ءۇش كۇننەن بەرى جاتىر. «ديۋفاستون» دەگەن ءدارىنى ءۇش مەزگىل ىشەدى. وعان توقتاعان قان جوق. تىيىلماعان سوڭ، العاشىندا قايتا-قايتا دارىگەردىڭ مازاسىن الا بەرگەن. ۋنيۆەرسيتەتتى جاڭا بىتىرگەن دارىگەرلەر سۇراعان ساۋالىنا دۇرىس جاۋاپ بەرمەيدى. وزدەرى اپ-ادەمى شەتىنەن. رەڭ باسى تاپ-تۇيناقتاي، تاقاداي بوپ بويانىپ الادى. ءبىراق، اۋرۋىڭا بايلانىستى بىردەڭە سۇراساڭ، قاباقتارى قاتۋلانىپ، تۋرا ءوزىن ماسقارالاپ تۇرعانداي شىتىناپ شىعا كەلەدى. جاپ-جاس دارىگەرلەردىڭ اشۋلانعانى جامان ەكەن. بار سۇلۋلىعىنان، سۇيكىمىنەن اپ-ساتتە ايىرىلىپ شىعا كەلەدى.

«ارى-بەرى جۇرە بەرمەڭىز، سىزگە جاتۋ كەرەك!» قاشانعى جاتا بەرەسىڭ. كۇيەۋىنە كىتاپ اكەپ بەرشى دەۋدى قويدى. كۇنىنە توقسان ءتۇرلى نارسە تاپسىرادى. شاي ىشەتىن شىنى، قاسىق، كەسە، پالەن دەگەن ءدارىحانادان تۇگەن دەگەن ءدارى، ۇيدەگى بالانىڭ جەمپىرى انا سورەدە، شالبارى تارتپادا، تۇسكى ۋاقىتتا انا ءۆيتاميندى بەرۋدى ۇمىتپا، بالاباقشانىڭ اقشاسى تولەنگەن كۆيتانسيانى اپايىنا بەرەرسىڭ، كوممۋنالدىق قىزمەت اقىسىنىڭ قاعازى كەلەتىن ۋاقىت بولدى، پوشتا جاشىگىن قاراۋدى ۇمىتپا، كەلسە، بىردەن بارىپ تولەپ تاستا، تاعىسىن تاعىلار. بىلايعى ۋاقىتتا كوز الدىندا تۇرعاندى قولىنا ۇستاتپاساڭ كورمەيتىن كۇيەۋىنە مىنانىڭ ءبارىن مۇلتىكسىز ورىنداۋ وڭايعا سوقپايدى. «قۇرىسىن، كىتابى قۇرىسىن، ولمەسپىن». وبالى نە كەرەك كۇيەۋى بۇعان ايتقىزباستان، تەلەفونىنا اقشا سالدى. سودان ءبىر اپتاعا ينتەرنەت پاكەت ساتىپ الىپ، الەۋمەتتىك جەلىلەرگە كىرەدى. سويتەدى دە لەزدە كوڭىلى قۇلازىپ سالا بەرەدى. شىن-وتىرىگى ارالاس قۇدايدىڭ كورسەتكەن كۇنىنە شۇكىرلىك ەتكەن، كىلەڭ باقىتتان باسى اينالعان جاندار، بىر-بىرىمەن ايتىسىپ-تارتىسقان جۇرت نەمەسە وتىرىك ءبىرىن-بىرى ماقتاعان توپ، تاڭعى، تۇسكى، كەشكى استىڭ سۋرەتىن سالىپ، الەۋمەتتىك جەلىدەگى دوستارىن «تاماققا شاقىرعان» قوناقجايحالىق. «فۋ!» سايتتارداعى «اتىپ كەتتى، سويىپ كەتتى»، الەمدەگى تەڭدەسى جوق شاھار جايلى قيال عاجايىپ «ەرتەگىلەردىڭ» باستاپقى سويلەمدەرىن ءبىر شولىپ شىقتى. «فۋ!» مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەردى. «سوندا ساعان نە جاعادى؟» الاسۇرىپ جانىنداعى كورشىسى كەلدى.

– تاتە، جاڭعاق جەيسىز بە؟

– جوق، جەمەيمىن.

– جەسەڭىز، مىنا جەرگە قويدىم.

– جەمەيمىن دەدىم عوي ساعان!

– ا، جارايدى.

«بۇل بايعۇس نە ءۇشىن جاقپاي قالدى؟ ءوزىڭدى جۇرتتان ارتىق ساناعاندى قويساڭشى!». كورشىسىنە جاي عانا كوز سالدى. جيىرما بەستەگى جاس كەلىنشەك. دەنە ءبىتىمىنىڭ تولىقتىعى جاستىعىنىڭ سىنىن بۇزىپ تۇرعان جوق. بويى ۇزىن بولعاسىن با، تولىقتىعى قايتا جاراساتىن سياقتى. ءجۇزى دوڭگەلەك، ماڭدايى قىسقا، مۇرنى جىڭىشكەلەۋ، ەرنى ۇلكەندەۋ، تىرسىلداپ تۇر، يىعىنان تومەن تۇسكەن شاشىن بۋىپ الادى. اياق-قولى بالعاداي. مىنەزى الاڭعاسار. ءسوزى ءسال تۇسىنىكسىزدەۋ، ءتىلى كۇرمەلىڭكىرەپ شىعادى، ءبىر ايتقانىن ەكى-ۇش رەت تەز-تەز قايتالاپ جىبەرەدى. ءبىرىنشى كۇنى عوي، پالاتاعا كىرگەنىندە بۇل ۇيىقتاپ جاتىر ەكەن. وياتپايىن دەدى دە، اياعىنىڭ ۇشىمەن ءوز توسەگىنە بەتتەدى.

