«ابىز انا» دەپ اتالىپ كەتكەن گۇلجانار قالىباي قىزى التىنبەك وڭتۇستىكتىڭ، دالىرەگى ورداباسى اۋدانىنىڭ تۋماسى ەكەن. جۇبايى، سمان بوگەنباي ۇلى وتەگەن دە ورداباسىلىق. ەكەۋى سوڭعى ون جىلدا الماتى قالاسىندا ساۋدامەن اينالىسقان.
– ءبىز 2000 جىلى ۇيلەندىك. ونىڭ الدىندا ابىز انا ءجيى-جيى قىسىلىپ، اۋىرىپ جۇرگەن ەكەن. سودان بەس جىلداي تاۋىپشىلىككە بەت بۇرىپ، ازىن-اۋلاق ادام قارادى. 2005 جىلى الماتىعا كەتىپ قالدىق. سول جاقتا ون جىل تۇردىق. وندا دا اندا-ساندا ادام قاراۋمەن اينالىستى. ولاي ەتپەسە ءوزى قىسىلىپ قالا بەرەتىن. 2014 جىلدان باستاپ اۋرۋى ۇدەي ءتۇستى. ءوزىنىڭ ايتۋىنشا، ارۋاقتى بابالارى مازالايدى ەكەن. سولاردىڭ ايان بەرۋىمەن ءتۇپ بابالارىنان قالعان قۇران كىتاپتى تاپتىرتىپ، قۇرباندىققا ءبىر مال شالدىق. سوسىن بارىپ، بابالارىنىڭ ايان بەرۋىمەن شىڭعىس حانمەن كەزدەستىرگەن. شىڭعىس بابا ايان ارقىلى ابىز اناعا ءوز ءومىربايانىن ايتادى ەكەن، ونى ماعان جەتكىزەدى، مەن قاعازعا ءتۇسىرىپ ءجۇردىم. وندا شىڭعىس حاننىڭ قاي جەردە تۋىلعانى، قاي جەردە، قانشا جاستا قايتىس بولعانى، كىم بولعانى تۇگەل باياندالادى. ول ءبىر كىتاپقا جۇك بولدى، – دەپتى تىلشىمەن تىلدەسكەن ابىز انانىڭ جۇبايى سمان وتەگەن.
– 2014 جىلدىڭ قاراشا ايىندا شىڭعىس بابا «جولعا دايىندالىڭدار، ارىسقا قاراي باراسىڭدار» دەپتى. ەكەۋمىز ارىسقا قاراي شىقتىق. شىڭعىس بابانىڭ جول كورسەتۋىمەن ارىسقا كىرە بەرىس كوپىردەن وڭعا بۇرىلىپ، سونداعى اشىق جەردەگى جالعىز اعاشتىڭ تۇبىنە بارىپ، بەلگى قويىپ، الماتىعا كەرى قايتتىق. 2015 جىلدىڭ اقپان ايىندا قايتادان ارىسقا جولعا شىعىپ، ەكىنشى رەت بەلگى قويىپ كەتتىك. سول جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا شىڭعىس حاننىڭ ءقابىرى جاتقان جەردى قازۋعا كىرىستىك. العاشىندا كولدەنەڭىنەن جانە تىگىنەن 2 مەتردەن، تومەنگە قاراي تاعى 2 مەتر قازساق بولعان شىعار دەپ ويلاعانمىن. ءبىراق، ولاي بولمادى. كولەمى 4-تە 8 مەتر ەتىپ بەلگى سالدىق تا، قازۋدى باستادىق. جانىما 4-5 جىگىتتى ەرتىپ، ءبىر اپتادا 3،5 مەترلىك شۇڭقىر قازدىق. ابىز انا ءبىراز قازعان سوڭ جىلاننىڭ قاتتى ىسقىرىعى ەستىلىپ، «ح16» دەگەن جازۋ كورىنەدى دەگەن ەدى. ايتقانى اينىماي كەلدى. جىلاننىڭ ىسقىرىعى ەستىلگەننەن كەيىن ءبىرازعا دەيىن قازۋ جۇمىستارىن توقتاتۋعا تۋرا كەلدى. ەندى بىزگە سارىتوبە دەگەن توبەشىكتى تابۋ كەرەك بولدى. تاپتىق. سويتسەك، جان-جاعى دوڭگەلەكتەنىپ شۇڭقىرلانعان توبەشىكتە شىڭعىس حاندى حان سايلاعان ۇستازدارىنىڭ ءبىرى – مايقى بي جاتىر ەكەن. وسىنى تاپقاننان كەيىن قازۋدى ءارى قاراي جالعاستىردىق، – دەيدى سمان وتەگەن.
