جاقىندا نازاربايەۆتىڭ بۇحاراعا ساپارى مەن وزبەك پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەيەۆپەن كەزدەسۋى قوعامدا قىزۋ تالقىعا ءتۇستى. وزبەكستان پرەزيدەنتىنىڭ قازاقستانعا، دۇنيەجۇزىلىك كوشپەندىلەر ويىندارىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىنا قاتىسۋ ءۇشىن ۇشىپ كەلۋى، نازاربايەۆتىڭ وسى كەزدەسۋدەن كەيىن قانداي ارەكەتتەرگە باراتىنى تۋرالى بولجامداردى كۇشەيتتى. بۇل نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ قايتادان ساياسي ارەناعا شىعۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرىپ، ولاردىڭ ەل بولاشاعىنا قالاي ىقپال ەتۋى مۇمكىن دەگەن سۇراقتار تۋدىرادى. ساياسي شولۋشى اسىلحان ماماش ۇلى مەن ساياساتتانۋشى قازىبەك بەيسەبايەۆ اتالمىش جاعدايعا بايلانىستى ساياسي بولجام جاساپ كوردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz Arasha.kz-كە سىلتەپ.

ساياسي شولۋشى اسىلحان ماماش ۇلىنىڭ پىكىرىنشە، نازاربايەۆتار اۋلەتىنىڭ كەلەسى پرەزيدەنت سايلاۋىنا تىكەلەي قاتىساتىنداي ەش ابىرويى جوق.

“ونى وزدەرى دە، حالىق تا بىلەدى. ءبىراق قولدارىنداعى قارجى رەسۋسرتارى مەن كادرلارعا ىقپالىن سايلاۋ كەزىندە پايدالانا الادى.

نازاربايەۆتار اۋلەتى قازاقستاننىڭ ساياسي ومىرىنە بەلسەندى ورالا المايدى. نازاربايەۆتار اۋلەتىنىڭ ءبىرقاتار مۇشەلەرىن جاۋاپقا تارتۋدان ساقتاپ وتىرعان بۇگىنگى بيلىك، سوندىقتان كەلەسى سايلاۋدا بۇگىنگى بيلىكتىڭ كانديداتىن قولدايدى”، - دەيدى ول.

ايتۋىنشا، نازاربايەۆتار اۋەلەتىنىڭ ساياساتقا ارالاسقانىن قوعامنىڭ باسىم كوپشىلىگى قالامايدى.

“بۇل اۋلەت كەيىنگى 30 جىلدا ورناعان ساياسي، الەۋمەتتىك ادىلەتسىز جۇيەنىڭ نەگىزىن سالۋشى جانە ءارى قاراي دا جالعاسقانىن قالايتىن اۋلەت. ال بيلىكتەگى ساياسي ەليتا ءۇشىن ءبارىبىر. قازاقستاندا ساياسي ەليتا نازاربايەۆ كەزەڭىنەن قالعاندار. ولار جەكە باستارىنا، لاۋازىمىنا ىڭعايلى بولسا كەز كەلگەن كانديداتۋرانى قولداي بەرەدى.

"نازاربايەۆتار اۋلەتى" – شارتتى تەرمين. قازاقستان زاڭى بويىنشا ناقتى ءبىر اۋلەت كانديدات ۇسىنا المايدى. ال كەڭ ماعىنا الاتىن بولساق بۇل اۋلەتتىڭ بەلگىلى تۇلعالارى وزدەرىنە ىڭعايلى كانديداتقا جان-جاقسى قولداۋ كورسەتە الادى”، - دەيدى ساياسي شولۋشى.

سونىمەن قاتار ول “نازاربايەۆتار اۋلەتىنىڭ ىقپالى” دەگەننەن گورى نازاربايەۆ قۇرعان ساياسي جۇيەنىڭ ىقپالى دەگەن دۇرىس دەگەن پىكىردى العا تارتتى.

“قازاقتاننىڭ بۇگىنگى بيلىگى “جاڭا قازاقستان” دەگەن ۇران جاريالاسا دا ساياسي جۇيكەنى شىن مانىندە وزگەرتە المادى، نازاربايەۆ قۇرعان ساياسي جۇيە جۇمىس ىستەپ تۇر. 

نازاربايەۆتار اۋلەتى وتە مول اقشاسى بار اۋلەت سانالادى. سول اقشانى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن بارلىق ءتاسىلدى قولدانادى. ول – مەديارەسۋرستار، ساياسي رەسرۋستار. ازىرگە ەكەۋىنە دە مۇمكىندىك بار. زاڭدا نازاربايەۆتار اۋلەتىنە ەشقانداي تىيىم سالىنعان جوق”، - دەدى ول.

ال ساياساتتانۋشى قازىبەك بەيسەبايەۆ نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ ىقپالىن جوعالتپاعانىن جانە ولاردىڭ الداعى ۋاقىتتا ساياسي ساحناعا قايتا ورالۋى ەلگە ءقاۋىپتى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى.

“نازاربايەۆتىڭ بيلىگى كەزىندە ەلدىڭ بايلىعى ونىڭ اۋلەتى مەن جاقىندارىنىڭ قولىنا شوعىرلانعانى بەلگىلى. بيلىككە ورالۋ ولارعا ءوز مۇددەلەرىن ءارى قاراي قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەر ەدى. بۇل اۋلەتتىڭ بيلىككە قايتا كەلۋى ەكونوميكالىق، ساياسي جانە الەۋمەتتىك سالدارعا اكەلۋى ىقتيمال”، - دەدى ول.

بەيسەبايەۆتىڭ پىكىرىنشە، قوعام نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ قايتا ورالۋىنا قاتتى قارسى بولادى. سەبەبى ولار ەلدىڭ بايلىعىن يەلەنىپ، ونى ءوز پايداسىنا جاراتىپ كەلدى.

“نازاربايەۆ اۋلەتى كەزىندە ەلدىڭ ەنەرگەتيكالىق جۇيەسى مەن تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى ناشارلاپ، مەملەكەت ەكونوميكاسى تۇرالاپ قالعانىن اتاپ ءوتۋ ماڭىزدى. ولاردىڭ قايتا بيلىككە كەلۋى حالىقتى ودان ءارى توناۋعا اكەلۋى مۇمكىن. سوندىقتان قوعام ولاردى قولدامايدى، ال ساياسي ەليتا نازاربايەۆ كەزەڭىنەن قالعاندار بولعاندىقتان، ولاردىڭ اراسىندا اۋلەتتىڭ بيلىككە قايتا كەلۋىن قولدايتىندار بولۋى ىقتيمال”، - دەدى ساياساتتانۋشى.

نازاربايەۆ اۋلەتى كەلەسى پرەزيدەنت سايلاۋىنا قاتىسا ما دەگەن سۇراق كوپشىلىكتىڭ كوكەيىندە ءجۇر. قازىبەك بەيسەبايەۆتىڭ ايتۋىنشا، اۋلەت ىشىندە ىقتيمال كانديدات رەتىندە داريعا نازاربايەۆا قاراستىرىلۋى مۇمكىن.

“داريعا نازاربايەۆانىڭ ساياسي جانە باسقارۋشىلىق تاجىريبەسى مول، ءارى ول ءوز امبيسيالارىن اشىق كورسەتىپ كەلەدى. ول ۇزاق ۋاقىت بويى ساياساتتا بەلسەندى قىزمەت اتقارىپ، ءتۇرلى ماڭىزدى لاۋازىمداردى يەلەنگەن. ونىڭ كانديداتۋراسى نازاربايەۆ اۋلەتى ءۇشىن قولايلى بولۋى ىقتيمال، سەبەبى ول اكەسى قۇرعان جۇيەنى ءارى قاراي جالعاستىرا الادى”، - دەيدى بەيسەبايەۆ.

سونىمەن قاتار نازاربايەۆ اۋلەتى باسقا دا ىقپالدى تۇلعالاردى پرەزيدەنتتىككە ۇسىنۋى مۇمكىن ەكەنىن جەتكىزدى.

“بۇل ادامدار نازاربايەۆ كەزەڭىندە ماڭىزدى قىزمەتتەر اتقارىپ، قازىرگى ۋاقىتتا ۋاقىتشا ساياساتتان شەتتەپ قالعان تۇلعالار بولۋى مۇمكىن. ولار اۋلەتتىڭ مۇددەسىن قورعايتىن، ءبىراق قوعامدا بەلگىلى دەڭگەيدە قولداۋ تابۋى مۇمكىن كانديداتتار رەتىندە ۇسىنىلۋى ىقتيمال. اۋلەتتىڭ نەگىزگى ماقساتى — بيلىككە وزدەرىنە ىڭعايلى ادامدى اكەلۋ جانە سول ارقىلى ءوز ىقپالىن ساقتاپ قالۋ.

