الەمدىك نارىقتا مۇناي باعاسى قۇلدىراپ، گەوساياسي احۋالدارعا بايلانىستى ونىڭ تاسىمالدىندا دا بەلگىلى ءبىر تاۋەكەلدەر پايدا بولا باستادى. ەل ەكونوميكاسىنا شيكىزاتتان تۇسەتىن كىرىس كولەمى دە ايتارلىقتاي تومەندەۋدە. مۇندايدا ۇكىمەت ەكونوميكانى ديۆەرسيفيكاسيالاۋ مىندەتىنە تىنعىلىقتى كىرىسۋى شارت. بۇل رەتتە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ تەرەڭ وڭدەۋ ءتاسىلىن مەڭگەرۋگە باسىمدىق بەرۋدى تاپسىرعان 17 ءىرى جوبانىڭ ءتىزىمىن اتاپ كورسەتكەن بولادى، دەپ جازادى Dalanews.kz.

ۇكىمەت باسشىسى باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، بۇل جوبالار ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ جانە وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ىنتالاندىرۋ باعدارلاماسى شەڭبەرىندە ىرىكتەلدى. ولار مەتاللۋرگيا، حيميا، مۇناي-حيميا، اۆتوكولىك، تۋريزم، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە تاماق ونەركاسىبى سياقتى نەگىزگى سالالاردى قامتيدى.

باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى – وڭ ناتيجەلەرگە قول جەتكىزىلىپ وتىرعان ماشينا جاساۋ سالاسى. ءارى قاراي ءوسۋ ءۇشىن قازىرگى قارقىندى ساقتاۋ جانە ءوندىرىستى وقشاۋلاۋ دەڭگەيىن دايەكتى تۇردە ارتتىرۋ ماڭىزدى. ۇزاقمەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا اۆتوموبيل ونەركاسىبىن مەملەكەتتىك قولداۋ تولىققاندى كلاستەر قۇرۋعا الىپ كەلۋى ءتيىس.

تاعى ءبىر ماڭىزدى مىندەت – مۇناي-گاز حيمياسى سالاسىن ودان ءارى دامىتۋ. قازىرگى ۋاقىتتا پوليپروپيلەن مەن پوليەتيلەن وندىرەتىن ءىرى جوبالار جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. بۋتاديەن، كارباميد جانە تەرەفتال قىشقىلىن وندىرۋگە ارنالعان بولاشاعى زور جاڭا جوبالار ازىرلەنۋدە. اتالعان باستامالاردىڭ بارلىعى ايماقتاردىڭ وسىپ-وركەندەۋىنە جول اشاتىن جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن اشۋعا باعىتتالۋى ماڭىزدى.

جوسپارلانعان جوبالاردى ىسكە اسىرۋ 25 مىڭنان استام جۇمىس ورنىن قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كۇتىلەتىن ەكونوميكالىق تيىمدىلىك ەكسپورت كولەمىنىڭ 6 ترلن تەڭگەگە ارتۋى جانە يمپورتقا تاۋەلدىلىكتىڭ 1،5 ترلن تەڭگەگە تومەندەۋىن قامتيدى. بارلىق جوبا تۇراقتى ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ ماڭىزدى قادامى بولاتىن جوعارى ءونىمدى جانە يننوۆاسيالىق وندىرىستەردى دامىتۋدى ىنتالاندىرۋعا، سونداي-اق ەكسپورت پەن يمپورتتى الماستىرۋعا باعىتتالعان.

2024 جىلى قۇنى 1،3 ترلن تەڭگەگە جۋىق 180 ينۆەستيسيالىق جوبانى ەنگىزۋ جوسپارلانعان، ونىڭ 164ء-ى وڭدەۋ سەكتورىنا تيەسىلى. ءبىرىڭعاي يندۋستريالاندىرۋ كارتاسى شەڭبەرىندەگى نىساندار سانى بويىنشا بۇگىندە قاراعاندى، قىزىلوردا جانە جامبىل وبلىستارى، ينۆەستيسيا كولەمى بويىنشا اتىراۋ، قاراعاندى جانە باتىس قازاقستان وبلىستارى كوش باستاپ تۇر.