– شامەتسىز!

قۇمىعىپ شىققان ۇننەن سەلك ەتە ارتقا بۇرىلدى.

– سالەمەتسىز. قاشان ءتۇستىڭىز؟

– ااا-الدىڭعى كۇنى.جوق، كەشە. ءا، ءيا، الدىڭعى كۇنى.

«مىنانىڭ ەسى دۇرىس پا؟ قاشان تۇسكەنىن بىلمەي مە؟» ءوزىنىڭ قاي بولىمگە قانداي سەبەپپەن تۇسكەنىن بىردەن ەسىنە الدى دا، ۇشقارى ويىنان تەز قايتتى. «ناركوزدان كەيىن ادام جىندى بوپ قالادى عوي».

– وپەراسيا جاسادى ما؟

– ءيا. بالا ىشتە شەتىنەپ كەتىپتى.

– قانشا اپتا ەدى؟

– 4 اپتا.

– مەندە دە الدىندا سونداي بولعان. 8-9 اپتادا بالانىڭ جۇرەگى سوقپاي قالعان. ەمدەلىپ، ءبىر جارىم جىل دەگەندە، وسىنى كوتەرىپ ەم. تاعى دا قان كەتىپ جاتىر. ءبىراق، جاڭا ۋدز-دا ءبارى جاقسى دەدى. بالانىڭ جۇرەگى سوعىپ تۇر، قيمىلدايتىن كورىنەدى.

– قانشا بولدى؟

–15-16 اپتا، ءتورت اي عوي. بۇل ايدا بالا تۇسپەيدى ەكەن عوي، جاڭا قاراعان دارىگەر ءسويتىپ ايتتى.

پالاتاعا مەدبيكە كەلدى. «ءجۇرىڭىز، سىزدەن قان الۋىم كەرەك». ەم-شارا جاسايتىن كابينەتكە باردى. اۋرۋحانانىڭ ءىشى ايناداي جالتىراپ تۇر. سوڭعى ۇلگىدەگى توسەك ورىندار، مەديسينالىق جابدىقتار، ءبارى جاڭا. «ءىشى-سىرتى جالتىراپ تۇر، دارىگەرلەرى دە مىقتى شىعار». كىرش ەتكىزىپ، ينەنى سۇعىپ قالعاندا، قولى اۋىرسىنىپ قالدى. قان الىپ بولعانشا، شىداي الماي، مەدبيكەگە ايعايلاپ جىبەردى. «نەگە سونشا اۋىرتىپ الاسىز؟ ءسىز جاي عانا قان الىپ وتىرسىز عوي، ۋكول سالىپ جاتقان جوقسىز». مەدبيكە جۇزىنەن يمانى توگىلگەن جاس قىز ەكەن: «كەشىرىڭىز، كەشىرىڭىز، بولدى، مىنە» دەدى دە قويدى.

پالاتاعا كەلسە، كورشىسى جىلاپ جاتىر ەكەن. ەكى جىل بۇرىن ىشتەگى بالانىڭ جۇرەگى سوقپاي، وپەراسيامەن العاندا، وسىلاي كەز-كەلگەن ۋاقىتتا سەبەپسىز جىلاي بەرەتىنى ەسىنە ءتۇستى. جانى اشىپ كەتتى. ءبىر جاعى ءوز جاعدايىنان دا قاۋىپتەنىپ، ءۇرپيىپ قالدى. «ە، قۇدايىم، بەرگەنىڭدى مىقتاپ بەر!» «ءتورتىنشى ايدا تۇسىك بولماۋى كەرەك» دەگەن دارىگەردىڭ ءسوزىن مەدەت ەتتى. «سوندا دا بۇلار نەعىپ تەك ديۋفاستون بەرە بەرەدى. ونى ۇيدە دە ءىشىپ ءجۇرمىن عوي. قيمىلداماۋ كەرەك بولسا، جاتا بەرەم. بەك ونسىز دا بار جاعدايىمدى جاساپ جاتىر عوي». كۇيەۋىنىڭ قامقورلىعىن ويلاپ، يەگى كەمسەڭدەپ قالدى.

ءۇشىنشى كۇنى جانىنداعى كەلىنشەكتى ۇيىنە شىعاردى.

–تاتە، ەرتەڭ مەنىڭ قىزىمنىڭ تۋعان كۇنى. ءسىزدى شاقىرام ۇيگە. كەلىڭىز.

ءسويتتى دە زاتىن جيىپ، ۇيىنە كەتە باردى. قايدا شاقىرىپ جاتىر، مەكەنجايىن، تەلەفون ءنومىرىن بەرۋ ويىنا دا كەلگەن جوق. بۇل بولسا، ونىڭ سوڭىنان كۇلگەن بويى قالا بەردى. كورشىسى ۇمىتشاق. امنەزيا اۋرۋىنا شالدىققان. اۋرۋحاناعا ءوزىنىڭ قاشان كەلگەنىن ەسىنە تۇسىرە الماعانى سوندىقتان. «تاتە، ەنەمنىڭ ولگەنىن مۇلدە بىلمەيمىن، ءبىر جىلدان كەيىن ۇيدە جيىن بوپ جاتىر. نە جيىن ەكەنىن سۇراسام، ەنەمنىڭ جىلدىق اسىن بەرىپ جاتىر ەكەن ۇيدەگىلەر». وسىنداي اڭگىمەلەرىن العاش ەستىگەندە، مۇنىڭ زارە-قۇتى قالماعان. ەسى اۋعانى سونشالىق، جەدەل جاردەم الداپ، جىندىحاناعا وتكىزىپ جىبەرگەن شىعار دەپ ويلادى. ءسويتتى دە جۇگىرىپ بارىپ، ءبولىمنىڭ اتىن وقىدى. گينەكولوگيا دەگەن جازۋدى وقىپ، كوڭىلى ورنىنا ءتۇستى. تاعى دا كۇلدى. «ەركەماي وتە تازا ادام. اۋرۋ دەيمىن. ءبىراق، وسى اۋرۋدان ءبىزدىڭ ايىرماشىلىعىمىز قايسى؟ ءبىراق، مۇنداي اداممەن بىرگە ءومىر ءسۇرۋ دە مۇمكىن ەمەس قوي. سويلەسە – باسىڭدى اۋىرتادى. قاڭعىرلاپ، ءبىر ءسوزدى ايتسا، ءۇش رەت قايتالايدى. سەنىڭ اڭگىمەگە قۇلقىڭ بار ما، جوق پا، شارۋاسى جوق، قاڭعىرلاپ ءوزىنىڭ ءسوزىن ايتا بەرەدى، سويلەمەسىڭە قويمايدى. «ا، تاتە؟ سول عوي، تاتە. تاتە دەيمىن...» اشۋلانىپ ۇرىسقانىڭا ءمان بەرمەيدى».

