الماتىدا 11 مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەن قاۋىمداستىقتار ءوزارا باس قوسىپ، «ءتيىمسىز تيىمداردىڭ زيانىن» تالقىلاپ، دوڭگەلەك ۇستەل وتكىزدى. ولاردى مەملەكەتتى جايلاپ بارا جاتقان «ءار نارسەگە تيىم سالعىشتىق ءپوپۋليزمى» الاڭداتىپ وتىر. ءقازىر كوپ جاعدايدا دەپۋتاتتار، ۇكىمەت مۇشەلەرى پەن مينيسترلىك قىزمەتكەرلەرى ماسەلەنى زەرتتەپ، ونىڭ ناقتى سەبەپ-سالدارىن انىقتاۋدىڭ ورنىنا، جالپى تيىم سالىپ تاستاۋعا اۋەس بولىپ بارادى.
مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ ءوزىنىڭ كاسىپكەرلەرمەن كەزدەسۋىندە «كاسىپكەرلەر «شاعىمدانۋشى» نەمەسە «قولداۋعا مۇقتاج» رولىندە كورىنبەي، مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ تەڭقۇقىلى سەرىكتەسىنە اينالۋعا ءتيىس. جەكە كاپيتالدى قورعاۋ دەڭگەيىنىڭ وسالدىعى، مەملەكەتتىڭ ەكونوميكاعا شامادان تىس ارالاسۋى، باعانىڭ نارىققا قايشى جولمەن بەلگىلەنۋى جانە شامادان تىس رەتتەۋ تەتىكتەرى – بيزنەستى تولعاندىراتىن ماسەلەلەر مۇنىمەن بىتپەيدى»، - دەپ، اتاپ كورسەتكەن بولاتىن.
دوڭگەلەك ۇستەلدە ءمالىم بولعانداي، «Tastau.qaz» قاۋىمداستىعى جاريالاعان «جۇمىس ىستەمەيتىن تيىمدارعا قارسى» پەتيسيا 100 مىڭنان استام قول جيناعان. دەمەك، زياندى تەمەكىنى تاستاپ، ۆەيپكە كوشكەن 100 مىڭنان استام ەرەسەك قازاقستاندىق ازامات ءوزىنىڭ پوزيسياسىن ءبىلدىرىپ وتىر دەگەن ءسوز. ال ونىمەن ساناسپاۋعا بولمايدى.
[caption id="attachment_92724" align="alignnone" width="1280"]
تاتيانا فومينوۆا، فوتو Orda.kz[/caption]
پەتيسيانىڭ 100 مىڭنان استام قول جيناۋىنا بايلانىستى، بۇگىنگى دوڭگەلەك ۇستەلدە «Tastau.qaz» قاۋىمداستىعىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى، قوعام بەلسەندىسى تاتيانا فومينوۆا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ اتىنا ارنايى ۇندەۋ جاريالادى.
ۇندەۋدە قوعامنىڭ ەش ءتيىمسىز، جۇمىس ىستەمەيتىن تيىمداردان شارشاعانى ايتىلادى. سوندىقتان وسىنداي ءۇردىستى توقتاتۋ ءۇشىن ارنايى زاڭ قابىلدانۋى كەرەك. بارلىعىنا جاپپاي تيىم سالا بەرگەننەن كورى، ونى ءتيىمدى رەتتەۋگە بولادى. ءقازىردىڭ وزىندە دەنساۋلىق كودەكسىنە ساي، تەمەكى ۇيىمدارى دۇكەن سورەلەرىندە اشىق جاتپايدى جانە 21-دەن جاس ادامدارعا ساتىلمايدى. ۆەيپتەردى دە وسىعان سايكەستەندىرىپ سەرتيفيكاتتاۋ كەرەك. جانە ەرەسەك ادام ۆەيپتى تۇتىنا ما، قانداي ۆەيپ تۇتىنادى، ونى تەك ءوزى شەشۋى ءتيىس.
