ورىس ءتىلىن قورعاۋعا كەلگەندە بوگدە ەلدىڭ ىشكى ىسىنە تۇمسىق سۇعۋدان تايىنبايتىن كرەمل قۋاتتىڭ “ءىزباسارلارىن” ىزدەۋگە كىرىسكەن سىڭايلى دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
رەسەيدىڭ پروپاگاندا قۇرالدارى جىل باسىنان بەرى قازاقستانداعى الەمجەلى مەن Youtube پلاتفورماسىندا جارىق كورگەن مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى كونتەنتتى سۇرىپتان وتكىزۋدە.
سونىڭ نەگىزىندە “ورىس الەمىنە” ءقاۋىپ توندىرەدى دەگەن جەلەۋمەن قازاق ءتىلىنىڭ قامىن كۇيتتەپ جۇرگەن بەلسەندىلەردى “قارا تىزىمگە” كىرگىزۋدە.
بۇدان بۇرىن پاۆلوداردا ءتىل جاناشىرى رۋزا بەيسەنبايتەگى قاماۋعا الىنعانىن حابارلاعان ەدىك. الايدا ءقازاقتىلدى اۋديتوريانىڭ قارسىلىعىنان كەيىن پوليسيا رۋزانى بوساتۋعا ءماجبۇر بولعان.
“ونى قۇرىقتاۋ تۋرالى بۇيرىق ماسكەۋدەن ءتۇستى. كرەمل قازاقستانداعى ءتىل بەلسەندىلەرىن “ورىس الەمىنىڭ” شاڭىراعىن شايقالتاتىن فاكتور رەتىندە قابىلدايدى” دەگەن قاۋەسەت تەگىن بولماسا كەرەك.
…
ءپۋتيننىڭ “سىيعا تارتىلعان تەرريتوريا” تۋرالى اتىشۋلى مالىمدەمەسىنەن كەيىن دۋما دەپۋتاتتارى، رەسەيلىك پروپاگاندا قۇرالدارى قازاقستانعا كەلگەندە قاتقىل سويلەيتىن بولدى. قوعامنىڭ قازاقىلانىپ جاتقانى الىگە دەيىن يمپەريالىق ولشەممەن ويلايتىن كرەمل ءۇشىن ساياسي ىقپالىن جوعالتقاننىڭ كورىنىسى.
ءسوي دەپ Dalanews.kz-كە پىكىر بىلدىرگەن ساراپشىلار كرەملدىڭ قۋات احمەتوۆپەن شەكتەلىپ قالماسىن ەسكەرتكەن ەدى.
...
رەسەيلىك باسىلىمداردىڭ نىساناسىنا ىلىككەن تاعى ءبىر بەلسەندى – ءادىلجان ءابدىعالي شەتەل اسۋدىڭ از الدىندا تۇرعانداي. پروپاگاندا وتىندەگى قازاقستاننىڭ اقپارات كەڭىستىگى “ءتىل جاناشىرلارىن” قارالاۋعا باعىتتالعان كونتەنتتى شەكارادان اسىرماي، كەلگەن بەتىمەن كەرى قايتارۋدا قاۋقارسىزدىق تانىتىپ وتىر.
ال ءادىلجان ءابدىعاليدى ايىپتاۋ، قارالاۋ ناۋقانى قۋات احمەتوۆتى قۋدالاۋعا ۇشىراتقان سەنارييدىڭ نەگىزىندە ءوربيتىن سىندى.
ماسەلەن، “ورىس مادەنيەتىنىڭ ستراتەگيالىق قورى” قازاقستانداعى ءتىل پاترۋلدەرىنىڭ سانى ارتىپ جاتقانىنا الاڭدايدى.
“سولاردىڭ ءبىرى – ءادىلجان ءابدىعالي. ونىڭ ۆيدەو ۇندەۋلەرى ورىس اۋديتورياسىن كۇندىز كۇلكىدەن، تۇندە ۇيقىدان ايىرۋدا. ول بارلىق جەردە قازاقشا سويلەۋدى تالاپ ەتۋدە. مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتپەيتىن مەكەمەلەردى اينالىپ ءوتىپ، ولاردىڭ تاۋارىن ساتىپ الماۋعا ۇندەۋدە. ونىڭ ۆيدەولارىن شولىپ شىقساڭىز، رۋسوفوبياعا تۇنىپ تۇر”، – دەيدى قور ءتىلشىسى.
كرەملدىڭ تاعى ءبىر پروپاگاندا قۇرالى “روسبالت” اگەنتتىگى ءابدىعاليدى بۋريات، ياكۋت، تۋۆا سياقتى ۇلتتاردان اۋلاق ۇستاۋ كەرەك دەگەن ۇستانىمدا. “ءتىل جاناشىرىن” تورۋىلداپ جۇرگەن رەسەيلىك باسىلىمدار ءابدىعاليدىڭ تۇپكى ويى – رەسەيدى تاراتىپ تىنۋ دەيدى.
