نازاربايەۆ ءابليازوۆ جايلى: "ساتقىندى ەسىمە تۇسىرگىم كەلمەپ ەدى..."

Dalanews 02 جەل. 2020 11:03 807

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى كۇنىنە ارنالعان "شتريحي ك پورترەتۋ" دەرەكتى فيلمىندە نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ادام بويىنداعى ادامي ىزگىلىكتەر قاسيەتىنە توقتالىپ، ومىرىندە اينالاسىنداعىلاردىڭ ساتقىندىعىمەن بەتپە-بەت كەلگەنىن دە ايتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

- جاقسىلىق ادام ءۇشىن ەشقاشان كەمشىن قاسيەت بولىپ تابىلمايدى. ءبىراق ەگەر جاسالعان جاقسىلىق بيزنەسكە، مەملەكەتتىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن بولسا، وندايدا ونىڭ ماعىناسى جويىلادى. سوندىقتان ونىڭ ارا-جىگىن اشىپ الىپ وتىرۋ كەرەك.

ەگەر ول موينىنا جۇكتەلگەن مىندەتتى اتقارا الماسا، قولىنان ول كەلمەسە، ۇرلىق جاساسا، مەن وعان جاقسىلىق جاساۋىم كەرەك پە، باسقا ادامدار مۇندايدا نە دەيدى؟


مەن، قاتال بولدىم، ءتىپتى ءوز تۋىستارىما دا. ءبىز جاس مەملەكەت بولدىق، ەش جەردەن تاجىريبە الماعان، نە ىستەۋ كەرەكتىگىن، قالاي جاساۋ قاجەتتىگىن بىلمەيتىن. سوندىقتان بۇل ارادا قاتەلىكتەرگە جول بەرىلۋى مۇمكىن. ادامعا سەنگەن، ال سول سەنگەن ادامىن ارتىنان تاس اتقاننان جامانى جوق. سونداي جيىركەنىشتى. ياعني، ءسىز وعان جاقسىلىق جاسايسىز، ال ول سىزگە قاستىقپەن جاۋاپ بەرەدى. ءبىراق مەن كەشىرەمىن، تاعى دا كەشىرەمىن. ۇمىتامىن، ونى ەسىمنەن شىعارۋعا دا تىرىسامىن. ساتقىن ەشقاشان تىنىش ءومىر سۇرە المايدى عوي. ويتكەنى ونى ىشتەي ساتقىندىق كەمىرىپ اكەتىپ بارادى. ارينە، ءتۇبى جاقسى بولمايدى. ساتقىندا تەك ءبىر-اق جول بار، - دەدى ەلباسى.

ەلباسى ءبىر كەزدەرى ەلدەن قاشىپ كەتكەندەردىڭ ءبارىن كەشىرۋگە دايىن ەكەنىن، "تەك حالقى الدىندا ءوز كىناسىن اشىق مويىنداپ، ۇرلاعان اقشانى قايتارىپ، تاۋبەگە كەلسە بولعانى" دەپ ايتقانىن ەسكە الدى. ءبىراق، ازىرگە سىرتتان بۇعان جاۋاپ بەرگەن ەشكىم بولماپتى.

بۇل رەتتە قاشقىن بانكير مۇحتار ءابليازوۆ مىسالعا كەلتىرىلدى.

- ءابليازوۆ ساتقىن ەمەس پە؟ مەن ونى جاستاي ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ەتىپ تاعايىندادىم، ول جۇمىس ىستەي باستادى، ءسويتىپ ۇرلىق جاسادى. بۇعان مەنىڭ نە قاتىسىم بار؟ مەن ونى قولدادىم، ءوسىردىم. ۇرلىق جاساعان ەكەن، تۇرمەگە وتىرعىزدىم. بىرىنەن كەيىن ءبىرىن حاتتاردى بۇرقىراتتى. "ونى كەشىرىڭىزشى، بوساتىڭىزشى" دەپ دوستارى مەن تۋىستارى دا جازدى.

ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ پرەزيدەنتتىڭ كەشىرىم بەرۋ قۇقىعىن پايدالانا وتىرىپ، ونى كەشىردىم. ايتپەسە ءقازىر ول ءالى تۇرمەدە وتىرار ەدى، مۇمكىن ۇستىنە تاعى قوسىپ الار ما ەدى؟


ال سودان كەيىن ونى بانككە قايتا جىبەردىم، ال ول نە ىستەدى؟ 7،5 ميلليارد دوللاردى قولدى قىلدى، ءقازىر سول اقشاعا، مىنە 15 جىل بولدى، باتىستا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. نەسىمەن ءومىر ءسۇرىپ جاتىر؟ ونىڭ جۇمىسى جوق قوي، جالاقى المايدى. بۇل - دەپوزيتتەرگە سالىنعان حالىقتىڭ اقشاسى، مەملەكەت سول ۇرلانعان اقشانى ادامدارعا قايتارىپ بەردى. ءبىز ءالى كۇنگە دەيىن بۇل اقشانى ىزدەپ، تالاپ ەتىپ، تام-تۇمداپ قايتارىپ الىپ جاتىرمىز. سوندا بۇل قالاي بولعانى؟ سونى ەسىمە تۇسىرگىم كەلمەپ ەدى، تەك ول دا سولاردىڭ بىرەۋى (ساتقىنداردىڭ)، - دەپ ناقتىلادى ءسوزىن تۇڭعىش پرەزيدەنت.

ونىڭ پىكىرىنشە، ادامعا، ەڭ الدىمەن تۋعان ەلى مەن جەرى جاقىن بولۋى كەرەك.

- كەيدە وتىرىپ ويلانامىن، وسىنىڭ بارلىعى وعان نە ءۇشىن كەرەك دەپ؟ اسىرەسە، قازاق ءۇشىن شەتەلدە ءومىر ءسۇرۋ وڭاي ەمەس. قازاقتار: "وزگە ەلدە سۇلتان بولعانشا، ءوز ەلىندە ۇلتان بول" دەپ بەكەر ايتپاعان. ونداعى قىمبات مەيرامحاناعا 10 رەت باردىڭىز، 10 جاڭا كوستيۋم ساتىپ الىپ، كيدىڭىز، گامبۋرگەردى قالاعانىڭىزشا جەدىڭىز دەلىك، ءبىراق قاشانعا دەيىن؟ اينالاداعىلاردىڭ بارلىعى جات، جاقىننان ەشتەڭە جوق. ءوز تۋعان ەلىن، جەرىن بارىنەن دە ەڭ جاقىنى. ارينە، باسقا تۇسكەنى سول، وڭاي ەمەس. سولاي بولدى. وكىنىشتى، ارينە. جالپى العاندا، ول ادام جاقسى جۇمىس ىستەپ، ءوز وتانىنا جاردەم بەرە الار ەدى، ال ءبىراق ول قاشقىن بولىپ شىقتى. مەنىڭ جاقسىلىعىمدى، قولداۋىمدى كورگەن، ءبىراق ءقازىر جىراقتا ءوز ەلىنە قارسى جۇمىس ىستەپ جاتقان سول سەكىلدى بىرنەشە ادام بار. ءبىز ءبارىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدى جابىلا، جۇمىلا قورعاۋىمىز كەرەك، - دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى نازاربايەۆ.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار