ق ر ىشكى ىستەر مينيسترءى ق. قاسىموۆقا،

ق ر ۇقك ءتوراعاسى كارىم ماسىموۆكە،

قحر-دىڭ قازاقستانداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى

چجان حانحۋەيگە

 

مەن سىزدەرگە بۇل حاتتى جەكە باسىمنىڭ اماندىعىن ساقتاۋ ءۇشىن شاراسىزدان جازىپ وتىرمىن. ويتكەنى، سوڭعى ەكى جىلىم  تەرگەۋ مەن سوتتىڭ ورتاسىندا ءوتتى. مەنى سوتقا سۇيرەگەندەردەن كورگەن قۇقايىم، ءجابىر-جاپام تۋرالى ەسكە الۋدىڭ ءوزى اۋىر...

مەنىڭ ءاتى-جونىم – ماسيپحان قوناي. 04.11.1969 جىلى جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسى كۇنەس اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەمىن. ۇلتىم – قازاق. 2004 جىلى اتاجۇرتقا قونىس اۋدارىپ، كاسىپكەرلىكپەن اينالىستىم. ازىرگە جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتىمىن. تۇراقتى تىركەۋگە تۇرىپ، ىحتيارحات الىپ، ەكى ەلدىڭ اراسىندا ساۋدا جاسادىم.

2004 جىلى تالدىقورعاندىق اسقار المابەك ۇلى تۇتۋبايەۆا دەگەن جىگىتپەن تانىسىپ، ءبىراز جىل بيزنەس-ارىپتەس بولدىم. العاشىندا بىرلەسىپ، كىرپىش زاۋىتىن اشتىق. 2006 جىلى بۇل زاۋىت اسقار تۇتۋبايەۆتىڭ يەلىگىنە ءوتىپ كەتتى. ودان كەيىنگى جىلداردا دا ءبىزدىڭ ساۋدا جايىنداعى بايلانىسىمىز ۇزىلگەن جوق. مەن اسقار تۇتۋبايەۆتىڭ بەرگەن تاپسىرىسىن قىتايدان تاسىپ بەرۋمەن اينالىستىم. وسى بارىستا ارامىزدا قوماقتى اقشانىڭ الىس-بەرىسى جۇرگەنى راس.

[caption id="attachment_25728" align="alignright" width="366"] اسقار تۇتۋبايەۆ[/caption]

2015 جىلى ءساۋىر ايىندا سول اسقار تۇتۋبايەۆتىڭ تۋعان ءىنىسى باقىتبەك تۇتۋبايەۆ مەنىڭ ۇستىمنەن اقشامىزدى بەرمەي ءجۇر دەپ، الماتى وبلىسى ىلە اۋداندىق پوليسيا بولىمشەسىنە ارىز بەرىپتى. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ارقىلى تۇتقىنداتىپ، ىلە اۋدانىنىڭ ۋاقىتشا قاماۋ ورتالىعىنا مەنى ءۇش كۇن قاماتتى. اقىرى، جۇڭگو پاسپورتى مەن «لەكسۋس 470» كولىگىمدى كەپىلگە الىپ، بوساتتى. سودان بەرى قىتايعا بارا العام جوق. ول جاقتا شەشەم قايتىس بولدى. بۇكىل بيزنەسىم توقتادى. قازاقستانداعى ەكى كومپانياما بۇعاۋ سالىنىپ، ءوزىم ەرتىپ كەلگەن جۇڭگو ينۆەستورلارى ەلىنە قايتىپ كەتتى. قىرۋار شىعىنعا باتتىم.

ەكى جىل بويى تەرگەۋ، ودان كەيىن سوت ءوتتى. مەن بۇل جاقتىڭ زاڭىن بىلمەيمىن، جازۋىن تانىمايمىن. سوتتىڭ ۇزاققا سوزىلۋ سەبەبى سول ەدى.

جۋىردا سوت باستالعان بولاتىن. سوت پروسەسى باستالماي تۇرىپ مەنىڭ قورعاۋشىلارىم تەرگەۋ كەزىندە كوپ قاتەلىكتەر بولعانىن ايتىپ، ءىستى قايتا تەرگەۋدى وتىنگەن ەدى. ءبىراق وعان مۇمكىندىك بەرىلمەگەن. سوتتىڭ 6-وتىرىسىندا سۋديا ءىستى قايتا تەرگەۋگە جىبەردى. تەرگەۋ كەزىندە ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىقتار بولىپ، تەرگەۋدىڭ ءبىرجاقتىلى جۇرگەندىگى سوت بارىسىندا انىقتالا ءتۇستى. ەندى ءىس قايتا تەرگەلەدى.

مەن نە ءۇشىن ءوزىمنىڭ باس قاۋىپسىزدىگىمنەن الاڭدايمىن؟ وعان بىرنەشە سەبەپ بار.

