جوعارى ءبىلىم بەرۋ: يننوۆاسيالىق دامۋدان – جاڭا بيىكتەرگە

Dalanews 25 اقپ. 2022 16:18 695

بيىلعى جىلى جاڭاشا وركەندەۋ رەفورماسىن جۇزەگە اسىرۋدى العا قويعان ەلىمىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە دە ناقتى ستراتەگيالىق جوسپارلار مەن مىندەتتەر ايقىندالىپ وتىر. مەملەكەت باسشىسى ك.ج.توقايەۆتىڭ ساپالى ءبىلىم الۋعا قول جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ تۋرالى تاپسىرمالارىن ىسكە اسىرۋ باعىتىندا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى تاراپىنان اۋقىمدى جۇمىستار اتقارىلۋدا.

عىلىمدى دامىتۋعا دەگەن مەملەكەت تاراپىنان جاسالىپ وتىرعان قامقورلىق  جاس عالىمداردىڭ سانىنىڭ ارتۋىنا جانە عىلىمي ىزدەنىستەردە دارىندى جاستاردىڭ زياتكەرلىك الەۋەتىن كەڭىنەن پايدالانۋعا مۇمكىندىك بەرىپ كەلەدى. ونىڭ دالەلى، بيىلعى جىلى ەلىمىزدىڭ 500 عالىمى الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك عىلىمي  ورتالىقتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىندا «بولاشاق» باعدارلاماسى بويىنشا عىلىمي تاعىلىمدامادان وتۋگە مۇمكىندىك الدى. سولاردىڭ قاتارىندا ءبىزدىڭ اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنەن 14 عالىمنىڭ بولۋى ءبىزدىڭ پروفەسسور-وقىتۋشىلار قۇرامىنىڭ عىلىمي الەۋەتىنىڭ جوعارى ەكەندىگىنە دالەل بولا الادى. بۇل ءبىر جاعىنان مەملەكەت تاراپىنان ءبىلىم مەن عىلىمعا دەگەن قولداۋدىڭ ەرەكشە ەكەنىن كورسەتسە كەرەك.

جوعارى بىلىكتى كادرلار دايىنداۋداعى سونى  سەرپىلىس -  عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارى مەن جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ ينتەگراسياسىن ءتيىمدى ەتۋ جولىندا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ا.ايماعامبەتوۆتىڭ باستاماسىمەن قابىلدانعان ءبىرقاتار ماڭىزدى شارالار. ۇسىنىلعان شارالاردىڭ باستى ارتىقشىلىعى عزي مەن ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ كادرلىق، ماتەريالدى-تەحنيكالىق، زياتكەرلىك الەۋەتىن ساپالى مامان دايىنداۋدا بارىنشا بىرلەسىپ پايدالانۋعا جاعداي جاساۋ بولىپ تابىلادى. مۇنداي ينتەگراسيا جوعارى وقۋ ورنى جۇيەسىنىڭ ستۋدەنتتەرگە تەك ءبىلىم بەرىپ قانا قويماي، سونىمەن  قاتار ولاردىڭ مۇمكىندىكتەرىن، يگەرگەن بىلىمدەرىن عىلىمي سالادا ىسكە اسىرۋىنا ىقپال ەتۋ، عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىمەن بىرگە ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن ازىرلەۋ، ديسسەرتاسيالىق كەڭەس جۇمىسىن بىرلەسە جۇرگىزۋگە  قول جەتكىزەدى. اباي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا جانە كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتى وسى رەتتە ا.بايتۇرسىنوۆ اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىمەن، م.اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىمەن ينتەگراسيالىق ىنتىماقتاستىق جاساۋ جولىندا جان-جاقتى جۇمىستار اتقارۋدا.

«اباي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ» كوممەرسيالىق ەمەس اكسيونەرلىك قوعام نىسانىنا ءوتۋى اكادەميالىق ەركىندىك الۋعا ۇلكەن مۇمكىندىك بەردى. وتكەن جىلدىڭ اياعىندا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ باسقارما ءتوراعاسى - رەكتور دارحان نۇرلان ۇلى ءبىلالوۆ «اباي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ» 2022-2025 جىلدارعا ارنالعان جاڭا دامۋ ستراتەگياسىمەن تانىستىرىپ، كەلەشەكتەگى مىندەتتەر مەن دامۋ باسىمدىقتارىن: اكادەميالىق ارتىقشىلىق، پەداگوگيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنە ترانسفورماسيالانۋ، وقىتۋ ادىستەمەسى، وقىتۋ تەحنولوگيالارىنداعى يننوۆاسيا، «ۇيدەگى ينتەرناسيونالداندىرۋ»، مەكتەپتەرمەن ىنتىماقتاستىق ورناتۋ، وقىتۋدىڭ سيفرلىق ەكوجۇيەسىن قۇرۋ، جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ جاس مامانداردى كاسىبي دايىنداۋعا قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ جانە تاعى باسقا سالالارداعى  پەرسپەكتيۆالىق قۇزىرەتتىلىكتەردى انىقتاپ بەرگەن بولاتىن.

وسىعان سايكەس ينستيتۋتىمىزدا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىن دايىنداۋدا جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ تالاپتارى ەسەپكە الىنىپ كەلەدى جانە پراكتيكاعا باعدارلانعان مامانداردى دايىنداۋ جولعا قويىلدى. ايتالىق، قازىرگى تاڭدا  دۋالدى وقىتۋدىڭ تالاپتارىنا سايكەس 4 كۋرس ستۋدەنتتەرى كاسىبي بىلىكتىلىگىن شىڭداۋ ءۇشىن مەكتەپتەردە 1 جىل بويى تاجىريبەدەن وتەدى. وسىلايشا ءبىلىم الۋشىلار وقۋدان قول ۇزبەي، ياعني ۋنيۆەرسيتەتتە اپتاسىنا ەكى كۇن وقىپ، قالعان كۇندەرىن مەكتەپتە وتكىزىپ، بولاشاقتا ساپالى جانە تابىستى جۇمىس ىستەۋى ءۇشىن بارلىق قاجەتتى قۇزىرەتتەرگە يە بولا الادى. سونىمەن بىرگە جەكەلەگەن پاندەر بويىنشا تەوريالىق جانە پراكتيكالىق ساباقتاردى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتتارىندا، ءتىل ۇيرەتۋ ورتالىقتارىندا وتكىزۋ بولاشاقتا قولعا الىنباق، بۇل كەيىن تۇلەكتەردىڭ وسى مەكەمەلەردە جۇمىسقا ورنالاسۋىنا مۇمكىندىك بەرەرى انىق.



ساپالى مامان دايىنداۋداعى تاعى ءبىر ماڭىزدى شارت - زاماناۋي ينفراقۇرىلىم مەن بىلىكتى كادرلاردىڭ بولۋى. اباي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بايىرعى قۇرىلىمدىق ءبولىمى سانالاتىن فيلولوگيا جانە كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتىنىڭ           5 كافەدراسىندا 170-تەن استام جوعارى بىلىكتى وقىتۋشى جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ اراسىندا 1 ق ر ۇعا اكادەميگى، 1 مانپو اكادەميگى، 24 عىلىم دوكتورى، پروفەسسور، 46 عىلىم كانديداتى، دوسەنت، 15 PhD دوكتورى بار. سوڭعى جىلدارى ينستيتۋتتىڭ 22 وقىتۋشىسى ق ر بعم «جوو ۇزدىك وقىتۋشىسى» گرانتىنا يە بولدى. وسىنداي عىلىمي الەۋەتى جوعارى عالىم-ۇستازدار ۇجىمى ءتورت مىڭنان استام ستۋدەنتكە ءبىلىم بەرۋدە.

قازىرگى ۋاقىتتا ينستيتۋت باكالاۆرياتتىڭ 15، ماگيستراتۋرانىڭ 13 جانە دوكتورانتۋرانىڭ 10 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى بويىنشا ماماندار دايىندايدى.  ينستيتۋت الەمنىڭ 20-دان اسا ەلىنىڭ جەتەكشى ۋنيۆەرسيتەتتەرى جانە ۇيىمدارىمەن ارىپتەستىك بايلانىس ورناتقان، 2012 جىلدان بەرى «ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتى»  ماماندىعى بويىنشا قوس ديپلوم بەرۋ باعدارلاماسىن پولشانىڭ سلۋپسك قالاسىنداعى پومورسك اكادەمياسىمەن بىرگە ءساتتى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. ستراتەگيالىق دامۋ جوسپارىنا سايكەس الداعى ۋاقىتتا ينستيتۋتتىڭ باسقا دا ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى بويىنشا اۆستريا، بولگاريا، رەسەي، ەستونيا، تۇركيانىڭ جەتەكشى جوعارى وقۋ ورىندارىمەن قوس ديپلومدىق ءبىلىم بەرۋدى جۇزەگە اسىرۋ مىندەتى قويىلىپ، وسى باعىتتا جۇمىستار قارقىندى جۇرگىزىلۋدە.

