پرەزيدەنتتىك قىزمەتكە كىرىسكەن 1 جىلدىڭ ىشىندە ونىڭ شاشى اعارىپ كەتتى. سەنبەيسىز بە؟ ونىڭ 2014 جانە 2015 جىلداعى سۋرەتىن سالىستىرىپ قاراڭىز. ءيا، ونىڭ جۇمىسى جەڭىل ەمەس. استە جەڭىل ەمەس. ۋكراينانىڭ ازىرگى اۋىر احۋالىندا پوروشەنكونىڭ ورنىندا بولۋعا ەكىنىڭ ءبىرى داۋالاماس ەدى.
رەداكسيا اتىنان:
(«قالا مەن دالا» گازەتىنە ۋكراين ءجۋرناليسى گوشا تيحيي ماقالاسىن ۇسىندى. پوروشەنكو جايلى. انىق ازاتتىق العان ەلدىڭ پرەزيدەنتىنىڭ ساياسي پورترەتىن جاساۋعا تىرىسىپتى. بۇل ونىڭ قولىنان كەلدى مە، كەلمەدى مە، باعا بەرەتىن ءبىز ەمەس. كوشىرمە دە، اۋدارما دا ەمەس، قازىرگى كۇنى وتە اۋىر جاعدايدا تۇرعان ەلدىڭ ازاماتى ءوز قولىمەن ۇسىنعان دۇنيەنى ەلەۋسىز قالدىرا المادىق).
باتىس پوروشەنكونى «ءوز-وزىن جاساعان ادام» دەيدى. اۋىلدان شىققان ول كييەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار فاكۋلتەتىنە تاپسىرادى. تۇسەدى. سابەت وداعى تۇسىندا مۇنداي فاكۋلتەتكە پارا بەرىپ تۇسپەسەڭ، توڭىرەگىنە جۋىتپايتىن. ءبىراق، ءبىز بىلەمىز. ول بۇل جەرگە ءادىل ءوتتى جانە قىزىل ديپلوممەن ءتامامدادى.
ايتپاقشى، اسكەري بورىشىن قازاقستاندا وتەگەن پوروشەنكو. ءجا، وسى جەردەن توقتالىق. ونىڭ ءومىربايانىن ايتىپ وتىرعاننان ۇتپايمىز.
ورىستار، ونىڭ ىشىندە رەسەيلىك اقپارات قۇرالدارى ونى «شوكولادنىي كورول» دەپ اتايدى. كەمسىتكىسى كەلەدى مە، قالاي؟ ول تاۋەلسىز ۋكراينانىڭ تاريحىنداعى ەڭ تابىستى بيزنەس-يمپەريانى قۇردى، بىلسەڭىز.
ساياساتتان دا قۇرالاقان ەمەس، ول. ساياساتتا – سىرتقى ىستەر، ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا ءمينيسترى بولدى. ول ءوسىپ كەلە جاتقان، ءوسىپ كەلە جاتىر. ءبىراق ءوزىنىڭ ومىرىندە وعان اۋىر مىندەت جۇكتەلدى (بالكىم، ءوزى دە ويلاماسا كەرەك...).
2014 جىلى ول ۋكراينا پرەزيدەنتى بولىپ سايلاندى. سايلاۋشىلاردىڭ 54،7 پايىزى سەنىم ارتتى وعان.
شاشىنىڭ اعارۋى جايىندا... وسى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ونىڭ شاشىنا اق كىردى. وڭاي ما، ايتىڭىزشى. ءسىز پرەزيدەنتى مال-مۇلكىن تاستاپ قاشىپ كەتكەن، بيۋدجەتى تونالعان مەملەكەت باسشىسىنىڭ ورىنتاعىنا وتىردىڭىز. ال بۇل ۋاقىتتا ءسىزدىڭ ەلىڭىزدىڭ تەرريتورياسىنىڭ ءبىر بولىگىن اننەكسيالاپ العان، شەكارادا باسىنان باقايىنا دەيىن قارۋلانعان ارميا ءسىزدىڭ جەرگە باسىپ كىرۋگە دايىن تۇر.
ەلەستەتىڭىزشى. بۇل ارمياعا كورشى ەلدىڭ جوعارعى باسشىلىعى ۋكرايناعا باسىپ كىرۋگە رۇقسات بەرىپ قويعان. سىزدە قالاي؟ ءسىزدىڭ قولىڭىزدا ارميا اتىمەن جوق، تيىسىنشە شەكارانى دا ەشكىم قورعامايدى...
