پرەزيدەنتتىڭ «ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق باعدارى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا بەرىلگەن تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا ۇكىمەت جول ينفراقۇرىلىمىن جاقسارتۋ جونىندەگى اۋقىمدى مەملەكەتتىك باعدارلامانى ىسكە اسىرۋدا. اتاپ ايتقاندا، ول ەلىمىزدىڭ كولىك جەلىسىن دامىتۋعا باعىتتالعان.
2024 جىلى جول-قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى رەكوردتى 12 مىڭ شاقىرىمعا جەتەدى، ونىڭ 8 مىڭ شاقىرىمى ەلىمىزدىڭ وڭىرلەرىن بايلانىستىراتىن ستراتەگيالىق ماڭىزى بار كولىك كۇرە جولدارىن قامتاماسىز ەتەتىن رەسپۋبليكالىق جولداردى قۇرايدى. قالعان 4 مىڭ شاقىرىمى – جەرگىلىكتى ماڭىزى بار جولدار.
جىل سوڭىنا دەيىن 7 مىڭ شاقىرىم جولدىڭ قۇرىلىسى، رەكونسترۋكسياسى جانە جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالادى دەپ جوسپارلانۋدا.
بۇگىنگى تاڭدا، مىسالى، «قاراعاندى – الماتى»، «تالدىقورعان – وسكەمەن» جانە «اقتوبە – اتىراۋ – استراحان» سياقتى ءىرى كولىك كۇرە جولدارىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىستارى اياقتالادى. بۇل جوبالار جول ءجۇرۋ ۋاقىتىن قىسقارتادى، كولىك شىعىندارىن ازايتادى ءارى جول قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرادى. اتالعان جوبالاردىڭ جالپى ۇزىندىعى – 2 مىڭ شاقىرىم.
تۇركىستان وبلىسىندا شاقپاق بابا اسۋىندا تۋننەل قۇرىلىسى اياقتالىپ قالدى. ونىڭ ۇزىندىعى – 840 مەتر. قۇرىلىس ايماق ءۇشىن ۇلكەن ماڭىزعا يە، ويتكەنى اسۋ «باتىس ەۋروپا – باتىس جۇڭگو» كولىك ءدالىزىنىڭ كۇردەلى بولىگى بولىپ سانالادى. قازىرگى ۋاقىتتا بەتون مەن اسفالت توسەلىپ، نەگىزگى قۇرىلىس جۇمىستارى اياقتالدى. بۇگىندە بەينەباقىلاۋ جۇيەلەرىن، جەلدەتۋ جانە ورتكە قارسى جابدىقتاردى ورناتۋ بويىنشا ىسكە قوسۋ-رەتتەۋ جۇمىسى جۇرگىزىلۋدە.
كولىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋداعى تاعى ءبىر ماڭىزدى وبەكت – الماتى وبلىسىنداعى شامالعان ستانساسىندا اۆتوموبيل جولى وتپەسىنىڭ سالىنۋى. وتكەلدىڭ اشىلۋى اۆتوكولىكتەردىڭ تەمىر جولداردان ءقاۋىپسىز ءارى كەدەرگىسىز ءوتۋىن قامتاماسىز ەتۋى ءتيىس.
قازاقستاننىڭ شىعىسىندا ۇزىندىعى 1 316 مەتر بۇقتىرما سۋ قويماسى ارقىلى وتەتىن كوپىر وتكەلىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالۋدا. كوپىردىڭ وزىنەن بولەك، جوبا جالپى ۇزىندىعى 19 شاقىرىم بولاتىن كىرمە جولدىڭ قۇرىلىسىن قامتيدى، بۇل شىعىس قازاقستان وبلىسىندا كولىك قاتىناسىن جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. قازىرگى ۋاقىتتا 21 تىرەكتى ورناتۋ جانە 20 مەتالل ارالىقتى مونتاجداۋ جۇمىستارى اياقتالدى. كوپىر مەن كىرمە جولعا اسفالتبەتون جامىلعىسىن توسەۋ جۇمىسى جۇرگىزىلۋدە.
بۇل كوپىر ءوڭىر ءۇشىن ستراتەگيالىق ماڭىزعا يە، ويتكەنى بۇرىن شالعاي اۋدانداردىڭ تۇرعىندارى پاروم وتكەلىن پايدالانۋعا ءماجبۇر بولعان. جاڭا كوپىر جول ءجۇرۋ ۋاقىتىن قىسقارتىپ قانا قويمايدى، سونىمەن قاتار قوزعالىس قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كولىك مينيسترلىگى جول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋدىڭ 2029 جىلعا دەيىنگى ۇزاقمەرزىمدى ستراتەگياسىن ودان ءارى ىسكە اسىرۋدا. ماسەلەن، بۇل باعدارلاماعا «اقتوبە – ۇلعايسىن»، «قاراعاندى – جەزقازعان» سياقتى پەرسپەكتيۆالى جوبالار جانە سارىاعاش قالاسىن اينالىپ ءوتۋ قۇرىلىسى ەنگىزىلگەن. بارلىق جوبا ءبىر مەردىگەر ۇيىمنىڭ جولدى جوبالاپ، سالۋىن جانە كەيىننەن كۇتىپ ۇستاۋىن كوزدەيتىن ەرسم-كەلىسىمشارتى بويىنشا ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.
سونىمەن قاتار قازاقستاننىڭ وڭتۇستىك جانە ورتالىق وڭىرلەرىن بايلانىستىراتىن «قىزىلوردا – جەزقازعان» اۆتوجولىن رەكونسترۋكسيالاۋ جۇمىسى باستالدى. رەكونسترۋكسيا جول توسەمىن جاقسارتۋ، جول جيەكتەرىن نىعايتۋ جانە ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ بويىنشا كەشەندى جۇمىستى قامتيدى. بۇل جوبا ۇزاق ۋاقىتقا سوزىلعان پروبلەمالاردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەدى جانە وسى ماگيسترال بويىنشا ءقاۋىپسىز ءارى جايلى قوزعالىستى قامتاماسىز ەتەدى.
بۇعان قوسا، اۆتوجول ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ شەڭبەرىندە قدب ارقىلى قارجىلاندىرىلاتىن، قۇرىلىمدى كۇشەيتە وتىرىپ، جولداردى ورتاشا جوندەۋدىڭ اۋقىمدى باعدارلاماسى ىسكە قوسىلدى. اتالعان باعدارلاما 20 جىلدان استام جوندەۋ جۇرگىزىلمەگەن ۋچاسكەلەرمەن قوسا، 2،5 مىڭ شاقىرىم رەسپۋبليكالىق جولداردى قامتيدى.
جوبالار تىزبەسىنە «جەزقازعان – پەتروپاۆل»، «قاندىاعاش – شالقار – ىرعىز»، «قاراعاندى – اياگوز – بوعاس» جانە «سەمەي – بارناۋل» جولدارىن ورتاشا جوندەۋدەن وتكىزۋ ەنگىزىلگەن. بۇل جوبالاردى ىسكە اسىرۋ الداعى جىلدارعا ءقاۋىپسىز ءارى جايلى قوزعالىستى قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، بۇكىل ەل بويىنشا جولداردىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا ىقپال ەتەدى.