“روسبالت” ءتىلشىسىنىڭ مالىمەتىنە قاراعاندا ەلىمىزدەگى “ءتىل ءپاترۋلىنىڭ” بەلسەندىسى ىلگەرىدەگى ۇلت وكىلدەرىمەن تىلدەسكەن، ولارعا تاۋەلسىزدىك تۋرالى يدەيانىڭ دانەگىن سەپكەن.
“ءابدىعالي؟ ول رەسەيدىڭ تالان-تاراجعا تۇسكەنىن قالايدى. قيىر شىعىستى جۇڭگو تارتىپ السا، كۋريل ارالى مەن ساحالين جاپونيانىڭ يەلىگىنە وتسە دەيدى. ومبى، تومبى، ورىنبور، چەليابى، التاي وڭىرلەرى قازاقستانعا تيەسىلى ەكەنىن، ولاردىڭ رەسەي فەدەراسياسىنىڭ قۇرامىنا قىساستىقپەن قوسىلعانىن، ءتۇپتىڭ ءتۇبى ادىلدىك ورناپ، اتاجۇرتقا قايتارىن اشىق ايتىپ ءجۇر.
قازاق ءتىلى تۋرالى ارگۋمەنتى ءتىپتى كۇلكىلى. ونىڭ ايتۋىنشا، وسىدان 10 مىڭ جىل بۇرىن ادامزات بالاسى قازاقشا سويلەگەن. قازاق ءتىلى – باعزى ءتىل.
ال كرەمل قازاقستانمەن قاباق شىتىسقاننان قورقۋ كەرەك. ونىڭ جانىندا ۋكراينانىڭ ءوزى ويناماي قالادى. قازاقستانمەن بەت جىرتىسقان جاعدايدا ماسكەۋدىڭ شاڭىراعى شايقالىپ، ورتاسىنا تۇسەدى.
ول وسىنىڭ ءبارىن الەمجەلىدە ەركىن جاريالاۋدا. قازاق ۇلتشىلدارى مەن رەسەي اۋماعىنداعى تۇركىتىلدەس ۇيىمدار جانە قاپقاز رەسپۋبليكالارىن كرەملگە قارسى بىرىگىپ كۇرەسۋگە ۇندەۋدە”، – دەيدى ءتىل جاناشىرىنان ءقاۋىپ كۇتكەن رەسەيلىك باسىلىمدار.
…
كرەمل يدەولوگتارىنان ناقتى نۇسقاۋ العان رەسەيلىك پروپاگاندا قازاقستان بيلىگى قۋات احمەتوۆ پەن ءادىلجان ءابدىعاليدىڭ ارەكەتىن قۇپتاپ وتىر دەپ سانايدى. ساياسي ەليتا وسى ارقىلى قازاقستانداعى ءورىستىلدى اۋديتوريانى جەر اۋدارۋعا ماجبۇرلەۋدە.
“ءابدىعاليدىڭ تايراڭداپ جۇرگەنى تەگىن ەمەس. ءداۋ دە بولسا ونىڭ تىرەگى بار” دەيدى وسى ورايدا “ورىس مادەنيەتىنىڭ ستراتەگيالىق قورى”.
رەسەيلىك ساراپشى ماكسيم ۆيليسوۆ قوعامداعى ۇلتشىلدىقتى بيلىكتىڭ ءوزى قولداپ، قۇپتاپ وتىرعانىنا نىق سەنىمدى. قازاقستانداعى ساياسي ەليتا رەسەيگە قارسى يممۋنيتەت قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ۇلتشىلدارعا يىق تىرەمەك.
“كۇن وتكەن سايىن ورىس ءتىلىنىڭ ءورىسى تارىلىپ بارادى. بۇل تىكەلەي بيلىكتىڭ قولىمەن جۇزەگە اسىپ وتىر. قازاقستاندا ورىسسىزداندىرۋ پروسەسى الدەقاشان باستالىپ كەتكەن، قازاقىلاندىرۋعا باسىمدىق بەرىلۋدە.
ورىس تىلىندەگى قالا، كوشە اتاۋى جاپپاي قازاقشاعا اۋىسۋدا. ونى قويىپ مەيرامحاناداعى ءمازىر، جولداعى جارناما، قىل اياعى تاۋارداعى باعاعا دەيىن قازاقشا جازىلۋى ءتيىس. تۇنەۋگۇنى ءماجىلىس وسى باستامانى ءبىراۋىزدان قولداپ، زاڭ قابىلداپ جىبەردى”، – دەيدى قازاقستانداعى ءورىستىلدى قاۋىمدى ءمۇساپىر كۇيدە كورسەتۋگە تىرىسقان ۆيليسوۆ.
…
ماسكەۋ توقايەۆتىڭ تۇسىندا بيلىككە كەلگەن ءبىراز ازاماتتان ءقاۋىپ كۇتەتىنىن جاسىرمايدى.
سولاردىڭ ءبىرى – بەرىك ءابدىعالي. ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ مەملەكەتتىك تىلگە قاتىستى باتىل ۇسىنىستارى كرەمل يدەولوگتارىنىڭ قۇلاعىنا تۇرپىدەي تيسە كەرەك.
