نازاربايەۆ قازاق كاسىپكەرلەرىنەن قورقىپ، وندىرىستەردى كەلىمسەكتەرگە بەردى – دەپۋتات سايىروۆ

قاراكوز امانتاي 20 ماۋ. 2025 11:46

ءماجىلىس دەپۋتاتى ەرلان سايىروۆ قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق رەسۋرستارى شەتەلدىك وليگارحتاردىڭ ەمەس، وتاندىق كاسىپكەرلەردىڭ قولىندا بولۋى ءتيىس دەگەن پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

سايىروۆتىڭ ايتۋىنشا، ماشكيەۆيچ كەزىندە ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ جەكە وليگارحى بولعان. ول قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارىن ۇزاق جىلدار بويى يەمدەنىپ، ودان بايلىق جيناپ، ەلىمىزگە ەشقانداي پايدا اكەلمەگەن.

“جاقىندا نازاربايەۆتىڭ جەكە وليگارحى بولعان ماشكيەۆيچ دۇنيەدەن ءوتتى. توقسانىنشى جىلداردىڭ باسىندا نازاربايەۆ قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق رەسۋرستارىن باقىلاپ وتىرۋ ءۇشىن شەتتەن كەلگەن كەلىمسەكتەرگە بابالارىمىز سالعان زاۋىت-فابريكالاردى تەگىن ۇلەستىرىپ بەردى. سەبەبى سول كەزەڭدە قازاقتار وسىنداي ءىرى وندىرىستەرگە يە بولسا، ەرتەڭ بيلىككە ساياسي باسەكەلەس بولىپ شىعۋى مۇمكىن دەگەن ۇرەي بولعان”، — دەيدى دەپۋتات.

سايىروۆتىڭ پايىمىنشا، ءدال وسىنداي ساياساتتىڭ سالدارىنان ەلدىڭ بايلىعى شەتەلدىكتەردىڭ ۋىسىندا كەتكەن.

“ال ماشكيەۆيچ بولسا، وسى وتىز جىلدىڭ ىشىندە قازاقتىڭ جەرىندە ەمىن-ەركىن ءجۇردى، شالقىپ ءومىر ءسۇردى، ىشتى-جەدى. ءبىزدىڭ جەرىمىزدەگى ستراتەگيالىق رەسۋرستاردى ساتىپ، بايىدى. ءبىراق تاپقان بايلىعىن ەلگە ەمەس، تۇگەلدەي دەرلىك شەتەلگە شىعارىپ وتىردى. قازاقستانعا شىنايى پايدا اكەلدى دەپ ايتۋعا كەلمەيدى”، — دەپ اشىندى دەپۋتات.

ول قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ نەگىزگى تىرەكتەرى مەملەكەتتىڭ باقىلاۋىندا بولىپ، ولاردى وتاندىق كاسىپكەرلەرگە بەرۋ كەرەك دەگەن كوزقاراس ءبىلدىردى.

“قازاقستاننىڭ ستراتەگيالىق رەسۋرستارى — جەر قويناۋى، مەتالل، مۇناي. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ستراتەگيالىق رەسۋرستارىنىڭ بارلىعىن ۇلتتىق بۋرجۋازياعا، ياعني ءوزىمىزدىڭ قاراكوزدەرىمىزگە بەرۋىمىز كەرەك”، — دەيدى ەرلان سايىروۆ.

دەپۋتات بۇل تاجىريبەدە ازيا ەلدەرىنەن ۇلگى الۋعا شاقىردى.

“وڭتۇستىك كورەيا، مالايزيا، يندونەزيا، جاپونيا سەكىلدى مەملەكەتتەردە ستراتەگيالىق ماڭىزدى سالالار تەك سول ەلدىڭ ازاماتتارىنىڭ قولىندا. جەرگىلىكتى حالىق يەلەنىپ، مەملەكەتىنە قىزمەت ەتىپ وتىر. ءدال وسى تاجىريبەنى بىزگە دە قولدانۋ قاجەت”، — دەپ قوستى ول.

سايىروۆ ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، قازاقستانعا پايدا اكەلەتىن جالعىز كۇش جەرگىلىكتى قازاق حالقى ەكەنىن باسا ايتتى.

“ءبىزدىڭ قازاقستانعا قازاقتان باسقا كومەكتەسەتىن ەشكىم جوق”، — دەپ تۇيىندەدى ول.

ايتا كەتەيىك، 22 ناۋرىزدا بەلگىلى كاسىپكەر جانە Eurasian Resources Group (ERG) نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى الەكساندر ماشكيەۆيچ 72 جاسىندا ومىردەن ءوتتى.

ERG باسپا ءسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، ونىڭ قايتىس بولۋىنا ۇزاققا سوزىلعان سىرقات سەبەپ بولعان

“ول 2014 جىلدان 2024 جىلعا دەيىن ERG ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى بولدى. سونداي-اق، ماشكيەۆيچ ۇزاق جىلدار بويى “ەۋرازيالىق بانك” اق ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىن اتقاردى”، – دەپ حابارلادى كومپانيالار توبىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتى الەۋمەتتىك جەلىلەردە.

ايتا كەتەيىك، بەلگىلى كاسىپكەر ERGء-تى پاتوح شودييەۆ، يبراگيموۆتار وتباسى جانە قازاقستان ۇكىمەتىمەن بىرلەسە باسقارىپ، كومپانيانىڭ دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوستى. ERG قۇرامىنا تنك “قازحروم”، سوكولوۆ-سارىباي تاۋ-كەن بايىتۋ وندىرىستىك بىرلەستىگى، “اليۋمينيي قازاقستان”، قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى سەكىلدى ءىرى وندىرىستىك كاسىپورىندار كىرەدى.

سونىمەن قاتار ماشكيەۆيچ شودييەۆ جانە يبراگيموۆتارمەن بىرگە «ەۋرازيالىق قارجى كومپانياسى» اق، «ەۋرازيالىق ونەركاسىپ كومپانياسى» اق جانە «ەۋرازيالىق وندىرىستىك كومپانياسى» ءجشس-نىڭ تەڭ يەسى بولدى. ول قازاقستان پرەزيدەنتى جانىنداعى شەتەلدىك ينۆەستورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى ءارى قازاقستان ات سپورتى فەدەراسياسىنىڭ قۇرمەتتى پرەزيدەنتى رەتىندە دە تانىمال ەدى.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار