بالالاردى قورعاۋعا باعىتتالعان جاڭا زاڭ جوباسى نەگىزىندە «پەدوفيلدەردى حيميالىق جولمەن كاستراسيالاۋ» تەك سوت شەشىمىمەن ىسكە اسۋى ءتيىس. جاڭا جىلدان باستاپ كۇشىنە ەنگەن زاڭدى ورىنداۋ ءۇشىن تەك بىرنەشە ساتى ارقىلى اتقارىلادى. الدىمەن سوت قوسىمشا پسيحياتريالىق ساراپتاما ارقىلى قىلمىسكەردىڭ «پەدوفيل» ەكەنى راستاۋى قاجەت. بۇلدىرشىندەردىڭ بالالىق شاعىن بۇلدىرگەندەرگە قارسى قولدانىلاتىن جازا تۇرمە نەمەسە ارنايى ەمحانالاردا ەكپە قۇيۋ ارقىلى جۇزەگە اسادى.
– ونىڭ اسەرى جەتكىلىكتى. ارينە، ۇزاق ۋاقىتقا قولدانىلاتىن تاسىلدەر دە بار. ءبىراق، وسى ەكپە تيىمدىرەك بولادى. سەبەبى، كەز كەلگەن ناۋقاس اي-سايىن دارىگەر باقىلاۋىندا بولادى. ياعني، ەكپە ەكى اپتادا ءبىر رەت سالىنىپ وتىرادى، – دەدى ق ر دسم رەسپۋبليكالىق ۇلتتىق پسيحيكالىق دەنساۋلىق ورتالىعىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى رينات مۇزافاروۆ.
دەمەك، اتالمىش ەكپە ءبىر سالعاننان اسەر ەتپەيدى. سەبەبى، ءدارىنىڭ قۇرامىنداعى سيپروتەرون، وعان ايتارلىقتاي كەدەرگى جاسايدى. وسى سەبەپتەن، اق حالاتتىلاردىڭ ەكپەنى ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە ەگۋىنە تۋرا كەلەدى. قىزىق بولعاندا سوت ساراپتاما ارقىلى ىسكە اسقان كوپ ەڭبەك زايا كەتپەك. سەبەبى، ءدارىنىڭ كۇشى تەك ەكى اپتا عانا ساقتالادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ وكىلدەرىنىڭ اقپارىنشا، ەكپەنىڭ تەرىس اسەرى دە جوق ەمەس.
– كەز كەلگەن دارى-دارمەكتىڭ تەرىس اسەرى بار. ءدال وسى ەكپە جۇرەك تامىرلارى مەن باۋىرعا ەداۋىر اسەر ەتەدى. ءارى، سۋسامىر دەرتىنە شالدىقتىرۋى مۇمكىن، – دەدى رينات مۇزافاروۆ.
ەڭ العاش حيميالىق كاستراسيا 1960 جىلدارى اقش-تا قولدانىلعانى بەلگىلى. اتالمىش ەلدە قىلمىسكەرلەردىڭ ءاتا-جونىن بارلىق حالىق بىلگەن. وسىعان وراي، ولار مەكتەپ، بالاباقشا، ايالداما سىندى قوعامدىق ورىندار ماڭىنا جولاي الماعان. پسيحولوگتاردىڭ سوزىنشە «بۇلدىرشىندەرگە مۇنداي قيانات جاساۋ دەرتتىڭ ءبىر ءتۇرى. دەمەك، بۇل جۇيكە – جۇيە اۋىتقۋى. ونى ەمدەۋ ءتىپتى مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان، پەدوفيلدەردى قوعامنان الشاقتاتۋ قاجەت»، – دەيدى.
– ەگەر ادام بۇل اۋرۋمەن كۇرەسە الماسا جانە ىس-ارەكەتتەرى ارقىلى جاۋاپقا تارتىلىپ، حيميالىق كاستراسيا جاساۋ شەشىمى قابىلدانسا، وندا ول ادامدى قوعامنان وقشاۋلاۋ قاجەت. سەبەبى، ول وز-وزىمەن كۇرەسە المادى. بۇل دا قىلمىسكەر. سوندىقتان، تەمىر تورعا توعىتقان دۇرىس. باسقا امال جوق، – دەدى پسيحولوگ ناتاليا وبەردەرفەر.
ءبىرقاتار باق-قا كوز جۇگىرتسەك، ەكپەنى السىرەتەتىن انتيدوتتار ەلىمىزدەگى كەز كەلگەن ءدارىحانادا تابىلادى ەكەن. سوندا مۇنىڭ ءتيىمدى تۇسا قايدا؟ ءادىس ءوزىن-وزى قانشالىقتى اقتايدى دەگەن ساۋالداردى حالىققا قويىپ كوردىك. قوعامنىڭ پىكىرى دە جوق ەمەس ەكەن.
كامەلەتكە تولماعان بالالارعا جاسالعان قىلمىس دەڭگەيى جىلدان جىلعا ارتىپ كەلەدى. 2016 جىلى پەدوفيلدار قولىنان 183-كە جۋىق ءبۇلدىرشىن زارداپ شەكسە، وتكەن جىلى بۇل كورسەتكىش 33 پايىزعا وسكەن. 2016 جىلدىڭ وزىندە وسى دەرەك بويىنشا 111 قىلمىسكەر تەمىر تورعا توعىتىلعان بولاتىن. بيىل كۇشىنە ەنگەن زاڭ اياسىندا جۇزەگە اساتىن اتالمىش ءادىستىڭ تيىمدىلىگىنە ۋاقىت ساراپشى. دەسە دە، مەملەكەتتەن بولىنگەن 10 ملن جۋىق تەڭگە ىسىراپ كەتپەيمە دەگەن كۇدىكتە باسىم.
نازىم مالىك قىزى، نۇرلان وتەگەنوۆ
https://dalanews.kz/29303
