بۇگىن مادەنيەت جانە ۇلتتىق داستۇرلەر كۇنىنە وراي وسكەمەن قالاسىنداعى وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيى «يۋبيلەينىي» كينوتەاترىندا قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا بۇرىن سوڭدى بولىپ كورمەگەن «بابالار ىزىمەن» اتتى ەرەكشە كورمە ۇيىمداستىردى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz شقو اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
حالقىمىزدىڭ ەجەلگى داۋىردەن بۇگىنگى كۇنگە دەيىنگى ۇلى تاريحىنا تەرەڭ بويلاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن تاماشا شارا «ەجەلگى ءداۋىردىڭ جاندانعان بەينەلەرى» مەن تاريحي جاڭعىرتپالار الەمىنە ەنگىزەدى.
مۇرالاردى ساقتاپ، وتكەنىمىزگە كوز جۇگىرتۋ ءۇشىن ۇيىمداستىرىلعان جاڭا فورماتتاعى كورمەنىڭ ەرەكشەلىگى – كورەرمەندەر ەجەلگى ءداۋىردىڭ تاريحي رەكونسترۋكسيالارى ارقىلى بابالارىمىزدىڭ ءومىرىن، تۇرمىسى مەن مادەنيەتىن جاڭاشا قىرىنان تاماشالاي الادى.
بۇل – تەك ەكسپوناتتاردى تاماشالاۋ ەمەس، سونىمەن قاتار ەجەلگى ادامداردىڭ دۇنيەتانىمىن، رۋحاني مادەنيەتىن، تاريحي مۇراسىن جاندى كەيىپكەرلەر ارقىلى سەزىنۋ مۇمكىندىگى. كورمە اياسىندا ءتۇرلى داۋىرلەردىڭ كوركەم ونەرى، مۇسىندەرى، تۇرمىس بۇيىمدارى، كيىمدەرى مەن ءسان-سالتاناتىن كورسەتەتىن ەكسپوناتتار ورنالاسقان. ءاربىر جادىگەردىڭ ارتىندا ەرەكشە ءبىر تاريح جاتىر، ال كورمەدە سول تاريحتى قايتا جانداندىرۋ ماقسات ەتىلگەن.
ەرەكشە قىزىعۋشىلىق تۋعىزعان تاريحي رەكونسترۋكسيالاردىڭ ءبىرى – التىننان جاسالعان تۇركى قاعانىنىڭ بەينەسى. بۇل بەينەدە ءتاج كيىپ، تاقتا وتىرعان قاعاننىڭ اسقاق ءمۇسىنى كورمەنىڭ ەرەكشە جادىگەرىنە اينالدى. تاريحي-مادەني تۇرعىدا قۇندى بۇل ارتەفاكت ەجەلگى تۇركى قوعامىنىڭ ءدىني، ساياسي يدەولوگياسىن ايشىقتايدى.
بۇدان بولەك، كورمەدە ۇسىنىلعان تاريحي جادىگەرلەر ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىنعى VIII-VII عاسىرلارعا جاتاتىن ساق مادەنيەتىنىڭ ەليتالىق ەسكەرتكىشتەرى – بەرەل پاتشالار جازىعىنان تابىلعان اتاقتى ايەلدىڭ، ەلەكە سازى القابىنىڭ ەليتالىق قورعانىنان تابىلعان جاۋىنگەردىڭ، تاسارىق قورعانىنان تابىلعان ابىز ايەلدىڭ جانە قيماق جاۋىنگەر-مۋزىكانتتىڭ سالتاناتتى كيىمدەگى جاندانعان بەينەلەرى تەرەڭ تاريحىمىزدان سىر شەرتەدى.
– شارانىڭ ماقساتى – ۇلى دالا تاريحىن ۇلىقتاپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى جاستارعا كەڭىنەن ناسيحاتتاي وتىرىپ، وتكەن مەن بۇگىننىڭ ساباقتاستىعىن كورسەتۋ.
بۇل كورمە قوعامعا وتكەن زاماننىڭ مادەنيەتى مەن ونەرىنىڭ، ونىڭ ىشىندە ەجەلگى حالىقتاردىڭ ءومىر سالتى مەن دۇنيەتانىمىن تەرەڭىرەك تۇسىنۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. كورمەدە سول داۋىرلەردىڭ ءسان-سالتاناتى مەن ءومىرى، سونىمەن قاتار ونەر تۋىندىلارى مەن جادىگەرلەرى كورسەتىلەدى. كورمە كەلۋشىلەر ءۇشىن تەگىن. بارشا قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىن وتكەن تاريحىمىزعا ساياحات جاساۋعا شاقىرامىز، – دەيدى وبلىستىق تاريحي-ولكەتانۋ مۋزەيىنىڭ ءبولىم مەڭگەرۋشىسى الفيا باقبايەۆا.
«ەجەلگى ءداۋىردىڭ جاندانعان بەينەلەرى» كورمەسى جاس ۇرپاقتىڭ تاريحقا، مادەنيەتكە جانە ونەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتەدى. ءاربىر جادىگەر جاس ۇرپاققا سىرعا تولى تاريحىمىزدىڭ ءتۇپ-تامىرىن اشىپ، مادەنيەتىمىزدىڭ بايلىعىن كورسەتەدى.
