كوكتەم باستالا سالا ەلىمىزدىڭ تۇكپىر-تۇكپىرى سۋ تاسقىنى اپاتىمەن بەتپە-بەت كەلدى. وڭىرلەردە تۇرعىندار باسپاناسىنان ايرىلىپ، مال قىرىلىپ، وراسان زور شىعىن كەلىپ جاتىر.
"شاڭىراق" رەسپۋبليكالىق بىرلەستىگىنىڭ ءتوراعاسى الماسبەك سادىرباي مەن ءماجىلىس دەپۋتات ەرلان سايىروۆ وسى جايتقا قاتىستى پىكىر ءبىلدىردى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
الماسبەك سادىربايدىڭ سوزىنشە، ءقازىر سۋ تاسقىنى بولعانىمەن، جازدا قۋاڭشىلىق ءقاۋپى ءتونىپ تۇر.
"سۋ باسىپ جاتىر. (ءبىراق - ەسك.) قازگيدرومەت بولجامىن بەردى. ماۋسىمدا قۋاڭشىلىق. سۋ جوق. ەكى ايدان كەيىن قۋاڭشىلىق نە ىستەيمىز؟" - دەيدى الماسبەك سادىرباي "قاسقا جول" ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا.
بۇل پىكىردى دەپۋتات ەرلان سايىروۆ تا قۋاتتادى.
"قازاقستان پارادوكستار ەلىنە اينالىپ بارا جاتىر: قىستا قاتىپ قالامىز، كوكتەمدە توپان سۋ باسادى، جازدا قۋاڭشىلىق بولادى. ەرتەڭ ەگىن شىقپاي قالاتىن بولسا، جاعدايىمىز مۇشكىل بولادى.
...يزرايل دەگەن ەل بار. يزرايلدە توپىراقتان ەشتەڭە ونبەيدى. ءبىراق دۇنيە جۇزىندە اۋىل شارۋاشىلىعى بويىنشا التى ميلليارد دوللار ەكسپورت (شىعارادى - ەسك.). ولار ءبىر تامشى سۋدى ءتورت رەت پايدالانۋدى ۇيرەنگەن"، - دەدى ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرلان سايىروۆ.
الماسبەك سادىرباي سۋ تاسقىنىنىڭ سالدارى اۋىر بولاتىنىن ەسكەرتتى.
"ۇلكەن پروبلەما بار. بىرىنشىدەن، سۋ شايىپ وتكەنى، مۇزبەن ويىپ وتكەنى جەر ەروزياسىنا اكەلەدى. ءبىزدىڭ جەردىڭ قۇنارلى قاباتىن استان-كەستەڭىن شىعارادى. ەكىنشى سول سۋدىڭ سالدارىنان ولگەن مالدىڭ ءبارى اۋرۋ تاراتادى. سونىمەن قوسا مۇناي قالدىعىن، قوقىس ساقتايتىن جەرلەر ءبىزدىڭ دالانىڭ ءبارىن ۋلاندىرىپ جاتىر. ول تۋرالى ەشكىم ويلاپ جاتقان جوق. سولتۇستىكتە بيداي تۇقىمدارى شىلقىپ سۋعا باتىپ قالدى. مالدىڭ ولىگى جينالماي جاتىر. ول تۋرالى ەشكىم بىلمەيدى"، - دەدى ول سۇحباتىندا.
ايتا كەتەيىك، بۇعان دەيىن 1981-1995 جىلدارى قازاقستاننىڭ سۋ شارۋاشىلىعىن باسقارعان ناريمان قىپشاقبايەۆ ەلدەگى وسى توتەنشە جاعدايعا پىكىر ءبىلدىردى.
سۋ سالاسىندا ۇزاق جىلعى تاجىريبەسى بار مامان ءدال وسى تابيعي رەسۋرس مەملەكەتتىڭ باستى كۇشى ەكەنىن ايتادى.
"ەل بولامىن دەسەڭ جەرىڭ مەن سۋىڭا يە بول. يە بول دەگەن ءسوز - ونى رەتتەۋ، جوسپارلاۋ، ءتيىستى قۇرىلىستار سالۋ، ولاردى كۇتۋ. سۋ دەگەن جاقسى قاسيەتىمەن ەلگە قىزمەت ەتۋى كەرەك. مەملەكەتتىڭ نەگىزى - قاي مەملەكەت بولسىن، مەنىڭ تۇسىنىگىمدە، جەر مەن سۋ. جەرى مەن سۋى جوق مەملەكەت بولمايدى.
30 جىلدا مەملەكەتتىڭ نەگىزى مۇناي دەدى. مۇناي - تاۋسىلاتىن رەسۋرس. سۋ، جەر - تاۋسىلمايتىن رەسۋرس. قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ دۇرىس بولماۋى وسى ەكى رەسۋرسقا نازار اۋدارماۋدا دەپ ەسەپتەيمىن. 30 جىل سۋ مينيسترلىگىن قۇرماي، بىلتىر قىركۇيەكتە قۇردى. ءسويتىپ سۋ شارۋاشىلىعى مىناداي جاعدايعا اكەلدى. نە قۇرىلىستارى جۇمىس ىستەمەيدى، بارلىق سۋ مامانى قاڭعىرىپ كەتتى. وبلىسقا، اۋدانعا بارساڭ، "سۋ جاعدايى نە بولىپ جاتىر؟" دەپ سۇرايتىن ادام جوق. قايدا كەتتى؟ وسىنى قۇرتقان - ءبىز. سۋ مينيسترلىگىن جويدىق، وبلىستىق، اۋداندىق سۋ شارۋاشىلىعىن جويدىق. ونىڭ ورنىنا استانانىڭ ماڭايىندا كەرەك ەمەس كونتورلاردى قۇرىپ الىپ وتىرمىز. قازىرگى كەزدە وسى تاسقىنمەن كىم اينالىسىپ جاتىر؟ مىناۋ سۋدىڭ يەسى كىم دەپ سۇراۋ كەرەك قوي. جاڭادان كەلگەن مينيستر جۇگىرىپ ءجۇر، ءالى ءبىر جىل بولعان جوق كەلگەنىنە. وسىعان دەيىن كىم جاۋاپ بەردى؟ نازاربايەۆ ءبارىن، مينيسترلىكتى جاپتى، قۇرتتى"، - دەدى ول Ara Media-عا سۇحباتىندا.
سونداي-اق، ول وسى سالادا ماماندار قاڭعىرىپ كەتكەنىن ايتتى.
"مينيسترلىكتى كۇشەيتۋ كەرەك. سۋ شارۋاشىلىق مەكەمەلەرىن وبلىستىق دەڭگەيدە، اۋداندىق دەڭگەيدە كۇشەيتۋىمىز كەرەك.
...سۋ ماماندارى قاڭعىرىپ كەتتى. ونى دا بىرنەشە جىل ايتتىم. استانادا وتىرىپ ەگىس ەگۋ، استانادان وتىرىپ ەگىستىكتى سۋارۋ دەگەندى تۇسىنبەيمىن. ءبارى اۋىلدا، وبلىستا بولۋ كەرەك. كانال سوندا، سۋ سوندا، جەر سوندا، شارۋا قوجالىقتارى دا سوندا.
سۋ مامانى سوندا بولۋ كەرەك. استانانىڭ ماڭايىندا سونىڭ ءبارىن جيناقتاۋ دەگەن اۋرۋعا ۇشىرادى. ەل اقىلداساتىن ماماندار تابىلماي جاتىر"، - دەدى ول Assyltas TV-عا بەرگەن سۇحباتىندا.
