ءقاريننىڭ بەتىن قايتارىپ تاستاماي ما؟

Dalanews 21 ءساۋ. 2017 07:24 666

"قالا مەن دالا" گازەتىنىڭ "ءبىر سۇراق" ايدارىنىڭ العاشقى قوناعى – ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ.

سۇراق: سوڭعى كەزدەرى مەملەكەتتىك تەلەارنالاردان بۇرىن ايتىلمايتىن پىكىرلەر ايتىلىپ، بۇرىن ەفيرگە جولاتپايتىن تۇلعالار كورىنە باستادى. بيلىك وكىلدەرى دە ۇلتتىق جاڭعىرۋ دەپ ۇران ساپ جاتىر. شىنىمەن دە ءبىزدىڭ بيلىك قازاققا جاقىنداۋدى كوزدەپ وتىر ما، الدە، مۇنىڭ وزگە ءبىر ساياسي استارى بار ما؟

 جاۋاپ: اقوردا يدەولوگتارىنىڭ ىشىندە نە وي جاتقانىن، وسى باستامانى كوتەرگەندەگى تۇپكىلىكتى ماقساتى نە – ونى يت ءبىلىپ پە! ءبارى دە مۇمكىن! ساياساتتى ساياسي تەحنولوگيالار انىقتاپ كەتكەن زامان ەمەس پە؟ قوعامدا بار باسقا وتكىر تاقىرىپتاردان ەل نازارىن باسقا جاققا اۋدارۋ سەكىلدى قۇيتىرقىلىق بولۋى ابدەن مۇمكىن. ونداي سەنارييلەردىڭ تالايىن كوردىك قوي.

سەنىم دە بار، ويتكەنى ۇلتتىق مۇددەنى قورعاۋ – ول تەك قانا پوستسوۆەت كەڭىستىگىنە عانا تانە ەمەس، وركەنيەتتىك سيپاتى بار الەمدىك ترەند. ول كوشتەن مۇلدەم كەش قالىپ قويۋعا بولمايتىنىن بيلىك باسىنداعىلار سەزىپ جاتسا كەرەك. ويتكەنى قوعام ىشىندە بۇل تاقىرىپ كەڭىنەن ءارى تەرەڭ تالقىلانىپ جاتقانىنا ءبىراز ۋاقىت بولدى. سوندىقتان دا، فورمالدى تۇردە بولسا دا، بيلىك وسى تەندەنسياعا بوي ۇرىپ جاتىر.

كۇدىك تە جوق ەمەس، ويتكەنى كەشە عانا ءوز ماقالاسىندا پرەزيدەنت «ۇلتتىق جانە رۋحاني جاڭعىرۋ ىسىنە بۇكىل قوعامدى قاتىستىرۋ كەرەك» دەگەن سىڭايدا وي تاستاپ ەدى، ال ونىڭ ءوزى كەشە عانا قول قويعان جارلىقپەن بەكىتىلگەن ءتيىستى كوميسسيادا – تاعى دا ءبىرىڭعاي مينيسترلەر مەن اكىمدەر وتىر! قۇددى ءبىر شەنەۋنىكتىك مودەرنيزاسيا سەكىلدى. ەكى اۋىز ءسوزدىڭ باسىن قوسا المايتىن كەيبىر مينيستر مەن اكىم مەنىڭ سانامدى قالاي جاڭعرىتادى دەپ ويلاپ قالدىم. ەندى سولاردىڭ ۇلتتىق جانە رۋحاني ماسەلەلەر بويىنشا جازىلعان ەڭبەكتەرىن وقىپ، ولارمەن كەزدەسۋگە دايىندالىپ جاتىرمىن... راس، بىردى-ەكىلى قوعام قايراتكەرى بار. ءبىراق، شىن مانىندە ەل ىشىنە بەدەلى بار، ءسوزىن قالىڭ جۇرتشىلىققا دا، بيلىككە دە وتكىزە الاتىن قوعامدىق وي ليدەرلەرى جوق! مۇنىڭ ءوزى سول كوميسسيانىڭ مورالدىق ءارى ساياسي لەگيتيمدىگىنە تەرىس اسەر ەتەرى ءسوزسىز.

شىنى كەرەك، ەرلان قارين مىرزا كەلگەلى «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسىنىڭ قوعامدىق-ساياسي حابارلارىندا جاڭاشا، زامان تالابىنا ساي لەپ سەزىلە باستاعانداي. مەملەكەتتىك تۆ-دا «پەرسونا نون گراتا» بوپ جۇرگەن ءبىز سەكىلدى ادامداردى ەكرانعا شىعارا باستادى. جاڭا تاقىرىپتار كوتەرىلىپ، سونى فورما مەن مازمۇن پايدا بولدى. ول ءۇشىن قۋانۋىمىز كەرەك.
ءبىراق، ءبىر ساۋال بار: قارين مىرزانىڭ بۇل باستاماسى ۇزاققا سوزىلا ما؟ جوعارعى جاقتا وتىرعان شەنەۋنىكتەر بۇل نوۆاسيالارعا قالاي قارايدى؟ «نەگە بيلىككە سىن ايتاتىن ادامدارعا ەفيرلىك ۋاقىت بەرەسىڭ؟!» دەپ ونىڭ بەتىن قايتارىپ تاستاي ما؟ ءبىزدىڭ جاعدايدا ءبارى دە مۇمكىن!

تاعى دا قايتالاپ ايتايىن: ۇلتتىق جانە رۋحاني ماسەلەلەردى كوتەرىپ، بيلىك دۇرىس جاساپ وتىر (ارينە، پرەزيدەنتتىڭ ماقالاسى دوگما بوپ قالماۋى ءتيىس، ونى دامىتۋ، جەتىلدىرۋ،  ايتىلماي قالعان ماسەلەلەردى قوسۋ – قوعامنىڭ ءىسى)، ءبىراق وسى يگى ۇرانداردىڭ ءبارى فورماليزمگە ۇلاسىپ، ءسوز جۇزىندە قالماۋى ءتيىس! جانە دە بۇل پروبلەمانىڭ قوعام ءۇشىن ماڭىزدى ەكى استارى بار.

ءبىرى – بۇل پروسەسس بۇگىنگى ساياسي رەجيمنىڭ اياسىندا وتسە دە، ستراتەگيالىق تۇرعىدا جالپىدەموكراتيالىق جاڭعىرۋ تالاپتارىمەن جۇزەگە اسۋى ءتيىس. ونسىز كەز كەلگەن مودەرنيزاسيا (قۇي، ول ەكونوميكالىق بولسىن، قۇي، ول الەۋمەتتىك بولسىن) – تۇل!

ەكىنشىسى – ۇلتتىق جانە رۋحاني جاڭعىرۋ – بارشا ۇلتتى، قوعامدى ءىس جۇزىندە بىرىكتىرە الاتىن يدەيا! بۇل باستاما بيلىككە دە، وپپوزيسياعا دا، وسى ەكەۋىنە قوسىلمايتىن باسقا كۇشتەرگە دە ورتاق! ياعني، وسى باستاما توڭىرەگىندە ۇلتتىق بىرلىك يدەياسىن دا جۇزەگە اسىرۋعا بولادى. وپپوزيسيانىڭ ءبىر وكىلى رەتىندە مەن وعان دايىنمىن. سوندىقتان دا جوعارى اتالعان تەلەحابارلارعا قاتىستىم. ءبىراق وعان قازىرگى بيلىك دايىن با؟ بار گاپ سوندا!

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار