– ەرنات، ستۋدەنتتەر سارايىندا ەكى كۇن قاتارىنان ءورازالى دوسبوسىنوۆتىڭ كەشىن ۇيىمداستىرىپ، ساۋاپ ءىستى قولعا الىپ جاتىر ەكەنسىڭدەر. ەكى كۇن قاتارىنان «ستۋدەنتتەر سارايىن» ءان مەن كۇيگە بولەپ كەش وتكىزۋ وڭاي ەمەس قوي...
– دۇرىس ايتاسىڭ. الماتىنىڭ ۇلكەن زالدارىندا كەش ۇيىمداستىرۋ وڭاي ەمەس. ءبىراق جاعدايعا قارايلاساق وتىرا بەرەتىن ءتۇرىمىز بار. بيىل وراز اعام ءتىرى بولعاندا 40 جاسقا تولعانىن تويلاپ، قۇشاعى گۇلگە تولىپ، ماز-مەيرام بولار ەدى. ءبىراق وعان جاراتۋشى مۇنداي قىزىقتى قيماپتى. ورازدىڭ كوزىن كورىپ، قاتار جۇرگەن زامانداستارىمەن اقىلداسا كەلە «ستۋدەنتتەر سارايىندا» ەسكە الۋ كەشىن ۇيىمداستىرۋدى ءجون دەپ تاپتىق. بۇل كەشتى جالعىز ءوزىم ۇيىمداستىرىپ جاتقانىم جوق. بۇل كەشتىڭ وتۋىنە جاناربەك ءاشىمجان، المات ءيساادىل سىندى ازاماتتار ايرىقشا قولداۋ كورسەتىپ جاتىر. ەسكە الۋ كەشىنىڭ ءبىرىنشى كۇنى، ياعني 29 ءساۋىر كۇنى ەسترادا جۇلدىزدارىنىڭ قاتىسۋىمەن كونسەرتتىك باعدارلاما ۇيىمداستىرماقپىز. ال ەكىنشى كۇنى حالىقارالىق ايتىس وتەدى. وراز مارقۇم كوزىنىڭ تىرىسىندە ايتىسكەر اقىن رەتىندە قازاقستاندى بىلاي قويىپ، كورشىلەس تۇركى تىلدەس مەملەكەتتەرگە كەڭىنەن تانىلعانى بەلگىلى. سوندىقتان ايتىس ونەرىندە ورازبەن ءسوز تالاستىرىپ سايىسقان، سىيلاسقان وزگە ەلدەردىڭ اقىندارى مەن ءوزىمىزدىڭ اقىنداردىڭ باسىن قوسىپ، ۇلكەن ايتىس جاساماق ويىمىز بار. الدا وتەتىن شاراعا قىرعىزستان مەن قىتايدان اقىندار كەلەدى. ەسكە الۋ كەشىنىڭ اتىن «قۇلمانبەتتىڭ قۇلىنى» دەپ قويدىق. بۇل ورازدىڭ كوزى تىرىسىندە ايتىسكەرلەر اراسىندا ناقىل سوزگە اينالىپ كەتكەن ءسوز تىركەسى عوي.
– ەكى كۇن قاتارىنان دۇبىرلەتىپ كەش وتكىزۋ وڭاي ەمەس. قارجىلاي قولداۋ كورسەتىپ جاتقان ازاماتتار بار ما؟
– شىندىعىندا قارجىلاي قولداۋ كورسەتىپ جاتقان ازاماتتار جوق. وسى كەشتى ۇيىمداستىرۋ تۋراسىندا وي كەلگەندە ءبىراز داۋلەتتى ادامداردىڭ ەسىگىن قاعىپ، دەمەۋشىلىك كورسەتۋ تۋراسىندا ۇسىنىسىمىزدى ايتتىق. وكىنىشكە وراي، ءاپايتوس اعالارىمىز الەمدىك قارجى داعدارىسىن سىلتاۋ ەتىپ، قولداۋ كورسەتۋگە مۇمكىنشىلىكتەرى جوق ەكەنىن ايتىپ، شىعارىپ سالدى. وسىدان كەيىن قالتالىلارعا جاۋتەڭدەپ قاراي بەرۋدىڭ ورىنسىز ەكەنىن ءتۇسىنىپ، ەسكە الۋ كەشىندە ساتىلعان بيلەتتەردىڭ قۇنىمەن بارلىق شىعىندى وتەۋدى ءجون دەپ شەشتىك. ورازدىڭ ونەرىن قۇرمەتتەيتىن ادامدار كوپ قوي. سولار بيلەت ساتىپ الىپ، كەشكە كەلەتىنىنە سەنىمدىمىز. ەشكىمگە شاقىرۋ بيلەتىن تاراتقان جوقپىز. ورازدى قۇرمەتتەيتىن جاناشىر ازاماتتار كەشكە كەلىپ، ءوزىنىڭ ازاماتتىعىن كورسەتسىن دەپ شەشتىك. قازىرگى تاڭدا ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىمەن شاپقىلاپ جۇرگەن جايىمىز بار.
– ەكىنشى كۇنى اقىندار ايتىسىن ۇيىمداستىرۋدى كوزدەپ وتىرسىڭدار. اقىنداردى قۇر قول قايتارمايتىن شىعارسىڭدار؟
– حالىقارالىق ايتىس دەپ اتاعان سوڭ، توپ جارعان اقىنداردى جۇلدەسىز قايتارمايتىنىمىز انىق. جاقسى ايتىسىپ، جۇرتتىڭ ىقىلاسىنا بولەنگەن اقىندارعا دايىنداپ وتىرعان سىي-سياپاتىمىز بار.