«كاليان جاعدايى سياقتى، ۆەيپكە جاپپاي تيىم سالۋ كولەڭكەلى نارىقتىڭ پايدا بولۋىنا الىپ كەلەدى. وندا ەش سەرتيفيكاتتالماعان، تەكسەرىلمەگەن، قولدان جاسالعان ۋلى ۆەيپتەر پايدا بولۋى مۇمكىن. كەرىسىنشە، ءتيىستى قاۋىمداستىقتارمەن بىرلەسە وتىرىپ، مەملەكەت بۇل نارىقتا ناقتى ءتارتىپ ورناتا الادى. ماسەلەن، جاڭا زەلانديا، ۇلىبريتانيا، كانادا ەلدەرى ۆەيپتى ءداستۇرلى تەمەكىگە قارسى قۇرال رەتىندە كورىنىپ وتىر. ياعني، ادامعا تەمەكىنى قويدىرا الماسا، ونىڭ اعزاسىنا مەيىلىنشە از زيانىن تيگىزەتىن قۇرىلعىلارعا اۋىستىرۋدى قۇپ كورەدى».
دوڭگەلەك ۇستەلگە جينالعان 11 ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم مەن قاۋىمداستىق وكىلدەرى اتالعان ۇندەۋدى قولداپ، وعان قول قويدى. ەندى قۇجات مەملەكەت باسشىسىنا، پرەمەر-مينيسترگە، جانە پارلامەنت پالاتالارىنىڭ سپيكەرلەرىنە جىبەرىلەتىن بولادى.
سونىمەن بىرگە، دوڭگەلەك ۇستەل بارىسىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ جۇمىسىنا دا كوپ سىن ايتىلدى. جينالعانداردىڭ ايتۋىنشا، مينيسترلىك ساتۋشىلارمەن جانە تۇرعىندارمەن پروفيلاكتيكالىق جۇمىس جۇرگىزۋدىڭ ورنىنا جاۋاپكەرشىلىكتى ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنە جۇكتەپ وتىر.
«كالاشنيكوۆ اۆتوماتى اسكەردە 18 جاستا بەرىلەدى، كەيبىر جاعدايلاردا 16 جاستا ۇيلەنۋگە بولادى، ال تەمەكىنى 21 جاسقا دەيىن شەكتەۋ – پروبلەمانى باسقا يىققا اۋدارىپ بەرگەنمەن تەڭ. ەستەرىڭىزدە بولسا، 1980 جىلدارى الكوگولگە قارسى ناۋقان بولدى، سونىڭ سالدارىنان كسرو-دا توكسيكولوگيا بولىمشەلەرى تولىپ كەتكەنى دارىگەرلەردىڭ ەسىندە. سول كەزدە ادامدار سۋرروگات سپيرتىمەن ۋلانعان»، – دەدى «دەنساۋلىق» بىرلەستىگىنىڭ ءتورايىمى باقىت تۇمەنوۆا.
ول سونداي-اق باسشىلار اۋىسا بەرگەندىكتەن شەشىمدەر قابىلداۋدا ساباقتاستىق جوقتىعىن ەسكە سالدى. مينيسترلەر مەن ورىنباسار اۋىسا بەرەدى دە، جاڭالارى كەتكەندەر ءۇشىن جاۋاپ بەرمەيدى.
[caption id="attachment_92727" align="alignnone" width="2048"]
باقىت تۇمەنوۆا، فوتو Facebook[/caption]
«قازالكوتاباك» قاۋىمداستىعىنىڭ باسشىسى التى ايدا 3 مىڭ ساۋدا نۇكتەسىنە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزگەنىن ايتتى. دۇكەندەرگە ەرىكتىلەر جۇرگىزگەن رەيدتەردەن كەيىن ولاردىڭ 80%-ى كامەلەتكە تولماعاندارعا تەمەكى مەن الكوگول ونىمدەرىن ساتۋدى توقتاتقان.
ال تەمەكىنى تۇتىنۋ نارىعىنىڭ وپەراتورلارى قاۋىمداستىعىنىڭ ءتوراعاسى ماليكا سحاي ءبىر رەتتىك سۇيىق ۆەيپتەر اينالىمىن قاتاڭ باقىلاۋدى جاقتادى. ول ۆەيپتەردى جەتكىزۋگە تىيىم سالۋ، ونىمدەردى تەك مامانداندىرىلعان دۇكەندەردە ساتۋدى، ءونىمنىڭ ەڭ تومەنگى باعاسىن 8 مىڭ تەڭگەگە دەيىن كوتەرۋدى جانە كامەلەتكە تولماعاندارعا ساتۋ بويىنشا باياعىدان بەرى جۇمىس ىستەيتىن زاڭداردى قاتاڭ ساقتاۋدى ۇسىندى.
