭ كومەگىمەن وقىتاتىن قازاقستاندىق ونلاين-ترەناجەر، ماتەماتيكانى قاشىقتان وقىتۋ بويىنشا نارىق كوشباسشىسىنا اينالعان جوبا.
پلاتفورمادا 340 مىڭنان استام قولدانۋشى بار، ونىڭ 12،7 مىڭعا جۋىعى پەرسونالدى وقىتۋ ادىسىمەن ءبىلىم الىپ جاتىر. اتاۋى ابايدىڭ «سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، كەتىگىن تاپ تا بار قالان!» دەگەن ولەڭ جولدارىنان الىنعان.
ماتەماتيكا ارقىلى ءار بالادا مىقتى ءبىلىم ىرگەتاسىن قالاۋعا ىقپال ەتۋ دەگەن ميسسيامەن جۇمىس ىستەيدى. 2022 جىلى پلاتفورماداعى ەسەپتەردى ورىس تىلىنە اۋدارىلىپ، تمد اياسىندا ساتىلا باستادى. بيىل رەسەي فەدەراسياسىندا (تاتارستان، باشقۇرتستان)، وزبەكستان، قىرعىزستان مەملەكەتتەرىندە اشىلدى. Qalan.kz ورتالىق ازياداعى ءىرى حالىقارالىق تەحنوپارك «Astana Hub» رەزيدەنتى.