ءتورتىنشى كۇنى ساۋىلداپ سۋ كەتتى. جانۇشىرا بەككە قوڭىراۋ شالدى. بەكتىڭ دوسى اۋرۋحانانىڭ باس دارىگەرىنە حابارلاستى. ون بەس مينۋتتان كەيىن ناركەس جاتقان پالاتاعا دارىگەرلەر قاپتاپ كەتتى. ءبىرىن-بىرى تانىستىرىپ قويادى. «مىنا كىسى باس دارىگەردىڭ ورىنباسارى». «مىنا كىسى اۋرۋحانامىزدىڭ باس گينەكولوگى». «مىنا كىسى باس...» كىلەڭ باستار ءتىزىلىپ تۇر. ساۋ كۇنىندە بەدەلدى ادامنىڭ ءبارى بۇعان ءدال وسىلاي قۇراق ۇشىپ تۇرسا، ماساتتانىپ قالار ما ەدى؟! ءبىراق، ءدال ءقازىر مۇنىڭ قۇنى كوك تيىن دا بولماي تۇر. «نەگە تەك «ديۋفاستون» عانا بەرەسىزدەر، نەگە ۋكول، سيستەما سالمايسىزدار؟» دەپ مۇنىڭ تىقاقتاي بەرگەنىنە ءبىر دارىگەر: «ۆسە ۆوپروسى ك مينيسترۋ! ەتو مينيستەرستۆو وتمەنيلو ۆسيۋ پروسەدۋرۋ» دەگەن. دەدى دە ارتىنشا بۇدان سۋ كەتكەن سوڭ، ەكى جارىم ساعات سيستەما سالدى. قارى تالىپ، توسەگى شىلقىلداپ سۋ بولعان ناركەس اعىل-تەگىل جىلادى. بالانىڭ امان قالاتىنىنان كۇدەر ءۇزدى. كىلەڭ باستار ءبىر مەدبيكەگە مۇنى ۋدز-عا اپارۋىن بۇيىردى. «ارباعا سالىپ اپار!» «قۇداي-اۋ، كۇندە جاياۋ جۇگىرىپ باراتىن جەرىنە اربامەن اپارعانى نەسى؟» اربادا وتىرعاندا، وزىنەن جامان ۇيالدى. «اپىرماي، باس دارىگەردىڭ قۇدىرەتىن-اي! ءۇش كۇننەن بەرى ءبىر ءدارى ءىشىپ جاتىر ەدى. ەندى، مىنە، باراتىن جەرىنە ارباعا سالىپ اپارادى. ءبىرىنشى كۇنى-اق قوڭىراۋ شالدىرتۋ كەرەك ەكەن عوي. بالكىم، سول كەزدە سۋ كەتپەس پە ەدى». كوڭىلى تاعى بۇزىلىپ سالا بەردى. كوزىنەن ىتقىپ كەتكەن جاستى مەدبيكەگە كورسەتپەي ساۋساعىنىڭ ۇشىمەن ءىلىپ الدى.

ۋدز-نىڭ قاعازىنا باستار شۇقشيا باس قويىستى. سوسىن جەدەل بىرىنەن كەيىن ءبىرى ناركەستى تەكسەرە باستادى. باستارىن شايقادى. «دوروگايا ناركەس، تى جە ۋ ناس گرامموتنايا، وبرازوۆاننايا! تى پويمي ناس، ۋ ناس درۋگوگو ۆىحودا نەت. نام وچەن جال، پريدەتسيا پرەرۆات بەرەمەننوست». اينالاسىن قورشاعان دارىگەردىڭ ورتاسىندا تۇرىپ، كەلىنشەك سولقىلداپ ۇزاق جىلادى.

لىپىلداعان جاس دارىگەرلەر جىلى سويلەپ، بايەك بوپ، تۇسىك جاساۋعا رۇقسات بەرەتىن قاعازعا قول قويدىرتتى. تۇسىك شاقىراتىن تابلەتكاسىن جۇتقىزدى. شۋىلداعان دارىگەرلەر دە تارقاستى. جانىنا جاڭا ءبىر كەلىنشەك كەپتى. اتى جادىرا ەكەن. بۇل اۋرۋحاناعا ءۇشىنشى رەت تۇسكەنىن ايتتى. جادىرا قالالىق بوپ كورىنۋگە سۇمدىق قۇشتار ەكەن. ورىسشا سويلەپ، قاسىن كەرىپ، اۋزىن شوشايتىپ، بىلق-سىلق جۇرگىسى كەلەدى. ءبىراق، وسىنشاما تىرىسۋدىڭ ءبارى بەكەرشىلىك ەدى.