بىرىنشىدەن، 2015 جىلعى تەرگەۋ كەزىندە باقىتبەك تۇتۋبايەۆ تەرگەۋشىنىڭ كوزىنشە مەنى ۇرىپ-سوعىپ، قورقىتۋ ارقىلى 92 مىڭ اقش دوللارىنا قولحات جازدىرىپ الدى. سول جازعان قولحاتتىڭ ءتۇپنۇسقاسىن سۋديا قانشا سۇراسا دا ولار كورسەتە المادى. ولار ءىستى قايتا تەرگەۋگە جىبەرگەن ورايدى پايدالانىپ، تاعى دا ماعان قىسىم جاساي ما دەپ قاۋىپتەنەمىن. ويتكەنى، بۇرىنعى قولحاتتىڭ زاڭسىز ەكەنىن ولار وزدەرى ءتۇسىنىپ وتىر.

ەكىنشىدەن، مەن 2007 جىلى سەمەنت اكەلىپ بەرەم دەپ 60 مىڭ دوللاردى اسقار تۇتۋبايەۆتان العانمىن. 2009 جىلى جازعان قولحاتىمدا دا اسقاردان 60 مىڭ دوللار الدىم دەپ جازىپ بەرگەم. ولار سول كەزدە ۇرىمجىگە باحا دەگەن ءۇشارالدىق رەكەتتىڭ ادامدارىن جىبەرىپ، 60 مىڭ دوللاردى الىپ كەتكەن بولاتىن. دەمەك، وزدەرى كەلمەي، بانديت جىبەرۋى – مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ جاسايتىن تىرلىگى ەمەس! 2009 جىلى بەرگەن قولحاتىمدى 2015 جىلى تاۋىپ الىپ، مەنى قايتالاي تولەتۋگە ءارى سوتتاتۋعا كۇش سالىپ وتىرۋى دا ولاردىڭ زاڭ شەڭبەرىنەن شىققاندىعى، وكتەمدىگى دەپ ەسەپتەيمىن. مۇنداعى تۇسىنىكسىز جايت، مەنىڭ ۇستىمنەن ارىزدى اقشا بەرگەن اسقار تۇتۋبايەۆ ەمەس، باقىتبەك تۇتۋبايەۆ بەرىپ وتىرعاندىعى. مۇنىڭ  زاڭسىز ەكەنىن تەرگەۋ كەزىندە دە ايتقان ەدىم، ەشكىم ءمان بەرمەدى.

مەنىڭ الاڭدايتىنىم، ءقازىر اسقار تۇتۋبايەۆ تالدىقورعان قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى. ول لاۋازىمدى قىزمەتتە وتىر. كەزىندە قىتايعا «بەدەلدى جىگىتتەردى» جىبەرگەن اسقاردىڭ اينالاسىندا ءالى دە ونىڭ سويىلىن سوعار «بەلسەندىلەر» جوق دەگەنگە ەشكىم سەنبەيدى. سولار ارقىلى مەنىڭ ومىرىمە ءقاۋىپ توندىرە مە دەپ ۋايىمدايمىن.

ۇشىنشىدەن، تەرگەۋ كەزىندە دە، سوت بارىسىندا دا باقىتبەك تۇتۋبايەۆ مەنى قورقىتىپ-ۇركىتۋمەن كەلەدى. ۇنەمى ايتاتىن ءسوزى: «سەنى تۇرمەنىڭ تۇبىندە شىرىتەمىن، سەن ءبىزدى بىلمەي ءجۇرسىڭ» دەگەنگە سايادى. ول بۇل رايىنان ءالى قايتقان جوق... وسى سوت ءىسى بويىنشا اقپارات الۋعا بارعان جۋرناليستەردىڭ وزىنە «گازەتتەرىڭ مەن سايتتارىڭدى جاپتىرىپ تاستايمىز» دەپ ب. تۇتۋبايەۆتىڭ قورعاۋشىلارى سەس كورسەتتى. زاڭدى بىلۋگە ءتيىس قورعاۋشىلار (ادۆوكات) سولاي دەپ وتىرسا، تۇتۋبايەۆتاردىڭ ىقپالى تالاي جەرگە جەتەتىنى عوي. الداعى تەرگەۋ كەزىندە تاعى دا ماعان رۋحاني قىسىم جاسالماسىنا كىم كەپىل؟ ونسىز دا ەكى جىل بويى ۇرەي مەن قورقىنىشتىڭ ورتاسىندا ءومىر ءسۇرىپ كەلەمىن.

تورتىنشىدەن، اسقار تۇتۋبايەۆ مەنىڭ ۇستىمنەن تاعى ءۇش ادامعا ەش دالەل-فاكتسىز ارىز ءتۇسىرتىپ وتىر. ولاردىڭ قولىندا ەشقانداي قۇجات، قولحات جوق. ولاردان اقشا الدى دەگەن ۋاقىتتا مەن قازاقستاندا بولماعانمىن. سونى تەكسەرىڭدەر دەپ تەرگەۋشىلەرگە قانشا مارتە ايتسام دا، ولار بۇعان كوڭىل اۋدارمادى. ەندى بولاتىن تەرگەۋدە تاعى قانداي قيتۇرقى ارەكەت ويلاپ تاباتىندارىن بولجاي المايمىن.

مەن سىزدەردەن وسى وقيعادان حاباردار بولىپ، تەرگەۋ بارىسىندا ءارى سوت شەشىمى شىققاننان كەيىگى مەنىڭ ومىرىمە دە ءقاۋىپ تونبەۋىنە ىقپال ەتۋلەرىڭىزدى سۇرايمىن!

 

قۇرمەتپەن، ماسيپحانكوناي