وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ ءتوراعالىق ەتكەن جيىنعا الماتى وبلىسىنىڭ بارلىق اۋدان، قالا اكىمدەرى مەن باسقارما باسشىلارى قاتىستى.
وبلىستاعى ءۇش اۋىسىمدى مەكتەپتەر ماسەلەسىن شەشۋ ماقساتىندا ا. باتالوۆ وسى سالاعا جاۋاپتى الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ءلاززات تۇرلاشوۆقا، قۇرىلىس جانە ءبىلىم باسقارمالارىنىڭ باسشىلارىنا ناقتى تاپسىرما بەرىپ، 11 مەكتەپتىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتارىن دايىنداۋدى جۇكتەدى.
– قۇجات دايىنداۋدى جىلدامداتۋ كەرەك. كەلەر جىلى ءبىز ءۇش اۋىسىمدا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردىڭ سانىن ازايتۋ ءۇشىن جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتاردى دايىنداپ، رەسپۋبليكادان قارجى ءبولىنۋ ءۇشىن تەزىرەك وتكىزىلۋى ءتيىس. ماسەلەن، ءقازىر 15 مەكتەپتىڭ قۇجاتى دايىندالىپ جاتسا، وعان قوسىمشا تاعى 11 مەكتەپتىڭ سمەتاسىن دايىنداۋدى تاپسىرامىن. بۇل ماسەلە مەنىڭ تىكەلەي باقىلاۋىمدا بولادى. 2019 جىلدىڭ بيۋدجەتىنەن جالپى 26 جاڭا مەكتەپتىڭ قۇرىلىسىنا قارجى قاراستىرۋ ءۇشىن جىلدام جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك، – دەدى ا. باتالوۆ.
ايتا كەتەيىك، بۇگىنگى تاڭدا الماتى وبلىسىندا ءۇش اۋىسىمدا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەر سانى 34-كە جەتكەن. 2017 جىلى 33 جاڭا مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلگەنىمەن، وڭىردە ءۇش اۋىسىمدى ءبىلىم وشاقتارىنىڭ سانى ءالى دە ازايماي تۇر. اماندىق باتالوۆ بۇل جايتتى وبلىستاعى دەموگرافيالىق وسىممەن جانە ىشكى ميگراسيالىق جاعدايمەن بايلانىستىرادى. ونىڭ سوزىنشە، جەتىسۋ جەرىندە جىلىنا 50 مىڭنان اسا ءسابي دۇنيەگە كەلىپ جاتىر.
سونداي-اق، ءوڭىر باسشىسى الماتى وبلىسىندا 100 مىڭعا جۋىق ادامنىڭ جالاقىسى وسەتىنىن اتاپ ءوتىپ، وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى جەڭىس تۇياقوۆقا، ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسىنا قارجى قاجەتتىلىگىن انىقتاپ، ونى 2019 جىلعا ارنالعان بيۋدجەتتە قاراستىرۋدى تاپسىردى.
وبلىس باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ەكونوميكا جانە بيۋدجەتتىك جوسپارلاۋ باسقارماسى قىسقا مەرزىمدە ەلباسىنىڭ «قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ءوسۋى: تابىس پەن تۇرمىس ساپاسىن ارتتىرۋ» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارىن ازىرلەپ، سول جوسپار باسشىلىققا الىناتىن بولادى.
– ەلباسى جولداۋدا ۇكىمەتكە 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقىنى ءبىر جارىم ەسەگە كوتەرۋدى تاپسىردى. ياعني، جالاقى 28 مىڭ تەڭگەدەن 42 مىڭ تەڭگەگە دەيىن وسەدى. بۇل وبلىستىڭ 100 مىڭعا جۋىق حالقىنا تىكەلەي قاتىستى، سونىڭ ىشىندە 41 مىڭ بيۋدجەتتىك ۇيىم قىزمەتكەرلەرىنە ەڭبەكاقى ورتا ەسەپپەن 35%-كە وسەدى، – دەدى.
بۇگىنگى تاڭدا وبلىس اۋىل شارۋاشىلىعى جالپى رەسپۋبليكالىق ۇلتتىق ءونىمىنىڭ 17%-ىن بەرىپ وتىر. الماتى وبلىسىنىڭ اۋماعىندا قانت قىزىلشاسى، جۇگەرى جانە مايلى داقىلدار مەن مال ازىعى باعىتىنداعى وسىمدىكتەردى وڭدەۋدى جانە ۇلعايتۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزۋدى ىسكە قوسىلعان. اتاپ ايتساق، مال شارۋاشىلىعىنىڭ جىل سايىنعى ءوسۋى، قايتا وڭدەۋ دەڭگەيى 33% -عا جەتتى، ال 2021 جىلعا قاراي 68% -عا دەيىن جەتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر.