– اۋ، جينشە. ە، جاقسى، قۇداي-اي. جاقپايتىن بىردەڭە ايتتى، مەن قىلت ەتە قالدىم دا. وي، قويىڭىزشى، جينشە. ۋايىمداماڭىز.

كوزىن اشسا، بۇعان دەيىن قازاقشا سويلەي الماي وتىرعان جادىراسى جەڭەشەسىمەن تەلەفوندا قازاقشا اڭگىمەلەسىپ جاتىر ەكەن. باياعى قىلىمسىپ، بىلق-سىلق ەتكەن قيمىلدان ادا. شيراق وتىر.

تۇندە ءىشى اۋىرا باستادى. ۇدەتكەن سايىن دوڭبەكشي تۇسەدى. دوڭبەكشىگەن سايىن توسەگى شيقىلداي بەرەدى. جادىرا ويانىپ، شوشىپ قالماسىن دەپ دالىزگە شىقتى. بويىن تىكتەپ جۇرە المايدى. ءىشى تومەنگە تارتىپ، سولقىلداتىپ اكەتىپ بارادى. بەلى اينالىپ اۋىرىپ، ول قوسىلدى. ەڭكەيگەن كۇيى مەدبيكەلەردىڭ پوستىنا ارەڭ جەتتى. دالىزدە ءىشىن ۇستاپ ءبىر ايەل وتىر.مەدبيكەلەر بوس پالاتالاردا ۇيىقتاپ جاتقان بولۋ كەرەك. «ۇيىقتاسىن، تىنىم تاپپايدى عوي. ءالى ەكىنشى تابلەتكا بەرۋ كەرەك. بۇل تولعاق ەمەس... ءماسساعان. مىناۋ تولعاق بولماسا، شىن تولعاق قانداي بولماق سوندا؟» ءىشى مەن بەلى اينالىپ، مازاسىن قاشىرا بەردى. ديۆان بار ەكەن. سوعان بارىپ جانتايدى. دەنەسى قالشىلداپ، توڭا باستادى. تولعاق ەكەنى انىق. «ءىىى-ممم». بۇكشەڭدەپ پالاتاسىنا قايتا باردى. كورپەسى مەن جاستىعىن الىپ، بۇكشەڭدەپ ديۆانعا ازەر جەتتى. ءتىسى تىسىنە تيمەي ساقىلداي باستايدى. كوك ديۆاننىڭ جايلىسىن-اي! جۇپ-جۇمساق.پالاتاداعى كەرۋەتى سياقتى بيىك، قولاپايسىز ەمەس. باسىن ديۆاننىڭ جاقتاۋىنا تىرەپ، ىشقىنىپ، ىڭىراندى. كورپەسىنىڭ شەتى اشىلىپ قالىپ ەدى، ونە بويىن سۋىق الىپ كەتتى. «ءىىى-ممم». «قۇدايىم-اي، مىنا جەرگە تۋىپ قويار ما ەكەنمىن؟ مەدبيكەلەر قايدا ەكەن؟ بىرەۋ-مىرەۋ كەلسە جاقسى بولار ەدى». قابىرعاداعى ساعاتقا قارادى. تاڭعى 4.15 كەتىپتى. ءبىر مەدبيكە كورىندى. شاقىرايىن دەسە، داۋسى شىقپايدى. قولىن بۇلعادى. كورمەگەنسىپ كەتىپ قالدى. «ءىىى-ممم». الگى مەدبيكەگە وكپەلەي دە المادى، اشۋلانا دا المادى. بەس مينۋتتان كەيىن ەكىنشى مەدبيكە شىقتى. «اپاي...» داۋسى ءالسىز عانا شىقتى. قولىن بۇلعادى.

– سەن نەعىپ جاتسىڭ مۇندا؟

– اپاي، تولعاق... تولعاتىپ جاتىرمىن.

– قايداعى تولعاق؟ سەن ءالى ەكىنشى تابلەتكانى ىشكەن جوقسىڭ عوي. تولعاقتىڭ كوكەسى ءالى الدا. بار پالاتاڭا!

– ا-اپاي، س-سۋ.

ابدەن قانسىراعان سوڭ با، اۋزىنا قاننىڭ ءدامى كەلدى. ودان قالسا، اۋزى كەبىرسىپ، كەۋىپ بارادى.

– قايدا كرۋجكاڭ؟

– پ-پالا-تا-دا.

مەدبيكە جۇلىنىپ كەتىپ قالدى. سالدەن سوڭ، مۇنىڭ ىدىسىمەن سۋ اكەپ بەردى.

– ءما.

قولىمەن «قويا تۇرىڭىزشى» دەگەندى ءبىلدىرىپ، ديۆاندا تاعى الاسۇرا باستادى. بۇل ازابى سۇمدىق بولدى. دەنەسى قالشىلداپ، ءتىسى ساقىلداپ، ءوز ءتانى وزىنە باعىنباي، سەلكىلدەپ كەتتى. تۋرا ماعىناسىندا جانىن قويارعا جەر تاپپادى.

مەدبيكەنىڭ يا ۇيقىسى اشىلا باستادى، يا مىنا قينالىستان شوشىدى، ايتەۋىر ناركەستىڭ پالاتاسىنا قاراي جۇگىرىپ كەتتى. گيگيەنالىق پاكەتتى اكەلدى دە، كەلىنشەككە كومەكتەسە باستادى. ورنىنان تۇرماق بولعان ناركەس اششى تولعاققا شىداي الماي، جۇرەلەي وتىرا قالدى. وتىرعانى سول ەدى، بۇلك ەتىپ بالا ءتۇستى.

– اپاي، مەن تۋدىم، تۋدىم.