– وراز حالىققا ايتىسكەر اقىننان بولەك، جازبا اقىن رەتىندە تانىلعانىن بىلەمىز. مارقۇمنىڭ جازعان ولەڭدەرىن جيناقتاپ شىعارۋ ويلارىڭدا بار ما؟
– 2012 جىلى العاش رەت ءورازالى مەن اجاردى ەسكە الۋ كەشىندە «قوس جۇلدىز» دەگەن كىتاپ شىعىپ، وعان ورازدىڭ ولەڭدەرى مەن اجاردىڭ ەستەلىكتەرى توپتاستىرىلعان بولاتىن. جالپى، اقىن اعامىزدىڭ سوڭىندا قالدىرعان مۇراسى وتە كوپ. ونى جيناقتاپ، رەتتەپ، جۇرتشىلىققا جەتكىزۋ ويىمىزدا بار. بۇعان ءبىراز ۋاقىت قاجەت. ورازدىڭ قاراپايىم حالىققا بەيمالىم قىرلارى جەتەرلىك. ول ءبىراز ءان جازىپ، انشىلەردىڭ جارقىراي كورىنۋىنە ۇلەس قوسقانىن بىرەۋ بىلسە، بىرەۋ بىلمەۋى مۇمكىن. وسى كەشتە انشىلەر ورازدىڭ ءبىراز اندەرىن جۇرتشىلىققا ۇسىنباقشى. سونداي-اق، ورەكەڭ ءازىل-ىسقاق تەاترلارىنا ارناپ سكەچتەر جازعان. وسى كەشتە سونىڭ ءبىرىن «تەرىسقاقپاي» تەاترىنىڭ ازىلكەشتەرى ۇلان نۇسىپالييەۆ پەن دارحان دايىربەك ۇلكەن ساحناعا الىپ شىعادى. وراز ءاندى ناقىشىنا كەلتىرىپ ورىنداعاندا كەز كەلگەن انشىدەن كەم تۇسپەۋشى ەدى. ول قازاقتىڭ سال-سەرىلەرىنىڭ سوڭعى تۇياعى ەدى عوي. بۇگىندە دۇيسەن ءمۇسىرالى اعامىز ورازدىڭ ايتىستارىنىڭ ەكى تومدىق جيناعىن دايىنداپ قويدى. قولداۋشى بولسا بىردەن كىتاپ ەتىپ شىعارماقشى. الداعى ۋاقىتتا اقىننىڭ ايتىستا كەڭىنەن تولعاپ ايتقان تولعاۋلارىن انگە اينالدىرىپ، كوپشىلىككە جەتكىزۋدى دە ويلاپ ءجۇرمىز. ءقازىر ورازدىڭ باستى قولداۋشىسى حالىق بولىپ تۇر. سوڭىندا قالعان قوس قۇلىنشاعى ءالى جاس. سوندىقتان اقىننىڭ بەينەسى كومەسكىلەنبەسىن دەپ وسى كەشتى ادەيى ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز.
– قازاق ايتىسىنىڭ جەبەۋشىسى ءجۇرسىن ەرمان اعامىز ايتىس اقىندارى جانە جىرشى-تەرمەشىلەر وداعىن قۇرىپ، ۇلكەن جۇمىستى باستاعانىن بىلەمىز. بۇل ۇيىم تاراپىنان قاندايدا ءبىر قولداۋ كورسەتىلىپ جاتىر ما؟
– ءجۇرسىن اعامىز ءوزى باسقارىپ وتىرعان ۇيىم اتىنان ءتيىستى ورىندارعا حات جازىپ، بۇل كەشتىڭ ويداعىداي وتۋىنە ءوز ۇلەسىن قوسۋدا. بۇدان باسقا ەسكە الۋ كەشى شەڭبەرىندە وتەتىن ايتىسقا اقىنداردىڭ جيناپ، قاتىستىرۋ ماسەلەسىن تولىقتاي موينىنا العان. بۇل تۇرعىدان ءجۇرسىن اعاعا العىستان باسقا ايتارىمىز جوق. وداق جاڭادان قۇرىلىپ جاتقانىن وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر. ۇيىمنىڭ ءبىزدىڭ كەشكە ءبولىپ بەرە قوياتىنداي قارجىسى جوق. ءبىراق وسى كەشتىڭ وتۋىنە ءجۇرسىن ەرمان قولدان كەلگەن كومەگىن اياماي كورسەتۋدە. ايتىستى ءوزى جۇرگىزۋدى دە ءوز موينىنا الىپ وتىر.
– ايتىستا ورازدىڭ ءىزىن باسىپ، ونەرىن جالعاستىرىپ جاتقان شاكىرتتەرى بار ما؟
– ءوزىمىزدىڭ رايىمبەك اۋدانىنان ورازدىڭ كوزىندەي بولىپ، ەندى عانا جارقىراپ كورىنىپ كەلە جاتقان بولاتبەك ورازبايەۆ دەگەن جاس ايتىسكەر اقىنىمىز بار. باستاپقى اياق الىسى جامان ەمەس. وسىدان ءبىرشاما ۋاقىت بۇرىن كوكشەتاۋدا وتكەن رەسپۋبليكالىق ايتىستا ءبىرىنشى ورىندى قانجىعاسىنا بايلادى. الداعى ۋاقىتتا ورازدىڭ ورنىن باسىپ، ايتىستىڭ كوشىن ورگە سۇيرەيتىن ازامات بولار دەپ ءۇمىتىمىزدى ۇكىلەپ وتىرمىز.
سۇحباتتاسقان نۇرلان جۇماحان.