سوڭعى جىلدارى رەيتينگتەر ءبىلىم بەرۋ قىزمەتتەرىنىڭ جاھاندىق نارىعىنىڭ ماڭىزدى كورىنىسىنە اينالدى. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ باسەكەلەستىك جەتىستىگىنىڭ نەگىزگى فاكتورى ونىڭ ۇلتتىق جانە حالىقارالىق ءبىلىم بەرۋ نارىقتارىنداعى بەدەلى دەسەك، وسى رەتتە ءبىزدىڭ ينستيتۋت ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارىنىڭ           ۇلتتىق رەيتينگتەردەگى كوشباسشىلىق پوزيسيالارىن اتاپ وتكەن ءجون. ق ر جوعارى وقۋ ورنى تالاپ ەتۋىنىڭ ۇلتتىق رەيتينگىسىندە-2021 (IAAR - اككرەديتتەۋ جانە رەيتينگتىڭ تاۋەلسىز اگەنتتىگى) باكالاۆرياتتىڭ 5 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى، 2 ماگيستراتۋرا   جانە دوكتورانتۋرانىڭ 2 ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 20 جوعارى وقۋ ورنى اراسىندا 1 جانە 2 ورىن، «اتامەكەن-2021» ۇكپ رەيتينگىندە ينستيتۋتتىڭ 2 باكالاۆريات ءبىلىم بەرۋ باعدارلاماسى 2 ورىنعا يە بولدى. ال «QS World University Ranking by Subject 2021» الەمدىك رەيتينگىسىندە «اعىلشىن ءتىلى مەن ادەبيەتى» پاندىك رەيتينگىنىڭ 201-250 توبىنا ەندى. ارينە مۇنداي جەتىستىككە ۋنيۆەرسيتەت باسشىلىعى مەن ينستيتۋتتىڭ پروفەسسور-وقىتۋشى قۇرامىنىڭ اۋقىمدى جۇمىستارى ناتيجەسىندە قول جەتكىزىلدى.

ستۋدەنتتەردىڭ الەۋمەتتىك، ازاماتتىق بەلسەندىلىگىن دامىتۋ - كۇن تارتىبىندەگى ماڭىزدى ماسەلەنىڭ ءبىرى. بىلتىرعى جىلى ءبىلىم الۋشىلاردىڭ عىلىمي-شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ بارىسىندا ينستيتۋتتاعى جاستار ورتالىقتارى مەن كلۋبتارىنىڭ جۇمىسى وزەكتەندىرىلدى. ناتيجەسىندە ستۋدەنتكە شوعىرلاندىرىلعان وقىتۋ مەن تاربيە نەگىزىندە ەڭ الدىمەن، قازىرگى ستۋدەنت جاستاردىڭ قىزىعۋشىلىعى مەن تالاپ-تىلەكتەرى ەسكەرىلىپ، «كۇلتەگىن» ستۋدەنتتىك شىعارماشىلىق بىرلەستىگى قۇرىلدى. ونىڭ قۇرامىنا ەنگەن «ۇركەر» ستۋدەنتتەر تەاترى، «اbaimusic» كلۋبى، «QALAMGER» جاس جۋرناليستەر كلۋبى، «ABAImedia» ورتالىعى، «ابادان» سپورت كلۋبى، «ايداي» بي كلۋبىن دارىندى ستۋدەنت جاستاردىڭ وزدەرى باسقارىپ، جۇمىس جاساۋدا. مينيسترلىك تاراپىنان الداعى ۋاقىتتا ستۋدەنتتەردىڭ تەك وقۋ سالاسىنداعى جەتىستىكتەرىن عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ينتەگراسيالانعان الەۋمەتتىك GPA بالى، ياعني قوعامدىق جانە ۆولونتەرلىك جۇمىستارعا قاتىسۋ دەڭگەيىن ەسەپكە الۋ جۇيەسىن ەنگىزۋدىڭ تەتىكتەرى قاراستىرىلىپ جاتقانى قۋانتىپ وتىر. سەبەبى تەرەڭ ءبىلىمى، جوعارى كاسىبي بىلىكتىلىگىمەن قوسا، جالپىادامزاتتىق جانە رۋحاني قۇندىلىقتاردى بويىنا سىڭىرگەن، ازاماتتىق ۇستانىمى جوعارى، بەلسەندى ماماننىڭ قوعامعا، ەلدىڭ دامۋى مەن وركەندەۋىنە تيگىزەر پايداسى كوبىرەك ەكەندىگىن ءبارىمىز جاقسى تۇسىنەمىز.

قورىتا ايتقاندا جاھاندانۋ ءۇردىسى قارقىن العان زاماندا جوعارى ءبىلىم بەرۋ مەن عىلىم سالاسىنداعى دامۋدىڭ يننوۆاسيالىق باعىتتارى ءوز جەمىسىن بەرۋدە. الداعى ۋاقىتتا ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى تاراپىنان ايقىندالعان مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋ جولىندا بارلىق الەۋەتتى جۇمىلدىرۋ - ساپالى كادرلار دايىنداۋدىڭ نەگىزى بولاتىنى انىق.

الۋا ۆاسيليي قىزى تاڭجارىقوۆا،  اباي اتىنداعى قازۇپۋ فيلولوگيا جانە كوپتىلدى ءبىلىم بەرۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى،  فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسور

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار