اقش-تا كوشى-قون ساياساتىنىڭ قاتاڭداتىلۋىنا بايلانىستى قازاقستان ەلشىلىگى شەتەلدە قۇجاتسىز، ۆيزاسىز جۇرگەن وتانداستارىمىزعا ەسكەرتۋ جاسادى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ەسكەرتۋ اقش-تاعى قازاقستاننىڭ ەلشىلىگى وكىلدىگىنىڭ رەسمي سايتىندا جاريالاندى.
"قۇرمەتتى امەريكا قۇراما شتاتتارىنداعى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتارى! ق ر اقش-تاعى ەلشىلىگى امەريكا قۇراما شتاتتارى شەكارا قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋ جانە زاڭسىز ميگراسيانى ازايتۋ ماقساتىندا ميگراسيالىق ساياساتىن بارىنشا قاتاڭداتقانىنا نازارلارىڭىزدى اۋدارادى. شەكارا قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋعا جانە زاڭسىز ميگراسيانى ازايتۋعا باعىتتالعان شارالار ەلگە زاڭسىز كەلگەن شەتەلدىكتەرگە (ۆيزاسىز كەلگەن جانە تۇراقتى تۇرۋعا رۇقساتى جوق ازاماتتار) جانە اقش-تا زاڭسىز جۇرگەن ميگرانتتارعا قاتىستى بولىپ وتىر. قاماۋعا الۋ جانە ەلدەن شىعارۋ سىندى ماجبۇرلەۋ شارالارىمەن قاتار، اقش-قا قايتا كىرۋگە شەكتەۋلەر ەنگىزىلىپ، سونداي-اق الەۋمەتتىك كومەك، جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات بەرەتىن قۇجاتتار مەن باسقا دا الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەردى جويۋ قاراستىرىلۋدا. اقش بيلىگى زاڭسىز نەگىزدە جۇرگەن شەتەلدىكتەرگە (قۇجاتى جوق، جارامسىز ۆيزا مەن تۇراقتى تۇرۋعا رۇقساتى (گرين كارتا) جانە باسقا قۇجاتتار بولماۋى) ەلدەن ءوز ەركىمەن كەتۋگە مۇمكىندىك بەرىپ وتىر"، دەلىنگەن ەلشىلىكتىڭ رەسمي ەسكەرتۋىندە.
بۇل شارا قازاقستان ازاماتتارىنىڭ دەپورتاسياعا ۇشىراۋ ءقاۋپىن ازايتۋعا جانە ونىڭ سالدارىنان بولاشاقتا اقش ۆيزاسىنا ءوتىنىش بەرگەندە ەل اۋماعىنا كىرۋگە تىيىم سالىنۋىنان ساقتانۋعا كومەكتەسەتىنى دە ناقتىلانادى.
تاعى ءبىرقاتار وزگەرىستەردى اتاپ وتۋگە بولادى:
- "مەكسيكادا قالىڭىز" ساياساتى قايتا ەنگىزىلدى، ياعني ميگرانتتار جانە ساياسي باسپانا سۇرايتىندار ميگراسيالىق سوتقا شاقىرعانعا دەيىن مەكسيكادا قالۋعا مىندەتتەلەدى؛
- "ۇستا دا جىبەر" (catch and release) شاراسى توقتاتىلدى. بۇل اقش شەكاراسىنان زاڭسىز وتكەن ميگرانتتار ءىسى قارالمايىنشا قاماۋدا بولاتىندىعىن بىلدىرەدى. ولاردى ارنايى ورتالىقتارعا قاماپ، نەمەسە بىردەن كەلگەن ەلدەرىنە قايتاراتىن بولادى.سونىمەن قاتار ازاماتتار ءۇشىنشى ەلدەرگە دە جىبەرىلۋى مۇمكىن (مىسالى، "مەكسيكادا بولۋ" باعدارلاماسى بويىنشا)؛
- شارتتى تۇردە ۋاقىتىنان ەرتە بوساتاتىن نەمەسە اقش-قا كىرۋگە الدىن-الا جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعان "CBP One" موبيلدىك قوسىمشاسى جۇمىسىن توقتاتتى.
اقش كوشى-قون زاڭناماسىنداعى وزگەرىستەر تۋرالى رەسمي اقپاراتتى كەلەسى رەسۋرستاردان باقىلاپ وتىرۋ ۇسىنىلادى:
- اقش ازاماتتىعى جانە يمميگراسيا قىزمەتى (USCIS)؛
- اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتى - كونسۋلدىق ماسەلەلەر بيۋروسى.
توتەنشە جاعدايلار نەمەسە كونسۋلدىق-قۇقىقتىق كومەك قاجەتتىلىگى تۋىنداعان جاعدايدا، تومەندەگى بايلانىس نومىرلەرىنە حابارلاسۋ سۇرالادى:
- قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلشىلىگى: +1 202 232 5488 ىشكى 127، 109، 121؛
- ق ر نيۋ-يورك قالاسىنداعى باس كونسۋلدىعى: +1 332 207 9632؛
- ق ر سان-فرانسيسكو قالاسىنداعى باس كونسۋلدىعى: +1 650 741-8894.
ايتا كەتسەك، كۇنى كەشە، جەكسەنبىدە دونالد ترامپ كولۋمبياعا قارسى تاريفتەر مەن سانكسيالار ەنگىزىلەتىنىن جاريالاپ، ەكى ەل اراسىنداعى قاتىناس شيەلەنىسە ءتۇستى. اقش جاڭادان قابىلدانعان كوشى-قون شارالارى شەڭبەرىندە ەلدە زاڭسىز جۇرگەن كولۋمبيالىقتاردىڭ ءبىر پاراسىن ءاسكەري ۇشاقتارعا مىنگىزىپ، كەرى قايتارعان. الايدا كولۋمبيا بۇل ۇشاقتاردى قابىلداماي قويعان. سول-اق ەكەن، ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى جەلىدە "ايتىسقا" كوشتى.
الدىمەن ترامپ اشۋعا ءمىنىپ، مىنالاردى بۇيىردى:
- بوگوتاداعى اقش ەلشىلىگىن جابۋدى؛
- كولۋمبيادان كەلىپ جەتكەن بارلىق تااۋارلارعا 50% دەڭگەيىندە باج ەنگىزۋدى؛
- كولۋمبيا شەنەۋنىكتەرىنە اقش-قا كىرۋگە تىيىم سالۋدى؛
- شەكارادا كولۋمبيا ازاماتتارىنا قاتىستى باقىلاۋدى كۇشەيتۋ؛
- كولۋمبيانىڭ ەكونوميكاسى مەن بانك جۇيەسىنە سانكسيا ەنگىزۋ شارالارىن دايىنداۋدى.
"بۇل شارالار تەك باستاماسى. اقش كولۋمبيانىڭ ءوز مىندەتتەمەلەرىنەن باس تارتۋىن كوتەرە المايدى، — دەپ اتاپ ءوتتى ترامپ Truth Social-داعى پاراقشاسىندا.
نەگىزىنەن،كولۋمبيا - لاتىن امەريكاسىنداعى اقش-تىڭ ءۇشىنشى ءىرى ساۋدا سەرىكتەسى. وسىنى نەگىزگە العان كولۋمبيا پرەزيدەنتى گۋستاۆو پەترو "امەريكالىق تاۋارلارعا 50% باج سالىعىن ەنگىزەمىز" دەپ دوق كورسەتتى. كوپ ۇزاماي ول ح جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا ءوزىنىڭ ساۋدا مينيسترىنە اقش يمپورتىنا باج سالىعىن 25%-عا كوتەرۋدى تاپسىرعانىن مالىمدەدى.
