قازاق تاريحىن وتارسىزداندىرۋ ءىسىن تۇڭعىش ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» اتتى جاڭا ماقالاسى تەرەڭدەتە تۇسەدى. ماقالادا قازاق حالقى ءوزى ءجۇرىپ وتكەن تاريحي جولدا الەمدىك وركەنيەتكە قوماقتى ۇلەس قوسىپ كەلگەندىگى ناقتى مىسالدارمەن دالەلدەنەدى. ءبىزدىڭ بابالارىمىزدىڭ الەم حالىقتارىنا ۇسىنعان ۇلكەن جەتىستىكتەرىنىڭ ءبىرى جىلقىنى قولعا ۇيرەتۋ، ونىڭ ەر-تۇرمانىن جاساۋ بولعاندىعىن بۇگىنگى ەتنولوگيا عىلىمى دالەلدەپ وتىر. بۇل قۇبىلىس شامامەن 6 جارىم مىڭ جىل بۇرىن ىسكە اسىرىلعان. اتتا وتىرۋ مادەنيەتى جەتىلىپ، بابالارىمىز ۇزەڭگىنى پايدالانعان. وسى جاڭالىق ولارعا اتقا ءمىنىپ الىس ساپارلارعا شىعۋعا، جىلقىنى سوعىستاردا جىلدام قوزعالىس قۇرالى رەتىندە پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرگەن. جىلقىنىڭ قولعا ۇيرەتىلۋى اتقا ءمىنۋ مادەنيەتىنىڭ دە نەگىزىن قالادى. وسىعان بايلانىستى، تۇڭعىش ەلباسىنىڭ «ۇلى دالانىڭ جەتى قىرى» ماقالاسىنىڭ «اتقا ءمىنۋ مادەنيەتى» ءبولىمى اياسىندا ۇلتتىق سپورتىمىز كوكپاردان جارىس بولىپ ءوتتى.
شۋ قالالىق مادەنيەت ءۇيىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن شارا اۋدانعا قاراستى كوكتوبە اۋىلىندا وتكىزىلدى. جالپى العاندا كوكپار ۇلتتىق ءداستۇردى دامىتۋعا، جاستاردى جىگەرلىلىككە تاربيەلەۋگە باعىتتالعان قازاق حالقىنىڭ بۇگىنگى زامانعا جەتكەن بىردەن-بىر ۇلتتىق ويىنى، بۇل قانمەن كەلگەن قاسيەت. بۇل جارىس تا سپورتتىڭ وسى ءبىر ءتۇرىن جوعارعى دەڭگەيگە كوتەرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. ول ءۇشىن ەڭ الدىمەن ات پەن كوكپارشىنىڭ شەبەرلىگىن بايقالۋى كەرەك. كوكپار جىگىتتەردىڭ كۇش-جىگەرىن، توزىمدىلىگىن، باتىلدىعى مەن ەپتىلىگىن، ات ۇستىندە مىعىم وتىرۋىن قالىپتاستىرادى. سونىمەن بىرگە، كوكپار ويىنى اتتىڭ قالاي باپتالىپ ۇيرەتىلگەنىن، جۇيرىكتىگىن دە سىنايتىن سپورت. سول سەبەپتى، اتالمىش سپورتتىڭ قاي جاعىنان الىپ قاراساق تا تيگىزەر پايداسى مول بولىپ تۇر. ونىڭ ۇستىنە، بۇل جارىس شۋ اۋدانىندا ءبىرىنشى مارتە ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعان جوق. بۇعان دەيىن دە وبلىستىق دەڭگەيدە ۇلكەن-ۇلكەن دودالار ءوتىپ، وعان اۋليەاتا ءوڭىرىنىڭ بەلدى بالۋاندارى دا قاتىسىپ ءجۇر.
ال، جوعارىدا اتالعان جارىستىڭ ناتيجەسىنە كەلەر بولساق، بۇل سىندا اۋدانعا قاراستى كوكتوبە اۋىلىنىڭ كوكپارشىلارى ءۇش سالىم سالىپ، جارىستىڭ جەڭىمپازى اتاندى. جەڭىمپازدارعا ۇيىمداستىرۋشىلار تاراپىنان قارجىلاي سىيلىق تابىس ەتىلدى.