ال ريەۆوليۋسيالىق قوعامنىڭ قىسىمى ارتىپ بارادى (كەز-كەلگەن ريەۆوليۋسيادان حالىق عاجايىپ، شىنى كەرەك تىم عاجايىپ ءۇمىت كۇتەدى. بىزدە سولاي بولدى. «يانۋكوۆيچ كەتتى. بارلىعى ەرتەگىدەي بولادى» دەدى حالىق).
[caption id="attachment_10734" align="alignleft" width="462"]
شاشىنىڭ اعارۋى جايىندا... وسى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە ونىڭ شاشىنا اق كىردى. وڭاي ما، ايتىڭىزشى.[/caption]
ءبىراق، كەرىسىنشە، ءسىز تۇسىڭىزدە دە كورگىڭىز كەلمەگەن بولجامدار شىندىققا اينالدى. جاۋ ارمياسى سىزگە سوعىس جاريالاعان جوق. سوعىستى استىرتىن، جاسىرىن جۇرگىزۋگە كوشتى. مۇنىڭ سالدارىن بىلەسىزدەر. ونداعان، جۇزدەگەن، مىڭداعان ادام ءولدى.
پوروشەنكونىڭ بۇل جەردەگى كەمشىلىگى نەدە؟ ول شەكارالىق ايماقتاعى تۇرعىندارعا 24 ساعات بويى حابار تاراتىپ وتىرعان كورشىنىڭ «كوك جاشىگىن» توقتاتا المادى. ولار نە دەدى حالىققا؟ «كييەۆتەگى «فاشيستەر» ناتو اسكەرى جانە جالدامالى جاندايشاپتاردىڭ كومەگىمەن ورىسشا سويلەگەندەردى ءولتىرىپ جاتىر. ەرتەڭ سەندەرگە دە كەزەك كەلەدى» دەدى.
حالىق سەندى. شوشىدى.
ال 6 ايدان كەيىن كييەۆتە پارلامەنتتىك سايلاۋ ءوتتى. الگى «كوك جاشىكتەن» كورسەتكەن «فاشيستەر» قايدا؟ ۋلتراوڭشىل پارتيا پارلامەنتكە وتەدى دەگەن ەدى عوي؟ وسىنداي ساۋال.
2014 جىلدىڭ كۇزىندەگى سايلاۋدا «وڭشىل سەكتور» دا («پراۆىي سەكتور»)، «ەركىندىك» تە ىرىكتەۋدەن وتكەن جوق، ءتىپتى 5 پايىز دا داۋىس جيناي المادى. ءبىراق، بۇل ارگۋمەنتتىڭ دە پايداسى شامالى ەدى. ءوز الەمىندە ءومىر سۇرەتىن رەسەيلىك ارنالار اجداحادان ءقاۋىپتى ەكەن. قايدان بىلەيىك...
اشۋ. ەموسيا. پوروشەنكو بۇل جولعا تۇسكەن جوق.
پرەزيدەنتتىككە تاعايىندالعان العاشقى كۇندەردەن-اق ءارتاراپتى تاكتيكانى تاڭدادى، پوروشەنكو. ءبىر جاعىنان، ديپلوماتيانى كۇشەيتىپ، سوعىستى بەيبىت شەشۋدىڭ جوباسىن جاسادى، ءبىر جاعىنان – ارميانى، ۋكراينانىڭ قورعانىس قابىلەتىن كۇشەيتۋگە كوشتى.
ول بۇل داعدارىستى شەشۋدىڭ جالعىز جولى – اسكەري شەشىم دەپ ويلاعان جوق.
2014 جىلدىڭ تامىزىنداعى يلوۆايسكىدەگى وقيعالار كورسەتكەندەي، رەسەيلىك ارميا ۋكراين قارۋلى كۇشتەرى سەپاراتيستەر باسىپ العان وڭىرلەردى قولىنا قايتارۋعا كوشكەن تۇستا بىردەن ايقاسقا ارالاساتىن.