ونىڭ ايتۋىنشا، قابىرىنە جاقىنداعان كەزدە ياسين سۇرەسىن وقۋ كەرەك دەگەن ايان بەرىلىپتى. ونى وقيتىن ادامدى ارەڭ تاۋىپتى. ۋكاشا اتانىڭ قۇدىعىنا تۇسكەن باتىربەك دەگەن اقساقال ءوزىنىڭ ۇلى ەكەۋى ءۇش كۇن بويى ەكى ساعاتتان ياسين سۇرەسىن وقىپتى.
– قابىرگە جاقىنداعان كەزدە قۇم باستالادى دەپ ايتىلعان ەكەن. مىنە، ءقازىر سول قۇمعا كەلىپ تىرەلىپ تۇرمىز. بابانىڭ ءقابىرى ەكى بولمەدەن تۇرادى. شىڭعىس حان سونىڭ بىرىندە جاتىر. مەن بۇعان سەنىمدىمىن. جاۋىنگەرلىك ساۋىتتارى قاسىندا، كىتاپتارى دا ساقتاۋلى. الايدا، ءقازىر قازۋ جۇمىستارى توقتاپ تۇر. ويتكەنى، اكىمدىك پەن ورمان شارۋاشىلىعى رۇقسات بەرمەي وتىر. ايتپەگەندە وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا-اق بابا ءقابىرىن شىعارىپ قوياتىن ەدىك، – دەيدى ابىز انا بىزبەن اڭگىمەسىندە.
ابىز انانىڭ ايتۋىنشا، شىڭعىس حاننىڭ ءقابىرىن شىعارعاننان كەيىن قايتا جەرلەۋ كەرەك ەكەن. جاقىن ماڭداعى اۋىلدار كوشىرىلىپ، ول جەرگە 12 قاباتتى ەكى ءزاۋلىم قوناق ءۇي، مۋزەي جانە اسحانا سوعىلادى-مىس. ال، كۇمبەزدى كەسەنەنى ارابتار تۇرعىزادى ەكەن.
ارينە، مۇنىڭ بارلىعى ءبىز ءۇشىن ەرتەگى سەكىلدى ەلەستەيتىنى راس. شىنايى ومىرگە جات دۇنيە. ونىڭ ۇستىنە، يسلامعا دا كەرەعار. جۋرناليستەر وسىعان بايلانىستى ارحەولوگتارمەن جانە يمامدارمەن تىلدەسىپ كورگەن ەكەن. ارحەولوگتار مەملەكەتتىڭ رۇقساتىنسىز قازبا جۇمىستارىن جۇرگىزۋدىڭ زاڭعا قايشى ەكەنىن، ال شىڭعىسحاننىڭ ءقابىرى ارىستا دەگەن بولجامنىڭ اقىلعا سىيمايتىنىن ايتىپتى. ال يمامدار كورپىپكەلدىكتىڭ يسلامعا قايشى ەكەنىن العا تارتىپتى.
ايتقانداي، ءدىن قىزمەتكەرلەرى شىڭعىسحاننىڭ مۇسىلمان بولماعانىن، كەرىسىنشە ونىڭ يسلام وركەنيەتىن جويىپ جىبەرۋ ءقاۋپىن تۋدىرعانىن اتاپ ءوتىپتى.
دەرەككوزى: oinet.kz