وڭدەۋ ونەركاسىبى: نەگىزگى كورسەتكىشتەر

ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سايكەس، وڭدەۋ ونەركاسىبى كولەمى جاعىنان 48%-دىق كورسەتكىشپەن 45% دەڭگەيىندەگى شيكىزات سەكتورىنان اسىپ ءتۇستى. ونداعى نەگىزگى ءوسىم بىردەن بىرنەشە سەكتوردا بايقالادى:

• ماشينا جاساۋ: 6،9% ءوسىم، بۇعان كومپيۋتەرلىك جابدىقتار، ەلەكتر اسپاپتارى، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە تەمىرجول تەحنيكاسى ءوندىرىسىنىڭ ۇلعايۋى ىقپال ەتتى.

• قارا مەتاللۋرگيا: ءوسىم 10،8%-دى قۇرادى. بۇل فەرروقورىتپا، بولات، شويىن جانە جالپاق پروكات ءوندىرىسى كوبەيۋىنىڭ ناتيجەسى.

• ءتۇستى مەتاللۋرگيا: مىس، مىرىش، قورعاسىن جانە اليۋمينيي ءوندىرىسىنىڭ وسۋىنە بايلانىستى ءوندىرىس كولەمى 4،8%-عا ءوستى.

• حيميا ونەركاسىبى: 8،4% ءوسىم تىركەلدى، پوليپروپيلەن جانە ناتريي بيحروماتى ءوندىرىسىنىڭ ۇلعايۋى ايتارلىقتاي ۇلەس قوستى.

ەسەپتى كەزەڭدە وڭدەۋ ونەركاسىبىنىڭ جيىنتىق كورسەتكىشى 5%-عا جۋىق وڭ ديناميكا كورسەتتى. وسىلايشا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ ەكونوميكانىڭ وڭدەۋشى سەكتورىن دامىتۋ ارقىلى ەلىمىزدىڭ ونەركاسىپتىك نەگىزىن نىعايتۋ جونىندەگى تاپسىرمالارى دايەكتى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. سونىمەن قاتار ونىڭ ودان ءارى ءوسۋى ماقساتىندا سالانى ءتيىستى باعامەن، قاجەتتى شيكىزاتپەن قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى. بۇل اليۋمينيي مەن مىس وڭدەۋدى بىرنەشە ەسە ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. بۇل كابەل، اليۋمينيي سىم جانە باسقا دا ءوندىرىستىڭ وسۋىنە دە اسەر ەتتى.

شيكىزات ەكسپورتىن ازايتۋ ءۇشىن وڭدەۋ ونەركاسىبىندە ءىرى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا جۇمىستار بەلسەندى جۇرگىزىلىپ كەلەدى.

• تەمىر رۋداسى بويىنشا قوستاناي وبلىسىندا ("سسكوب" اق) جانە پاۆلودار وبلىسىنداعى مەتاللۋرگيالىق كلاستەر ("Mineral Product International" ج ش س، فەرروقورىتپا، ىستىق بريكەتتەلگەن تەمىر جانە بولات ونىمدەرى) ىستىق بريكەتتەلگەن تەمىر ءوندىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
• مىس كەنى بويىنشا اباي وبلىسىندا مىس بالقىتۋ زاۋىتىن سالۋ ( "KAZ Minerals Smelting" ج ش س قاز مينەرالس سمەلتينگ/NFC)،
• سونداي-اق قازاقمىس كاسىپورىندارى (جەزقازعان جانە بالقاش مىس بالقىتۋ زاۋىتتارى) بازاسىندا ايدارلى جانە كوكساي كەن ورىندارىنان شيكىزاتتى قايتا وڭدەۋ جوسپارلانعان.