قازاقستاندا كۇندەلىكتى قىمباتشىلىق حالىقتىڭ باستى ماسەلەسىنە اينالدى. قارجى ساراپشىسى ايبار ولجايەۆتىڭ ايتۋىنشا، بۇگىنگى باعانىڭ ءوسۋى سوڭعى ون جىلداعى قاتە ساياساتتىڭ سالدارى بولىپ وتىر، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، 2014 جىلدان بەرى قىمباتشىلىقپەن كۇرەستە اكىمشىلىك-امىرشىلدىك ادىستەر قولدانىلىپ كەلدى. ياعني بيلىك كاسىپكەرلەرگە باعانى وسىرمەۋدى بۇيىرىپ، جاساندى باقىلاۋ ورناتتى. ءبىراق نارىق جاعدايىندا بۇل ءتاسىل ءتيىمسىز بولىپ، ساۋداگەرلەر تاۋار تاپشىلىعىن قولدان جاساپ، ءوز باعاسىمەن ساتۋعا كوشكەن.
«وسىعان بايلانىستى كاسىپكەرلەر تاۋەكەلگە دايىندالىپ، بولاشاققا سەنىمسىزدىكپەن قاراپ، تاۋاردى بارىنشا قىمبات ساتۋعا تىرىستى. سونىڭ كەسىرىنەن باعا ۇنەمى كوتەرىلىپ وتىردى»، – دەيدى ولجايەۆ.
ەكونوميست كوممۋنالدىق قىزمەت تاريفتەرىنىڭ قىمباتتاۋىن 2018 جىلدان بەرى شەشىلمەي كەلە جاتقان ماسەلە دەپ باعالايدى. سول جىلى تاريفتەن تۇسكەن قارجىنى ينجەنەرلىك جۇيەلەردى جاڭارتۋعا باعىتتاۋ جوسپارلانعانىمەن، ول قاراجات ماقساتسىز جۇمسالىپ، باستاما توقتاپ قالعان. ال ەسكىرگەن قۇبىرلار مەن قازاندىقتار سوڭعى جىلدارى ءجيى ىستەن شىعا باستادى.
«ءقازىر ءتاريفتى وسىرمەسەك، ەرتەڭ سۋ دا، جارىق تا بولمايدى. تاڭداۋ ەكى-اق ءتۇرلى: نە سۋ جوق، ءبىراق تەگىن، نە سۋ بار، ءبىراق ءسال قىمبات»، – دەيدى ساراپشى. ونىڭ ايتۋىنشا، 2026 جىلعا قاراي تاريفتەردىڭ جالپى ءوسىمى 30%-عا جەتۋى ىقتيمال.
ولجايەۆ ازىق-تۇلىك باعاسىنىڭ كوتەرىلۋىنە ەكى نەگىزگى فاكتور اسەر ەتىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى.
بىرىنشىدەن، قازاقستان ءوزىن تولىقتاي ازىق-تۇلىكپەن قامتاماسىز ەتە المايدى. جىل سايىن 4 ملرد دوللارعا جۋىق ءونىم شەتەلدەن يمپورتتالادى، ونىڭ تەڭ جارتىسى رەسەيدەن اكەلىنەدى. رەسەيدەگى ينفلياسيا مەن ءرۋبلدىڭ قىمباتتاۋى قازاقستانداعى باعاعا تىكەلەي ىقپال ەتۋدە.
ەكىنشىدەن، وتاندىق فەرمەرلەر ءونىمىن ىشكى نارىقتان گورى شەتەلگە وتكىزگەندى ءتيىمدى كورەدى.
« 12 اي بويى ەڭبەك ەتىپ، مالىن ءوسىرىپ، تەرىن توككەن شوپانعا «شەتەلگە قىمباتقا ساتپا، ىشكى نارىققا ارزان سات» دەپ قالاي ايتا الامىز؟ سەبەبى سىرتقا قىمباتقا وتكىزگەن الدەقايدا پايدالى»، – دەيدى ساراپشى.
نە ىستەۋ كەرەك؟
ساراپشىنىڭ ويىنشا، تاريفتەر بويىنشا قىمباتشىلىقتان قاشىپ قۇتىلۋ مۇمكىن ەمەس – كەمىندە 5–6 جىل شىداۋعا تۋرا كەلەدى. دەگەنمەن تاريفتەن تۇسكەن قاراجاتتىڭ ماقساتتى جۇمسالۋىن قاتاڭ قاداعالاۋ قاجەت.
جانارماي سالاسىندا نارىق تەپە-تەڭدىكتى ءوزى رەتتەۋى ءتيىس، ال تاكسي مەن قوعامدىق كولىكتەردى ارزان ەلەكتروموبيلدەرگە اۋىستىرۋ ماڭىزدى.
ازىق-تۇلىك ماسەلەسىندە باستى جول – ءوندىرىستى دامىتۋ.
«قازاقستان تاماقتىڭ ءبارىن وزىندە وندىرمەيىنشە، قىمباتشىلىق توقتامايدى»، – دەيدى ولجايەۆ.