جۇرەگى ورەكپىپ، ءتىرى بالا تاپقانداي قۋانىپ كەتتى. ءبىر جاعى تولعاقتىڭ ساپ تىيىلعانىنا قاتتى قۋاندى. مەدبيكە ساسقالاقتاپ، كەلىنشەكتىڭ تۋعانىنا سەنە الار ەمەس. راسىمەن بوسانعانىنا كوز جەتكىزگەن سوڭ، ناركەستى وبەكتەي باستادى.

– ءجۇر، مۇندا تۇرما. مىناعان جات.

دارىلداتىپ توسەك-اربانى سۇيرەپ اكەلدى. دارىگەرلەردى شاقىرۋعا كەتتى. ون مينۋتتان سوڭ، ماناعى تولعاق قايتا باستالدى. بالانىڭ «جولداسى» تۇسپەي، تاعى ازاپقا تۇسە باستادى. سالقىن دالىزدە دارىگەرلەردى كۇتىپ، جارتى ساعات جاتتى. زورعا جەتكەن جاس دارىگەر مۇنىڭ قينالىپ، ارلى-بەرلى قوزعالىپ جاتقانىنا زەكىپ تاستادى. «قوزعالا بەرمەڭىز، بالانىڭ جىنىسىن كورەيىن». تىستەنگەن كۇيى دىبىسىن شىعارماي جاتتى. «ۇل ەكەن». ءتورت رەت قاراپ، ءتورت رەت ايتتى. بويىن سەلكىلدەتكەن اۋرۋعا شىداي الماي بارادى. ايعالايىن دەسە قالىڭ ۇيقىداعى ناۋقاستاردى وياتىپ جىبەرەرمىن دەپ قىسىلدى. ارەڭ دەگەندە جاتقان ارباسى قوزعالدى-اۋ. دارىلداتىپ ەكى مەدبيكە وپەراسيالىق زالعا قاراي سۇيرەي باستادى. ءبىر كەزدە كوردەي سۋىق جەرگە كىرگىزدى. وپەراسيالىق ستولعا اياق-قولىن بايلاپ تاستادى. تولعاق ۇدەتىپ بارادى. اياق-قولى بايلانعان كۇيى وپەراسيالىق ستولدا بۇلقىنا بەردى.

– قوزعالماي جات-ەي.

قاۋمالاسىپ اڭگىمە سوعىپ تۇرعان ەكى-ۇش مەدبيكە بۇعان جەكىرىپ بەردى. تولعاق قىسىپ، جانى ازاپتانباعاندا، ناركەس جەكىرگەندەردىڭ سازايىن بەرەر ەدى. ءبىراق، وعان شاماسى كەلەر ەمەس. جانىندا ءبىر مەدبيكە جاس قىز ءجۇر ەكەن. «پوجالۋيستا، دايتە ۆودى. پيت حوچۋ!» مەدبيكە جۇگىرىپ بارىپ ءبىر داكەنى سۋعا مالىپ، ەرنىن سۇرتە باستادى. ەرنىن جالاعان كۇيى مەيىرىمدى قىزعا جاۋدىرەي قارادى. راحمەتىن كوزىمەن ءبىلدىردى. «پوجالۋيستا، يا ۆاس پروشۋ، راسسلابتەس، سەيچاس ۆسە پرويدەت». مەيىرىمدى قىزدىڭ جىلى ءسوزى جانىن ەرىتتى مە، مانادان بەرى تولعاق قىسقان دەنەسىن بوساتىپ كورىپ ەدى، راسىندا اۋرۋى باسىلعانداي بولدى. دارىگەردىڭ كەلگەنىن توبەسىندەگى وپەراسيا شامدارىنان كوردى. دارىگەر اسىعار ەمەس، ءسوز ساپتاسىنان بىرەۋدى جامانداپ تۇرعانىن ءبىلدى. ناركەس شىداماي كەتتى.

– ۋۆاجاەمايا دوكتور، ۆى ۆووبششە سوبيراەتەس سەگودنيا ناچينات؟

– انەستەزيولوگا جدەم.

ىزعارلى داۋسى «اۋزىڭدى جاپ!» دەگەن-دى.

ءبىر كەزدە جاپ-جاس انەستەزيولوگ قىز كەلدى دە، مۇنىڭ قولىن جۇلقىپ، بىلەگىنە ينە سۇقتى.

– ەي، جۇلقىما قولىمدى!–تىستەنىپ تۇرىپ كىجىندى.

– دا چتو تى گوۆوريش!

– مىنا جەردەن شىعايىن، سوسىن كورەسىڭدى كورەسىڭ!

وسىنى ايتىپ ۇلگەردى دە، تالىپ ءتۇستى.

كوزىن اشا الماي جاتىر. تاڭقالعانى – ءبارى ەسىندە. بۇعان دەيىن ءۇش ناركوز العان ناركەس ەسىندە بىردەڭە قالماق تۇگىلى، سول ەسىن جيا الماي، ەكى-ۇش كۇن اۋرە بولاتىن. باسى قاتتى اينالىپ تۇر. كوزىنە، مۇرنىنا، ەرنىنە بىرەۋ اياماي توننالاپ سەمەنت قۇيىپ تاستاعانداي. جۇتىنىپ ەدى، تاماعىنا دا سەمەنت قۇيعانداي، تۇكىرىگى ارى جۇرمەي قويدى. ءبىراق، ءبارى ەسىندە. بۇعان ناركوز سالعانى، وپەراسيا جاساماق بولعانى... تەك قاي جەردە جاتقانىن تۇسىنە الار ەمەس. دەنەسى جىپ-جىلى. دەمەك، ۇستىندە كورپەسى بار. مانا تاستاي سۋىق جەرگە كىرگەندە، قاتتى توڭعان ەدى. سول بىلەگى تىزىلداتىپ بارادى. «نەمەنە قولىما بىردەڭە سالعان با؟» ناركوز سالعانى ەسىنە ءتۇستى. جانىنا بىرەۋ كەلگەندەي بولدى. ءبىر كوزىن قينالا جارتىلاي زورعا اشتى. شاماسى مەدبيكە بولار. بىلەگىنە سيستەما سالعانداي بولدى. «ءىسپ» دەپ قويادى. سيستەما سالار كەزدەگى رەاكسياسى عوي. كۇلگىسى كەلدى. كۇلە المايدى. جانىنان بىرەۋ وتكەندەي بولدى.