ءبىر سوزىندە ول بىلاي دەدى: «مەن ءپۋتيندى تۇسىنبەيمىن. جوق، ونىڭ سونداي ادام ەكەنىنە ەمەس... پۋتينگە كەلگەندە ديپلوماتيا جۇمىس ىستەمەيدى. ول ونى (ديپلوماتيانى) دەموكراتيا سياقتى ءالسىز دەپ سانايدى جانە ونى ءوز پايداما قولدانامىن دەپ ويلايدى».
بىلەسىز بە، بۇگىنگى ورىس حالقى ءۇشىن پۋتين پايعامبار، كۋلت. جوق، بالكىم ودان دا جوعارى تۇرعان بولار...
ال ۋكرايندار قالاي؟ ءبىزدىڭ ءوز پرەزيدەنتىمىزگە، ورىستار پۋتينگە قاراعانداي قارامايمىز. وعان دەگەن قۇمارلىعىمىز بەن قۇشتارلىعىمىز شەكسىز ەمەس.
ونى سىنعا الاتىندار كوپ. كوپشىلىگى كوڭىلگە قونىمدى سىن.
[caption id="attachment_10735" align="alignright" width="1507"]
پۋتينمەن كەلىسسوز وتكىزۋدەن قيىن ەشتەڭە جوق[/caption]
ۋكراينا ءوز پرەزيدەنتىمەن اۋىرمايدى. انىعى وسى. بىلايشا ايتقاندا، رومانتيكالىق سەنىم جوق بىزدە. سويتەمىز دەپ ءبىر جىلدارى بالەگە قالعانبىز. ۆيكتور يۋششەنكونى بىلەسىزدەر عوي. سوعان سەنگەن ەدىك، بارماعىمىزدى تىستەپ قالدىق. ونىڭ سەنىمنەن ايىرىلعانى سونشالىقتى، ورنىنا (رەسەيشىل) ۆيكتور يانۋكوۆيچ كەلدى.
ءبىراق...ول دا وڭعان جوق. ەلدى توناپ تىندى، ۋكراينا تەرەڭ داعدارىسقا ءتۇستى. ۋكراينا وسى ەكى جاعدايدان ايرىقشا، وتە ايرىقشا ساباق الدى: «وكىنبەۋ ءۇشىن العاشقى كەزدەن-اق «كوزسىز عاشىق بولۋعا» بولمايدى».
ونى، پوروشەنكونى نەگە سىنعا الادى؟ كاسىبي كادرلار اتقاراتىن مىندەتتى ەرىكتىلەرگە جۇكتەگەنى ءۇشىن... ءبىراق، ول قوعامنىڭ سوزىنە قۇلاق اسادى. ءوستىپ قورعانىس ءمينيسترى مەن باس پروكۋروردى ورنىنان الدى. ءبىر انىعى پوروشەنكو قانداي بولسا دا، ۋكراينا ازىرگى العان باعىتىنان ەندى قايتىپ اينىمايدى. نەگە، بىلەسىز بە؟
ناقتىلاپ ايتايىن. 2013 جىلدىڭ قاراشاسىنان بەرى ۋكراينا ساياساتىن پرەزيدەنت تە، پرەمەر-مينيستر دە، ءتىپتى پارلامەنت تە انىقتامايدى. ونى انىقتايتىن ۋكرايندىقتاردىڭ وزدەرى.
ەلدىڭ تاعدىرى ءۇشىن ءوز ۋاقىتىن، اقشاسىن، دەنساۋلىعىن، كەرەك دەسەڭىز ءومىرىن قۇربان ەتۋگە ءازىر. بۇل مىڭداعان، ون مىڭداعان، ءجۇز مىڭداعان ەرىكتى. مۇنى سىزدەر بىلمەۋىڭىز مۇمكىن. مىسالعا، ۋكراين ارمياسى قالاي جان ساقتاپ وتىر دەپ ويلايسىز؟ وسى ەرىكتىلەردىڭ ارقاسىندا. تاپقان-تايانعانىن ولار مايدانعا جىبەرىپ جاتىر. اپتا سايىن. مۇنداي دەڭگەيدەگى ەرىكتىلەر قوزعالىسى الەمنىڭ بىردە-بىر ەلىندە بولماعان. بۇعان سەنىمدىمىز.
ەرىكتىلەر...رەسەي اگرەسسياسىنىڭ تۇتاس ۋكرايناعا تاراۋىنا كەدەرگى كەلتىرگەن بىردەن-بىر كۇش. ال ورىستاردىڭ «بارباروسسا» جوسپارىن ءبىز جاقىندا بىلدىك. ونى دا پوروشەنكو جاريا ەتتى.