“قازاقتاندىرۋ ساياساتىنىڭ باستاۋىندا تۇرعان بىردەن-بىر تۇلعا وسى كىسى. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن اقتاۋ كوميسسياسىنىڭ بەلسەندى مۇشەسى. ونىڭ سوزدەرىندە رەسەيگە دەگەن ىزا، ىزعار بار. رەسەيدى باسقىنشى، وزبىر، استامشىل مەملەكەت رەتىندە دارىپتەگىسى كەلەدى. تۇركىستان لەگيونىن اقتاۋ باستاماسىنىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن دە ءدال وسى – بەرىك ءابدىعالي.
قازاقستانداعى ءورىستىلدى اۋديتوريا ۇلتشىلداردىڭ تەگەۋرىنىنە توتەپ بەرە الماۋدا. سوعىس كەزىندە نەمىستەردىڭ سويىلىن سوققان “ناسيست” مۇستافا شوقايدى اقتاۋ ناۋقانى سولاردىڭ قولىمەن جۇزەگە استى. وعان ەسكەرتكىش قويعانى ازداي، قازاق ۇلتىنىڭ تاۋەلسىزدىگى ءۇشىن كۇرەسكەن تۇلعا رەتىندە فيلم تۇسىرۋدە. بۇل قالاي بولعانى؟!”، – دەيدى رەسەيلىك پروپاگاندا.
كرەملگە قاراستى اقپارات قۇرالدارىنىڭ نازارىنا ىلىككەن تاعى ءبىر تۇلعا قازىرگى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ ۆيسە-مينيسترى اسقار وماروۆ.
“ورىس مادەنيەتىنىڭ ستراتەگيالىق قورى” بوگدە ەلدىڭ لاۋازىمدى قىزمەتتە وتىرعان ازاماتىن ۇلتشىل، “ورىستاندىرۋ ساياساتىن” تەرىس تۇرعىدا كورسەتكەن ارانداتۋشى دەپ اشىق ايىپتايدى. ونىڭ بۇعان دەيىن “تۇركى اكادەمياسىنىڭ” ۆيسە-پرەزيدەنتى بولعانىن، تۇركى ەلدەرىن ءبىر تۋدىڭ استىنا بىرىكتىرۋگە اتسالىسقانىن بەتىنە سالىق قىلادى.
قور ءتىلشىسىنىڭ تۇسپالداۋىنشا، اقپارات سالاسىنا مۇنداي تۇلعانىڭ كەلۋى رەسەيمەن اراداعى اقپاراتتىق-يدەولوگيالىق جۇمىستىڭ تۇرالاۋىنا الىپ كەلەدى. وماروۆ ماسكەۋمەن ات قۇيرىعىن ءۇزىسىپ، تۇركى ەلدەرىمەن ارادا اقپاراتتىق كەڭىستىك قالىپتاستىرۋعا تىرىسادى.
“ونىڭ ورىستار تۋرالى لاس سويلەگەنىن ۇمىتا قويعان جوقپىز. قازاقستانداعى ءورىستىلدى اۋديتوريانى دياسپوراعا تەڭەپ، دارەجەسىن ءتۇسىرىپ تاستاعان. قازاقستانداعى ورىستار ەشكىمنەن قۇقاي كورمەي، بەيبىت ءومىر سۇرگەنى ءۇشىن العىس ايتۋى كەرەكتىگىن تالاپ ەتكەن”، – دەيدى “ورىس مادەنيەتىنىڭ ستراتەگيالىق قورى”.
…
بۇعان دەيىن Dalanews.kz قازاقستاننىڭ ءبىلىم سالاسىنداعى قازاقىلاندىرۋ رەفورماسىن ۇناتپاعان كەي رەسەيلىك باسىلىمدار ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆكە قارسى ماتەريالداردى لەك-لەگىمەن جاريالاپ جاتقانىن حابارلاعان.
كرەملدىڭ پروپاگاندا قۇرالدارى ايماعامبەتوۆپەن داۋلاسىپ، جاۋلاسىپ جۇرگەن وڭتۇستىك قازاقستان پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بۇرىنعى رەكتورى انار قايىربەكوۆانىڭ مالىمدەمەسىن العا تارتىپ، وقىرمانعا دەرەككوز رەتىندە ۇسىنعان ەدى.
ءبىرقاتار رەسەيلىك ب ا ق انار قايىربەكوۆانىڭ ايماعامبەتوۆتى سوروس-قازاقستان قورىمەن قارجىلىق جاعىنان «كۇماندى» بايلانىستا دەگەن ايىبىن مىسالعا كەلتىرە وتىرىپ، ءمينيستردى “شەتەل تىڭشىسى” دەگەنگە دەيىن بارعان.
ازىرلەگەن، دۋمان بىقاي
https://dalanews.kz/del-qazir/78610-akimder-reytingi-bir-gramota-tapsyry
https://dalanews.kz/news/69491-almaty-medikteri-aviaciianyng-arqasyn
https://dalanews.kz/bas-takyryp/69157-ol-batystyng-agenti-resey-basylymd؟fbclid=IwAR2WrlOuq4uzh_mk48o1bAqsdKeRvKl90hMVPainDMMKWxb8THgvQCXRfl4
