مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەت ەل ىشىندەگى جانە شەتەلدەگى كوشى-قون اعىمىنىڭ ەسەبىن جۇرگىزەتىن ءبىرىڭعاي سيفرلىق جۇيە ەنگىزۋگە ءتيىس ەكەنىن ايتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
«ەڭبەك نارىعىن، اسىرەسە كوشى-قون ماسەلەسىن رەتتەۋ سالاسىندا ەسەپكە الۋدىڭ ورتالىقتاندىرىلعان جۇيەسى جوق. بۇل جاعداي وسى سالاداعى بولجاۋ جۇمىسىنىڭ ساپاسىنا جانە شەشىمدەردىڭ تيىمدىلىگىنە كەسىرىن تيگىزەدى.
ۇكىمەت ەل ىشىندەگى جانە شەتەلدەگى كوشى-قون اعىمىنىڭ ەسەبىن جۇرگىزەتىن ءبىرىڭعاي سيفرلىق جۇيە ەنگىزۋگە ءتيىس. ىشكى جانە سىرتقى كوشى-قون ۇدەرىسىنىڭ باقىلاۋسىز قالۋى جۇرتتىڭ ءبارى تۇرعىسى كەلەتىن ءىرى قالالارىمىزدىڭ ينفراقۇرىلىمىنا وراسان سالماق ءتۇسىرىپ وتىر.
استانا – سونىڭ ايقىن مىسالى. سوڭعى ءۇش جىلدىڭ وزىندە ەلوردا تۇرعىندارىنىڭ سانى 250 مىڭنان استام ادامعا، سونىڭ ىشىندە بىلتىر 100 مىڭ ادامعا كوبەيدى. بيىلعى ءوسىم ونسىز دا جوعارى سانالاتىن وسى كورسەتكىشتەن اسىپ ءتۇسۋى مۇمكىن. ەلوردادا حالىق سانى رەسمي تۇردە 1،5 ميلليون ادام بولعانىمەن، ونىڭ ينفراقۇرىلىمى ءىس جۇزىندە كۇن سايىن 1،9 ميلليون ادامعا قىزمەت كورسەتەدى.
باسقاشا ايتساق، استانا 400 مىڭنان استام ادامعا، ياعني حالىق سانى بويىنشا ورتاشا قالا سانالاتىن تاعى ءبىر شاھاردىڭ تۇرعىندارىنا پارا-پار جۇرتقا ەشقانداي جوبا-جوسپارسىز قىزمەت ەتىپ جاتىر. سوندىقتان قالانى سۋمەن جانە جىلۋمەن قامتاماسىز ەتەتىن جۇيەلەردىڭ ۇزدىكسىز جۇمىسىنا ءقاۋىپ ءتونىپ تۇر.
استانادا 2022 جىلدان بەرى مۇقتاج جاندارعا 7 مىڭعا جۋىق پاتەر، سونىڭ ىشىندە كوپ بالالى وتباسىلارعا 1380، جەتىم بالالارعا 835، ەرەكشە قاجەتتىلىگى بار ادامدارعا 665 پاتەر بەرىلدى.
كەيبىر وبلىس اكىمدەرى كورپوراتيۆتى سالىقتان تۇسكەن قاراجاتتى كوشە بويىنداعى تاس تاقتايشالار سالۋ سياقتى ءتيىمسىز جوبالارعا شاشۋدان ارىگە بارمايدى. ارينە، سودان سوڭ جۇرت الەۋمەتتىك قىزمەتتەرى مەن جەڭىلدىكتەرى بار استاناعا قاراي اعىلادى.
مۇنداي احۋال كۇردەلى ماسەلەلەر تۋىنداۋىنا اكەپ سوقتىرادى. قالادا الەۋمەتتىك تۇرعىدان وسال توپتاعى جانداردىڭ سانى بىرنەشە ەسە ارتقان، الەۋمەتتىك قولداۋعا ارنالعان شىعىندار دا بيۋدجەت كىرىسىنەن جىلدامىراق ءوسىپ جاتىر. ال الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەردىڭ ۇلەسى تىم ارتىپ بارادى.
مەكتەپ ينفراقۇرىلىمى ءقازىردىڭ وزىندە شامادان تىس جۇمىس ىستەپ، شاتقاياقتاپ تۇر. جىل سايىن 15 مەكتەپكە دەيىن سالۋ قاجەتتىگى تۋىنداپ جاتىر. ەمحانالاردىڭ جۇكتەمەسى وتە كوپ، وندا ورىن تاپشى.
سونىڭ سالدارىنان اكىمدىك قالانىڭ قارقىندى دامۋىنا جاعداي جاساۋدىڭ ورنىنا الەۋمەتتىك شىعىندارعا قىرۋار قارجى جۇمساۋعا ءماجبۇر. ونىڭ قالا بيۋدجەتىندەگى ۇلەسى ءقازىردىڭ وزىندە 60 پايىزعا جەتكەن. بۇل احۋالدى تۇزەۋ ءۇشىن تۇبەگەيلى شارالار قابىلداۋ قاجەت.
جۇرتتىڭ وڭىرلەردەن ەل استاناسىنا نە سەبەپتى توقتاۋسىز كوشىپ جاتقانىنا مۇقيات تالداۋ جۇرگىزىپ، الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق تۇرعىدان تارتىمدى باسقا دا ورتالىقتار قۇرۋعا ارنالعان كەشەندى شارالار قابىلداۋ كەرەك.
«جۇرگەنگە جورگەم ىلىنەدى» دەگەن قاعيداتتى ەنگىزىپ، وڭىرلەردىڭ الەۋمەتتىك مىندەتتەمەلەرىن قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن قايتا قاراعان ءجون».