"بۇگىننەن باستاپ كولۋمبيانىڭ بۇكىل الەمگە ەسىگى اشىق. ءبىز بوستاندىقتىڭ، ءومىردىڭ جانە ادامگەرشىلىكتىڭ قۇرىلىسشىلارىمىز. ادام ەڭبەگىنىڭ "جەمىستەرىن" اقش-قا ەكپورتىنا 50 پايىز كولەمىندە تاريف ەنگىزگەنىڭىزدەن قۇلاعدار بولدىم، مەن دە ءدال سولاي جاسادىم. ءبىزدىڭ ادامدار كولۋمبيادا جۇگەرى وتىرعىزىپ، ونىمەن بۇكىل الەمدى تاماقتاندىرسىن"، — دەدى گۋستاۆو پەترو.
"ەگەر قىڭىر ادام كىم دەسەڭىز، ول مەن بولامىن، وسىمەن نۇكتە قويالىق. ەكونوميكالىق الەۋەتىڭىزبەن جانە تاكاپپارلىعىڭىزبەن مەملەكەتتىك توڭكەرىس جاساۋعا تىرىساتىن شىعارسىز، تۋرا الەندەگىدەي. ءبىراق مەن ولسەم، ءوز زاڭىممەن ولەمىن، ازاپتاۋلاردا دا باسىمدى تىك ۇستاعانمىن، ءسىزدىڭ الدىڭىزدا دا باس يە قويماسپىن. مەن كولۋمبيانىڭ قۇل يەلەنۋشىلەر جاعىندا بولعانىن قالامايمىن، وندايلار بىزدە كوپ بولدى، ءبىراق ءبىز ءبارىن جەڭدىك"، — دەدى پەترو.
وسى ايتقانىنا ساي پەترو ءبىر ساعاتتان كەيىن ميگرانتتاردى ازاماتتىق رەيستەرمەن ورالۋىن ۇيىمداستىرۋدى، سونىڭ ىشىندە كولۋمبيا ازاماتتارىنىڭ ەلگە "لايىقتى ورالۋى" ءۇشىن ءوزىنىڭ پرەزيدەنتتىك ۇشاعىن پايدالانۋدى ۇسىندى. سونىمەن بىرگە ول كولۋمبيا ەشقاشان ءوز اۋماعىندا قۇجاتسىز جۇرگەن امەريكالىقتاردى دەپورتاسيالامايتىنىن اتاپ ءوتتى.
"ماعان سىزدەردىڭ مۇناي،ترامپ دەگەندەرىڭىز ۇنامايدى، ول اشكوزدىكتەن ادامزات بالاسىن جويىپ تىنار. مۇمكىن ءبىر كۇنى اسقانىم اۋىرعانىنا قاراماستان بءىر بوكال شاراپ ءىشىپ، بۇل تۋرالى اشىق سويلەسە الارمىز، ءبىراق بۇل جاعى قيىنداۋ، ويتكەنى ءسىز مەنى تومەن ءناسىل دەپ سانايسىز، شىنتۋايىندا بارلىق كولۋمبيالىقتار سياقتى مەن ونداي ەمەسپىن"، — دەدى كولۋمبيا پرەزيدەنتى.
بۇل ءسوز جارىسقا ترامپ ح الەۋمەتتىك جەلىسىندە (بۇرىنعى Twitter) بىلاي نۇكتە قويدى: "وتپەن ويناما، كۇيىپ قالاسىڭ" دەگەن ماعىنانى ءبىلدىرىپ، ءوز سۋرەتى ارتىنا FAFO اببريەۆياتۋراسىن ورنالاستىردى.
ءسويتىپ بۇل ايتىس-تارتىستىڭ سوڭى جاقسى اياقتالدى. ەكى تاراپ تا تالاپتىڭ ورىندالۋىنا بايلانىستى ەنگىزگەن باج سالىقتارىن دەمدە الىپ تاستادى. دەگەنمەن وسىلايشا اقش قاتاڭداتىلعان كوشى-قون ساياساتىمەن "ويناۋعا" بولمايتىنىن باسقا ەلدەرگە دە ۇلگى ەتۋگە تىرىسقانداي.