– مەنىڭ قولىمدا سيستەما بار ما؟

– ءيا. بار.

– ءالى بىتكەن جوق پا؟

– جوق، بىتكەن جوق. ۋايىمداما، تاۋسىلسا مەدبيكە كەلىپ الادى.

– ءىمم. راحمەت.

– ناركەس، پالاتاڭا اپارايىن با؟

سانيتار اپانىڭ جىلى داۋسىن تانىدى. ەكى قولتىعىنان ەكى كىسى دەمەگەن كۇيى پالاتاعا كىرگىزىپ، توسەگىنە جاتقىزدى. ويانسا، تاڭ اتىپتى. جادىرا دا تۇرىپ جاتىر ەكەن.

– ءسىزدى تازالاپ تاستادى ما نە؟

– ءيا.

– ءما، مەن ەشتەڭە سەزبەپپىن عوي.

– سەن سەزبەسىن دەپ دالىزگە شىقتىم عوي.

– تۋۋ، تاتە، قينالىپ قاپسىز عوي. ءقازىر تاڭعى اسىڭىزدى اكەپ بەرەيىن.

تاڭعى استى اكەپ، ۇستەلگە قويدى.

– تاماقتانىپ الىڭىز، تاتە.

تاماققا زاۋقى بولمادى. ءىشى وپەراسيادان كەيىن سولقىلداپ اۋىرىپ تۇر. بارىنەن بۇرىن كۇيىنىشى سولقىلداعان ءىشىن ودان ارى ورتەپ جىبەردى.

– تاتە، مەنى باسقا پالاتاعا اۋىستىرادى ەكەن. ءسىزدىڭ جانىڭىزعا باسقا كىسى كەلەدى.

– جاقسى.

40-تان اسقان ءبىر ايەل بۇعان قاراپ كۇلەدى.

– ەكەۋمىز تۇنىمەن ءدالىزدى كۇزەتىپ شىقتىق قوي.

– ە، ءسىز ەكەنسىز عوي. تولعاتىپ ءجۇرىپ، تۇرىڭىزگە زەر سالماپپىن. ءسىزدى دە تازالادى ما؟

– جوق.

– تۇنىمەن دالىزدە وتىردىڭىز عوي. مەن سىقىلدى تولعاتىپ ءجۇر ەكەن دەپ قالسام.

– سۋىقتاپ قالعام. ءىشىم قاتتى اۋىردى.

– مەن مۇندا تەك اياعى اۋىر ايەلدەر تۇسەدى ەكەن دەپ جۇرسەم. گينەكولوگيانى پەرزەنتحانامەن شاتىستىرىپ وتىرمىن عوي. جۇكتىلىكتەن باسقا ايەلدەر اۋرۋى بار ەكەنىن مۇلدە ويلاماپپىن.

– ءبىرىنشى جۇكتىلىك پە؟

– ءۇشىنشىسى ەدى عوي. ەكەۋى وسىلاي ءساتسىز بولدى.

–بالاڭ بار ما، ءبىراق؟

– ءيا. قىزىم بار.

– ويباي، وندا نە ارمان سەندەگى؟ مەندە ءبىر بالا دا جوق. ءۇش كۇيەۋگە شىقتىم. ەڭ بولماسا، وسىنداي ءتۇسىپ قالسا دا، جاقسى عوي. ايتەۋىر بالاعا دەگەن ءۇمىتىڭ بار.

– شۇكىر، ءيا، شۇكىر. ءبىراق، ادام دەگەن تويىمسىز عوي. ءسىز عوي ءبىر بالام بولسا دەيسىز. مەن بالام جالعىز بولماسا ەكەن دەيمىن. وسىنداي كەزدە عانا تاۋبەگە كەلگەندەي بولاسىڭ.

بۇدان كەيىن ەكەۋى دە تومسىرايىپ قالدى. اڭگىمەنى ارى قاراي جالعاۋعا ەشقايسىسىنىڭ قۇلقى بولمادى. ناركەس وپەراسيادان قاتتى شارشاپ قالعان بولۋى كەرەك تۇسكى اسقا دا تۇرمادى. ۇيىقتاپ كەتتى. ويانسا كەش بوپ قالعان ەكەن. ءۇشىنشى كورشىسى بۇعان بوياعان تىرناعىن كورسەتتى.

– ءوزىڭىز بويادىڭىز با؟ تۋرا ءبىر سالوننان شىققانداي قىپ بوياپسىز عوي. مەنىڭ قولىمنان مۇنداي اسەمدىك كەلمەيدى.

– قولىم دىرىلدەپ، سۋرەتىن دۇرىس سالا الماي قالدىم. سەن ۇيىقتاپ جاتقاندا، ءىشىم پىسىپ، تىرناعىمدى اينالدىردىم. قوي، بارىپ تەمەكى شەگىپ كەلەيىن.

– قاشاننان بەرى شەگەسىز؟

– وي، مەن جاستايىمنان قاعىنعام عوي. 6 كلاسىمنان باستاپ شەگەتىنمىن.