پوروشەنكو: «ولار ۋكراينانىڭ 8 وبلىسىندا «ورىس الەمىن» قۇرماق بولعان. ولار دونەسك جانە لۋگانسك وبلىستارىمەن شەكتەلۋگە ءماجبۇر بولدى...».
ەرىكتىلەردىڭ ۋكراينانىڭ اياعىنان تۇرىپ كەتۋگە ۇلكەن كومەك كورسەتكەنىن پەتر پوروشەنكو كورىپ تە، ءبىلىپ تە وتىر. سولاردىڭ ارقاسىندا عانا ۋكراينا ءوز ارمياسىن جاساقتاپ ۇلگەرمەدى.
ورىس اقپارات قۇرالدارى تاراتىپ جاتقان تاعى ءبىر وتىرىك. ۋكراينانىڭ بىلىكتى، ءبىلىمدى ازاماتتارى ەلدەن قاشىپ جاتقان جوق...
پوروشەنكو باي، وتە باي. 2014 جىلى فوربس ونىڭ بايلىعىن 1 ملرد. 300 ملن-عا باعالادى (ۋكرايناداعى 100 بايدىڭ ىشىندە 6 ورىندا). قارجىسىن قالتاسىنا باسىپ شەتەلدە تىنىش جاتسا دا بولار ەدى. الايدا ول مۇنى وزىنە ار سانادى. ءبارىن ىسىرىپ قويىپ، حالىق مۇددەسىنە قىزمەت ەتۋگە بەل بايلادى. بۇل تىركەس جاتتاندى ەستىلەتىن شىعار، ءبىراق شىندىعى سول.
پوروشەنكو – ۇلكەن توپقا ۇلگى بولدى. جوعارى ءبىلىمى بار تالانتتى جاستار تيىن-تەبەن بەرەتىنىن بىلسە دە، مەملەكەتتىك جۇمىسقا تۇرىپ، مەملەكەتتىك قۇرىلىمدى جاڭالاۋعا كوشتى.
ەندى 1 اي كۇتەلىك. جاڭا كادەتتەر ەندى ءبىر ايدان كەيىن ەسكى، جەمقورلانعان، ۋكراين ميليسياسىن باسىنان اياعىنا دەيىن اۋىستىرادى.
وقۋشىلار شە؟ قازىرگى ۋكراين وقۋشىلارى ءبىراز جىل وتكەننەن كەيىن «بىزدە بالالىق شاق بولعان جوق» دەپ ايتسا، سەنىڭىزدەر. ۋكراين مەكتەپتەرىندەگى بالالار ساباقتان كەيىن مايدانداعى ۋكراين ساربازدارىنا ارناپ بۇركەمە جەلىلەرىن تىگەدى (ماسكيروۆوچنىە سەتي).
ءيا، ۋكراين كورولدىگىندە ءازىر جاقسى دەۋگە تۇراتىن دۇنيەلەر از. كوررۋپسيا دا بار. ساياسات تا ءمىنسىز ەمەس. پرەزيدەنتتەن باستاپ...
[caption id="attachment_10736" align="alignleft" width="182"]
C[/caption]
ءبىراق، قوعام، ءار ازامات ءوز مەملەكەتىنىڭ الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىگىن جەتە سەزىنىپ وتىر. ال بيلىك وسى قوعامنىڭ پىكىرىنەن قورقادى. بىزدىڭشە، دەموكراتيانىڭ ءوزى وسى. مۇنداي قوعام باردا ۋكراينا «ولمەۋگە» ءتيىس.
گوشا تيحيي، جۋرناليست.
كييەۆتەن ارنايى «قالا مەن دالا گازەتى» ءۇشىن
Bloomberg حابارلايدى:
پوروشەنكو وزىنە تيەسىلى ەڭ ءىرى اكتيۆتى – Roshen كونديتەرلىك كومپانياسىن ساتۋعا قويدى. مۇنى ساتىپ الۋعا قالتاسى كوتەرەتىن ءبىر كومپانيا بولسا، ول الەمدىك الىپ – Nestle. ءبىراق، ول 1 ملرد. دوللار ۇسىنۋدا. ال پوروشەنكو 3 ملرد. سۇرايدى.