قازىرگى ۋاقىتتا وبلىستا 1 ميلليارد تەڭگەدەن اساتىن 50 ءىرى جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا، ونىڭ 30-ى شەتەلدىك ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن، ونىڭ ىشىندە 9-ى ترانسۇلتتىق كومپانيا. سونىڭ ءبىرى «ماريەۆەن فۋد» زاۋىتى. ول جەرگىلىكتى شيكىزاتتان تاماق ونىمدەرىن شىعارۋعا ارنالعان. 500 ادامدى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتەتىن ءوندىرىستىڭ جىلدىق كولەمى 24 ملرد. تەڭگەنى قۇرايدى، ونىڭ 80% -ى «Made in Kazakhstan» برەندىمەن ەكسپورتتالاتىن بولادى.
ەلىمىزدە «7-20-25» باعدارلاماسى باستالدى، الايدا ءبىزدى ءالى كۇنگە دەيىن ساتىپ الۋشىلاردىڭ تولىق پۋلى قالىپتاستىرىلماعان. ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر سوماسى 849 ملن.تەڭگەگە 73 ءوتىنىم عانا قابىلداعان، ونىڭ 53ء-ى ماقۇلدانىپ، 4 پاتەر بەرىلگەن. سونداي-اق، «نۇرلى جەر» باعدارلاماسى شەڭبەرىندە جالدامالى جانە نەسيەلىك تۇرعىن ۇيلەردىڭ ىسكە قوسىلۋىن ۇلعايتۋ قاجەت. وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارلارى ل. تۇرلاشوۆ پەن ا.بايجانوۆقا تۇرعىن ءۇي سالۋ ءۇشىن جەكە ينۆەستورلار تارتۋ ماسەلەسىن پىسىقتاۋدى، سونداي-اق جەڭىلدەتىلگەن يپوتەكا بويىنشا العاشقى جارنانى ءىشىنارا سۋبسيديالاۋ بويىنشا ۇسىنىس ەنگىزۋدى تاپسىرامىن، – دەدى وبلىس باسشىسى.
وعان قوسا جيىن بارىسىندا پوليسيا قىزمەتىنىڭ جۇمىسىن جەتىلدىرۋ، مەديسينا سالاسىن سيفرلاندىرۋ، بيۋدجەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىنىڭ وسۋىنە بايلانىستى قاجەتتى قارجىنى 2019 جىلدىڭ بيۋدجەتىندە قاراستىرۋ، تۇرعىن ۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىق پەن تابيعي مونوپوليالار قىزمەتتەرى ءۇشىن تاريفتەردىڭ بەلگىلەنۋى مەن جينالعان قارجىنى جۇمساۋدىڭ اشىقتىعىن قامتاماسىز ەتۋ، ءتۋريزمدى دامىتۋ بويىنشا ارنايى ۇيىم قۇرۋ تۋرالى ۇسىنىس ەنگىزۋ، ءبىر اي مەرزىمىندە مەملەكەتتىك اپپاراتتا وڭتايلاندىرۋ جۇرگىزىپ، كەلەسى جىلدىڭ باسىنان ەڭبەكاقى تولەۋدىڭ جاڭا مودەلىن ەنگىزۋ، وبلىس ەكونوميكاسىنا ينۆەستورلار تارتۋ، «نۇرلى جول» جانە «نۇرلى جەر» باعدارلامالارىن ىسكە اسىرۋ مەرزىمىنىڭ 2025 جىلعا دەيىن ۇزارتىلۋىنا وراي ەلدى مەكەندەردىڭ پەرسپەكتيۆالىق دامۋ جوسپارلارىن ەسكەرە وتىرىپ، قوسىمشا ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار تىزبەسىن قۇرۋ جۇكتەلدى. سونىمەن قاتار كەلەسى جىلدىڭ جاستار جىلى بولىپ جاريالانۋىنا جانە "اۋىل – ەل بەسىگى" ارنايى جوباسىنىڭ ىسكە قوسىلۋىنا بايلانىستى دا مىندەتتەر ايقىندالدى.
بالجان قايرات قىزى، الماتى وبلىسى.