– راسىندا جاستايىڭىزدان قاعىنىپسىز. اكە-شەشەڭىز قالاي بايقامادى ەكەن؟

– شەشەم اۋرۋ ەدى. اياق-قولى سال بوپ قالعان. اكەم باسقا قاتىنعا كەتىپ قالدى.

ناركەس نە ايتارىن بىلمەي توسىلىپ قالدى.

– جەڭگەمنەن ۇيرەندىم. دارەتحانادا تىعىلىپ شەگەتىن. سونى اڭدىپ، كەنجە اعام ەكەۋمىز ەرتە باستان تەمەكى شەكتىك. ۇلكەن اپكەمىز بار ەدى مارقۇم. انامىزدىڭ ورنىنا سول انا بولدى. سول بايعۇس مەنىڭ تەمەكى شەگەتىنىمدى بىلمەي كەتتى. ەگەر بىلسە، ءتىرى قويمايتىن ەدى. مەن تۇرماق، اعالارىمنىڭ شاڭىن قاعىپ الاتىن.

– مەنىڭ اعالارىم اكەمنىڭ الدىندا تەمەكى شەگە المايتىن. كوكەم بىلەدى عوي ولارىن. ءبىراق، دالادا تەمەكى شەگىپ تۇرعان جەرىندە اكەمىز كەپ قالسا، تەمەكىلەرىن تاستاي سالاتىن. سوسىن قاسىنا باراتىن كەزدە اۋىزدارىن شاياتىن. اكەمىز ومىرىندە تەمەكى شەكپەگەن. ءبىراق، ىشەتىن. ەندى ول كەزدە ىشپەگەن ادام بولماعان شىعار ءوزى.

جانار سىرتقا شىعىپ كەتتى. 10 مينۋتتان سوڭ، تەمەكى ءيسى بۇرقىراپ قايتا ورالدى.

– ىشىندە بالاسى بار قاتىندار دا بۋداقتاتىپ جاتىر عوي، اينالايىن-اۋ.

ناركەس جىميدى. جانارعا اعالارىنىڭ اكەسى الدىنداعى ادەبى تۋرالى اڭگىمەسى قاتتى تيگەن سەكىلدى.

– ەگەر ەكىقابات بولسام، تەمەكى شەكپەس ەدىم. مەن ۇل سياقتى ءوستىم. جامان بۇزىق بولاتىنمىن. جۇرگەن جەرىم ايعاي-شۋ ەدى. وسكەن سوڭ، كىلەڭ قاعىنىپ كەتكەندەرمەن ءبىر جۇرەتىنمىن. ۇستىمدە فۋفايكا، اياعىمدا كەرزى ەتىك. پىشاقپەن جۇرەتىنمىن قان-جوسا بوپ.

جانار وز-وزىنە ءسۇيسىنىپ اڭگىمەسىن ايتىپ جاتىر، ايتىپ جاتىر. بۇل ءۇنسىز. ۇندەمەگەن كۇيى كورشىسىنىڭ جۇزىنە قادالدى. جانار رەڭدى كەلىنشەك. قىسقا شاشىن سارىعا بوياعان، ونىسى اققۇبا وڭىنە جاراسىپ-اق تۇر. ۇزىن بويلى، سىمباتى ءالى قالپىندا. قىرىقتان اسقان ايەل بولسا دا، سىنى كەتپەگەن. ايتقان اڭگىمەسىنە قاراپ، وڭ مەن سولىن اجىراتا المايتىن، 11-12-گى ءجاسوسپىرىمنىڭ شالاعاي ءسوزى دەرسىڭ. تۇرىنە قاراساڭ، ايەل زاتىنىڭ بار ءداستۇرىن ساقتايتىن، بوياناتىن، سىلاناتىن، ەركەكتىڭ ىنتاسى مەن نازارىن وزىنە قادالعاندى ۇناتاتىن ەرەسەك كەلىنشەك. ناركەس كوپ ادامنىڭ بويىنان وسىنداي قىزىق كومپلەكستى كوپ بايقايدى. كوپ كىسىنىڭ ءسوزى، ارمانى، ءۇمىتى جاسىنا لايىق ەمەس. بالكىم، كوبىسى بالا كەزدە اتا-انانىڭ نازارىنان تىس بولدى ما ەكەن...

ەكەۋى وسىلاي اڭگىمەلەسىپ وتىرعاندا،باسقا پالاتادان الپەتى ەشتەڭەدەن قايمىقپايتىن، رابايسىز جالپاق بەت، ايعايلاپ سويلەپ، دارىلداپ كۇلەتىن ايەل مەن بۇگىن مۇنىڭ جانىنان باسقا پالاتاعا اۋىسقان جادىرا كەلدى.

– كەتتىك پە؟ – دەدى جالپاق بەت ايەل داراقى كۇلكىسىمەن.

ناركەس جالپاق بەتتەن كورى ونەر تۋرالى، ادامگەرشىلىك تۋرالى كەشە مايىسىپ اڭگىمە ايتقان جادىراعا اڭىراپ قاراپ قاپتى.

– جانىم-اۋ، ساعان نە جوق؟ تەمەكى شەكپەك تۇگىلى ماعان دەسەڭ نەعىپ كوكنار تارتپايسىڭ؟ بالادا نەڭ بار سەنىڭ؟نە ءۇشىن ساقتاعالى ءجۇرسىڭ؟

شاماسى ناركوزدىڭ ۋىتى ءالى قايتپاعان-اۋ. ايتپەسە ناركەس بىرەۋگە اقىل ايتقاندى جانىمەن جەك كورەتىن.

– وي، دىم دا قىلمايدى. ەكى بالامدى تەمەكى شەگىپ ءجۇرىپ تۋدىم. دىمى دا جوق. امان-ەسەن.

جالپاق بەت كيىلىگپ كەتتى.

