قارجى مينيسترلىگى مەملەكەت باسشىسىنىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: ءبارىمىز جانە ءارقايسىمىز ءۇشىن. ءقازىر جانە ءاردايىم» سايلاۋالدى باعدارلاماسى اياسىندا «مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ تۋرالى» جاڭا زاڭ جوباسىن ازىرلەدى. قۇجات مۇددەلى مەملەكەتتىك ورگاندارمەن جانە «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى وكىلدەرىمەن كەلىسىلدى.
زاڭ ساتىپ الىناتىن تاۋارلاردىڭ، جۇمىستاردىڭ، كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا، ساتىپ الۋ پروسەسى مەرزىمدەرىن وڭايلاتۋعا جانە قىسقارتۋعا، راسىمدەردى ودان ءارى اۆتوماتتاندىرۋعا، مەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قاتىساتىنداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋگە، سونداي-اق ساتىپ الۋ بويىنشا ءبىرىڭعاي پلاتفورما قۇرۋعا باعىتتالعان.
سونىمەن قاتار، شاعىمدانۋ تەتىگىن، قوعامدىق مونيتورينگ ينستيتۋتىن، «ورنىقتى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ» ەلەمەنتتەرىن، سونداي-اق ەرس-كەلىسىمشارتتار – «تولىق اياقتالعان» قۇرىلىس، وفتەيك-كەلىسىمشارتتار ەنگىزۋ كوزدەلەدى.
1. جەڭىلدەتۋ جانە مەرزىمىن قىسقارتۋ
بۇگىنگى تاڭدا كونكۋرستى وتكىزۋ مەرزىمى شامامەن ەكى ايدى قۇرايدى. بۇل بارلىق راسىمدىك كەزەڭدى ساقتاۋ قاجەتىنە بايلانىستى – حابارلاندىرۋ مەرزىمى، الدىن-الا تالقىلاۋ، الدىن-الا رۇقسات بەرۋ، شاعىمدانۋ مەرزىمى جانە ت. ب. بۇل قاعيدالاردا ساتىپ الۋدىڭ بارلىق ءتاسىلى بويىنشا ەڭ قىسقا مەرزىم بەلگىلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى (مىسالى، كونكۋرس بويىنشا 1 ايعا دەيىن).
2. شاعىم قاراۋدىڭ جاڭا مەحانيزمى
ساتىپ الۋدى جەدەل وتكىزۋ، تاپسىرىس بەرۋشىلەرگە كوبىرەك وكىلەت بەرۋ، سونداي-اق ساتىپ الۋ راسىمدەرى كەشىكتىرىلمەس ءۇشىن ەندى شاعىمداردى ۇيىمداستىرۋشىنىڭ ءوزى تىكەلەي ۇيىمداستىراتىن بولادى. قورىتىندىعا شاعىمدانۋ قۇقىعى جەڭىمپازدى كونكۋرستىق كوميسسيا ايقىنداعان ساتىپ الۋلار بويىنشا عانا كوزدەلگەن. بۇل رەتتە، كونكۋرستىق كوميسسيانىڭ اكىمشىلىك جاۋاپكەرشىلىگى ساقتالادى (ق ر اقبتك 207-بابى).
جەڭىمپاز ۋەب-پورتال ارقىلى اۆتومات تۇردە انىقتالسا، قورىتىندىسىنا شاعىم جاسالمايدى. باقىلاۋشى ورگان تاراپ ساتىپ الۋ قورىتىندىلارىنىڭ كۇشىن جويىپ نە قايتا قاراي المايدى.
ساتىپ الۋ قورىتىندىلارىنا سوت تارتىبىمەن شاعىمدانعان جاعدايدا ساتىپ الۋ راسىمدەرى توقتاتىلمايدى.
3. ءونىم بەرۋشىلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كۇشەيتۋ
ۇلەستەس كومپانيالاردىڭ ساتىپ الۋلارىنا قاتىسۋ ءۇشىن شەكتەۋ شارالارى كۇشەيتىلدى.مىندەتتەمەلەردى تيىسىنشە ورىنداۋ ماقساتىندا بەرىلەتىن جۇمىستار كولەمى 50-دەن 30% - عا دەيىن قىسقارتىلدى.
تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ جۇمىستاردى ورىنداۋ ورنى بويىنشا تىركەلگەن ءونىم بەرۋشىنىڭ ماتەريالدىق جانە ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ بولۋىن تالاپ ەتۋ قۇقىعى كوزدەلگەن.
4. قوعامدىق باقىلاۋ
قوعامدىق باقىلاۋ سۋبەكتىلەرى ۋەب-پورتال ارقىلى جانە ونداعى قامتىلعان اقپارات نەگىزىندە «قوعامدىق باقىلاۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنا سايكەس مەملەكەتتىك ساتىپ الۋعا قوعامدىق مونيتورينگ جۇرگىزە الادى.
وسىعان بايلانىستى جۇمىستاردى ورىنداۋ كەستەلەرىن، شارتتاردىڭ ورىندالۋى بويىنشا ەسەپتەردى جالپى قولجەتىمدىلىكتە ورنالاستىرۋ، سونداي-اق شارتتاردىڭ ورىندالۋىن مونيتورينگتەۋگە قوعامدىق كەڭەستەردى تارتۋ ۇسىنىلادى.
5. EPC – كەلىسىمشارتتار - «تولىق اياقتالعان» قۇرىلىس
جوبانى ىسكە اسىرۋدىڭ بارلىق كەزەڭدەرىندە، جوبالاۋدان باستاپ قۇرىلىسقا دەيىن جانە وبەكتىنى پايدالانۋعا بەرۋگە دەيىن ءبىر ءونىم بەرۋشىنىڭ قۇرىلىستى جۇزەگە اسىرۋى. بۇل جوبانى ىسكە اسىرۋ ۋاقىتىن قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
6. وفتەيك كەلىسىمشارتتارى
وتاندىق تاۋار وندىرۋشىلەردى قولداۋ ماقساتىندا وفتەيك-كەلىسىمشارتتاردى قولدانا وتىرىپ، تاۋارلاردى كەپىلدەندىرىلگەن ساتىپ الۋ جونىندەگى جۇيەسى ەنگىزىلىپ جاتىر.
7. ءبىر كوزدەن ساتىپ الۋ
كونكۋرسقا قاتىسۋعا ءبىر ءوتىنىم ۇسىنىلعان جاعدايدا مۇنداي ساتىپ الۋ وتكىزىلدى دەپ تانىلادى جانە قايتا كونكۋرس وتكىزۋ قاجەت بولمايدى. تاپسىرىس بەرۋشىلەردىڭ ماڭىزى بولماشى ساتىپ الۋلاردى ساتىپ الۋى ماقساتىندا ءبىر كوزدەن 100 اەك-كە دەيىن تاۋارلاردى، جۇمىستار مەن قىزمەتتەردى 500 اەك-كە دەيىن ساتىپ الۋ قۇقىعى كوزدەلگەن. ال اۋىلدىق اكىمدىكتەر ءۇشىن تاۋارلاردى، جۇمىستاردى، كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋ شەگى 3 مىڭنان 4 مىڭ اەك-كە دەيىن ۇلعايتىلدى.
ءبىر كوزدەن ساتىپ الۋدى قىسقارتۋ ماقساتىندا زياتكەرلىك مەنشىك وبەكتىلەرىنە جاتاتىن تاۋارلاردى، كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى ساتىپ الۋعا مونوپولياعا قارسى ورگاننىڭ قورىتىندىسى بولعان كەزدە عانا جول بەرىلەدى.
زاڭدا زاڭنامانى جاقسارتۋعا باعىتتالعان قۇقىق قولدانۋ پراكتيكاسىنىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا باسقا دا تۇزەتۋلەر قاراستىرىلعان.
