جەردەگى قالىپتاسقان زاڭدىلىق بويىنشا سۋ بولعان جەردە تىرشىلىك پايدا بولاتىنى بەلگىلى. عالىمدار مارستىڭ بەتىندەگى ۇلكەن قازان شۇڭقىرلاردى زەرتتەي كەلە، كەزىندە قىزىل عالامشاردا سۋدىڭ مول قورى بولعان دەگەن بايلام جاساعانىنا ءبىراز جىلدىڭ ءجۇزى بولعان-دى.
ۇزاق زەرتتەپ-زەردەلەۋدىڭ ناتيجەسىندە عالىمدار قىزىل عالامشارداعى گەللاس باسسەيىندەر ءماسسيۆىنىڭ سولتۇستىك-شىعىس جاعىنىنان تىرشىلىك نىشانىن تابۋعا بولاتىنىن جايىنداعى جورامالدارمەن ءبولىستى. ولاردىڭ مارستاعى 33 كولدىڭ ورنىن زەرتتەگەن عىلىمي ماقالالارىن Astrobiology عىلىمي جۋرنالىنان وقۋعا بولادى.
زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن SETI ينستيتۋتى مەن ەيمس عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ عالىمدارى اينالىسقانىن ايتا كەتۋىمىز كەرەك. ولار تىرشىلىك ىزدەرى تابىلىپ قالۋى مۇمكىن دەگەن ونداعان قازان شۇڭقىردى بەلگىلەپ قويدى. ەگەر عالىمداردىڭ بولجامى انىقتالسا، تەك جەردە عانا تىرشىلىك بار دەگەن پايىم وزگەرىسكە ۇشىراۋى مۇمكىن.
[caption id="attachment_39602" align="aligncenter" width="1200"]
گەللاس ءماسسيۆىنىڭ زەرتتەلگەن قارتاسى. كوكشىل اۋماقتار بۇرىنعى كولدەردىڭ ورىنى، ال قوشقىل كوك سىزىقتار جازىق اۋماقتاعى كانالداردىڭ سۇلباسى.[/caption]
عالىمدار زەرتتەۋ بارىسىندا ايماققا گيدروگەوگرافيالىق ساراپتاما جۇرگىزىپ، ءاربىر نىساندى تەرەڭ زەرتتەپ، كولگە قۇياتىن وزەندەر مەن ارىقتاردىڭ سۇلباسىن ءدال تابۋعا كۇش سالعان. وسىنداي ىجداھاتتى ىزدەنىستىڭ ارقاسىندا تىرشىلىك كوزى ساقتالۋى مۇمكىن دەگەن 33 اۋماق بىلگىلەنىپتى. جاڭا زەرتتەۋ مارستىڭ گەولوگيالىق ەرەكشەلىگىنىڭ قۇپياسىن اشىپ قانا قويمايدى، سونىنمەن قاتار قىزىل عالامشاردا كەزىندە تىرشىلىك بولىپ، بولماعانىنا قاتىستى ناقتى جاۋاپ تابۋعا ىقپال ەتەدى.
ماماندار بۇگىندە قۇرعاپ قالعان مارستاعى كولدەردىڭ تاباندارىنان بيولوگيالىق مالىمەتتەر تابىلاتىنان ءۇمىتتى وتىر. سوندىقتان ولار قىزىل عالامشارعا زەرتتەۋ قۇرىلعىلارىن قوندىرعاندا اتالعان اۋماققا قوندىرىپ، مارستا تىرشىلىك بولىپ، بولماعانىنا زەرتتەۋ قاجەت ەكەنىن العا تارتىپ وتىر.
