ءسوز جوق، كەزدەسۋدە بيلىك باستاما كوتەرىپ وتىرعان ءبىر ماسەلە تالقىلانعانى ءسوزسىز. ول - قولما-قول تولەمدەردەن سالىق جيناۋ مەحانيزمىن ەنگىزۋ. «كاسپي بانك» وسى باعىتتىڭ ءسوزسىز ليدەرى بوپ وتىر ەمەس پە؟
ءبىر نارسە انىق: تيىنىن ساناپ، ونسىز دا بيلىكتى اتارعا وق تابا الماي وتىرعان حالىقتىڭ تولەمىنە سالىق سالىپ، اشۋلاندىرۋعا بولمايدى. بيلىك بيۋدجەتتى تولىقتىرعىسى كەلەتىنى تۇسىنىكتى. ءبىراق ول قولما-قول اقشا تولەپ، كۇنىن كورىپ جاتقان قاراپايىم حالىقتىڭ قالتاسىنا قول سالۋ ارقىلى جۇزەگە اسپاۋى ءتيىس! كەرەك بولسا، پايدالى قازبالاردى ساتىپ، بايىپ جاتقان وليگارحتارعا سالىناتىن سالىقتى كوبەيتسىن. شەتەلدەگى وفشورلارداعى قارجىنى قايتارسىن!
بيلىك سالىق جەكە ادامدارعا سالىنبايدى، بيزنەسكە سالىنادى دەپ جاتىر. ءبىراق بيزنەسكە سالىنعان قوسىمشا سالىق ەرتەڭ اۆتوماتتى تۇردە باعا مەن قىزمەتتىڭ كوتەرىلۋىنە الىپ كەلمەي مە؟ ول دا قاراپايىم حالىققا قوسىمشا سوققى بولماي ما؟!
ءبىر عانا سۇراق.
ەكونوميكانى، جالپى ءومىرىمىزدى سيفرلاندىرۋعا مىندەتتى مەملەكەتتىك ورگاندار وسى كۇنگە دەيىن نە ءبىتىردى سوندا؟!
جىل سايىن قىرۋار قارجى جۇمسالادى. تۇتاستاي ءبىر مينيسترلىك جانە باسقا دا مەملەكەتتىك جانە كۆازيمەملەكەتتىك قۇرىلىمداردى ۇستاپ تۇرۋعا اقشا بولىنەدى. بيۋدجەت ەسەبىنەن قوماقتى قارجى قاجەت ەتەتىن سيفرلاندىرۋ باعدارلامالارى قابىلدانادى.
وسىنشاما اقشا جۇمسالعان ول قۇرىلىمدار قولما-قول اقشاسىز تولەمدەردى دامىتۋدا ءبىر جەكە بانكتىڭ شاڭىنا ىلەسە قالدى.
بالكىم، سيفرلاندىرۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ساياساتتى تۇبەگەيلى قايتا قاراۋ كەرەك شىعار؟
ءتۇيىن. ارينە، جەكە مەنشىك، جەكە باستاما، جەكە جوبالار كەرەك-اق. سونىمەن بىرگە مەملەكەت قاۋىپسىزدىگىنە تىكەلەي قاتىستى ستراتەگيالىق سالالاردى سيفرلاندىرۋدا مەملەكەت ءوزىنىڭ باقىلاۋ فۋنكسيالارىنان قول ۇزبەۋ كەرەك دەپ ويلايمىن.
ءامىرجان قوسان