– امان بولسىن لايىم. ءبىراق، تۇبىندە زاردابىن تارتپاسا بولدى دا. قۇداي بەتىن اۋلاق قىلسىن.

– قۇداي ساقتاسىن. تەمەكى شەگەتىنىمدى بىلگەندە، دوعدىر: «سرازۋ نە بروسايتە!» – دەدى. ۋا-حا-حا-حا-حا!

ۇشەۋى جىرقىلداعان كۇيى پالاتادان شىقتى. بۇل تەلەفونىن شۇقىلاپ، ورنىنان قوزعالماعان بويى جاتا بەردى. ەرتەسىنە بىرىنەن كەيىن ءبىرىن ۇلكەن توسەك-اربامەن ەكى كەلىنشەكتى اكەلدى. مىنا ناركوز دەگەنىڭىز وتە قىزىق زات ەكەن عوي. ناركەستىڭ بايقاۋىنشا، ناركوزدان اركىم ءوز مىنەزىمەن وياناتىن سياقتى. وتكەندە ءبىر ايەل بۇكىل اۋرۋحانانى باسىنا كوتەرە ايعايلاپ وياندى. «جانەركە-ەەەە-ەەەەە!» دەپ شىڭعىرعان داۋىستان بارلىق پالاتاداعىلار اتىپ-اتىپ شىقتى دالىزگە. ناركەس «بايعۇس ايەلدىڭ بالاسى بوسانعاندا، شەتىنەپ كەتكەن ەكەن عوي» دەپ تۇلا بويى تۇرشىگىپ كەتتى. سويتسە، ول ۇيدەگى قالعان بالاسىن ۋايىمداپ، وپەراسيادان كەيىن سونىڭ اتىن اتاعان ەكەن. جاڭا عانا اكەلگەن مىنا كەلىنشەك كوزىن اشا الماي جىلاي بەرەدى. «باسىم... باسىم اينالىپ بارادى». ناركەس جانىنا بارىپ، كەلىنشەكتىڭ ماڭدايىنان سيپادى. سىبىرلاپ: «باسىڭ ءقازىر قويادى، جىلاما. ءسال شىداساڭ، جازىلاسىڭ. مىنە، ماعان تاڭعى بەستە جاساپ ەدى، ءقازىر سەنىڭ الدىڭدا سويلەپ تۇرمىن». قازداڭداپ بۇگىنگى اۋىسىمداعى ءبىر مەدبيكە كەلەدى ەكەن. «وكولو بولنوگو نە ستويات!» ناركەس ۇندەمەستەن ءوز پالاتاسىنا كىردى. ەكىنشى ايەلدى دارىلداتىپ اكەلدى، ونى دا دالىزگە قويىپ كەتتى. بۇل ءبىر وتە سابىرلى جان عوي دەيمىن. تەز وياندى. ەشتەڭە دەمەدى.

ناركەس مۇندا كەلگەندەردىڭ ءبارىن وي ەلەگىنەن وتكىزىپ كوردى. كوبىسى اۋرۋحانانىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە رازى ەمەس. ناركەستىڭ ءوزى بۇلاردى اتارعا وعى بولماي ءجۇر. «ءۇش كۇن بويى ءبىر عانا دارىمەن بالانى قالاي ساقتاماق بولدى؟ بىردەڭە دەسەڭ، مينيسترلىككە سىلتەيدى. مينيسترلىگىڭدى دە كورەرمىز. امان-ەسەن شىعايىن، ءىسىم دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىمەن بولسىن!» كىجىنەم دەپ تاعى جىلاپ جىبەردى. قاراپ وتىرىپ اينالاسىنداعى ەمدەلۋشىلەرگە جىنى ۇستادى. «ەمدەۋشى دە، ەمدەلۋشىلەر دە ناداندار! ەمدەۋشى ءوز ءىسىن بىلمەيدى، بىلسە دە دۇرىس اتقارمايدى مىندەتىن. ال، اۋرۋحاناعا تۇسۋشىلەر تۇك بىلمەسە دە، ايتەۋىر كوگەرىپ ايقاي شىعارا بەرەدى. ايقاي شىعارسام، دۇرىس قارايدى دەگەن تۇسىنىكتەرى بار. ءبىراق، راسىندا دا ايقاي شىعارعانداردى ىقىلاسپەن ەمدەپ جاتادى عوي». ءوزىنىڭ سويتە المايتىنىنا ىزاسى كەلدى. قىزىق. ادەبىڭ سۇمەلەكتىك رەتىندە قابىلدانادى. «مەنىڭ «ۆراچىم» دەپ كىسىمسىنەتىندەردى مىسقىلدادى. «ومىرىندە ءبىر ارتىق 5 000 تەڭگەگە قولى جەتىپ جانە ونى وزىنە قيىپ، ءبىر رەت دارىگەرگە قارالعانىن كوتەرە الماي، مەنىڭ دارىگەرىم دەپ شىعا كەلەدى. سورلىلار. كوزىن اشقالى وتباسىلىق دارىگەرمەن كەلە جاتقانداي. ءوزىنىڭ دارىگەرى بار بولسا، مۇندا قاي اتامنىڭ باسىندا ءجۇر؟» وسىلاي ءوزىنىڭ جۇيكەسىنە سالماق ءتۇسىرىپ وتىرعانىن سەزبەي، ۇزاق وتىردى...

10 كۇن دەگەندە ناركەستى اۋرۋحانادان شىعاردى. ءبولىم مەڭگەرۋشىسى بۇعان جاقسى دارىگەرگە قارالۋ كەرەكتىگىن كەڭەس قىلدى.

ءيا. ءبولىم مەڭگەرۋشىسى دۇرىس ايتادى. جاقسى دارىگەر كەرەك. بارىمىزگە.