نازاربايەۆ كەزەڭىنەن قالعان كادرلار قازىرگى بيلىكتىڭ قۇرامىندا ءالى دە بار. ولار نازاربايەۆتىڭ جۇيەسىندە قىزمەت اتقارعاندىقتان، سول جۇيەگە ادال بولىپ قالادى. توقايەۆتىڭ پرەزيدەنتتىك كەزەڭىندە ساياسي رەفورمالار جۇرگىزىلگەنىمەن، نازاربايەۆ قۇرعان كادرلار ءالى دە مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ نەگىزگى تىرەگى بولىپ وتىر. بۇل كادرلار ساياسي ساحنادا ءالى دە ىقپالدى ءرول اتقارادى جانە ولاردى بيلىكتەن تولىق الاستاتۋ وڭاي ەمەس”، - دەدى ول.

ونىڭ سوزىنشە، قازىرگى بيلىك “جاڭا قازاقستان” يدەياسىن ۇسىنسا دا، نازاربايەۆ قۇرعان ساياسي جۇيە جۇمىسىن جالعاستىرىپ كەلەدى.

“نازاربايەۆ كادرلارى ەلدىڭ ماڭىزدى ساياسي جانە ەكونوميكالىق سالالارىندا شەشۋشى ءرول اتقارۋدا جانە ولاردى بيلىكتەن ىعىستىرۋ ءۇشىن ايتارلىقتاي وزگەرىستەر قاجەت. سونىمەن قاتار، بۇل كادرلار وزدەرىنىڭ جەكە مۇددەلەرىن قورعاۋ ءۇشىن بيلىكتە قالۋعا تىرىسادى جانە نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ ىقپالىن ساقتاۋ ءۇشىن دە كۇرەسۋگە دايىن.

نازاربايەۆ اۋلەتى قولىندا مول قارجى رەسۋرستارى مەن مەديا ىقپالى بار ەكەنىن ەسكەرسەك، ولار وسى رەسۋرستاردى پايدالانىپ، ساياسي ساحناداعى ءوز ءرولىن كۇشەيتۋگە تىرىسادى. ولار مەديا ارقىلى قوعامعا اسەر ەتىپ، ساياسي كوزقاراستارىن ناسيحاتتاي الادى. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ قولىندا بيلىككە اسەر ەتۋگە قابىلەتتى كادرلار بار، بۇل دا ولاردىڭ ىقپالىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى”، - دەيدى ساياساتتانۋشى.

بەيسەبايەۆ نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ ستراتەگياسى كۇتۋ مەن باقىلاۋعا نەگىزدەلۋى مۇمكىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

“توقايەۆتىڭ پرەزيدەنتتىك مەرزىمى اياقتالعانعا دەيىن ولار ساياسي ساحنادا بەلسەندى ارەكەت ەتپەۋى مۇمكىن، ءبىراق كەز كەلگەن ساياسي قاتەلىكتى پايدالانىپ، ءوز ىقپالىن كۇشەيتۋگە دايىن بولارى انىق. ولار قوعامداعى نارازىلىقتى ءوز ماقساتتارىنا پايدالانىپ، بيلىككە قايتا كەلۋگە تىرىساتىنى ىقتيمال”، - دەپ ءسوزىن جالعادى ول.

قورىتا كەلە، قازاقستاننىڭ ساياسي بولاشاعى مەن نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ ىقپالى ءالى دە بەلگىسىز. اۋلەت الداعى پرەزيدەنت سايلاۋىندا تىكەلەي قاتىسپاسا دا، ولاردىڭ قولىنداعى رەسۋرستار مەن كادرلارعا ىقپال ەتۋ مۇمكىندىگى ەلدىڭ ساياسي ساحناسىندا ماڭىزدى ءرول اتقارۋى مۇمكىن. قوعام مەن ساياسي ەليتانىڭ نازاربايەۆ اۋلەتىنىڭ ىقتيمال قايتا ورالۋىنا دەگەن كوزقاراسى ءارتۇرلى، ءبىراق ولاردىڭ بيلىككە قايتا كەلۋى ەلدىڭ دامۋىنا كەرى اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن دەگەن ءقاۋىپ بار