وسىعان وراي، رەداكسيامىز «ەسكى قازاقستان» داۋىرىندە جالعاندى جالپاعىنان باسقان اتىشۋلى ءمينيستردىڭ بارلىق ەپيزودتارىنا قايتا كوز جۇگىرتۋدى ءجون دەپ سانادى.
2019 جىلدان باستاپ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى قىزمەتىنەن ۇلتتىق مۋزەي ديرەكتورلىعىنا اۋىسقان كەزدە، ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ ادام سەنگىسىز كولەمدەگى بايلىقتارى تۋرالى بەلگىلى بولدى.
ونىڭ 2008 جىلدان باستاپ جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنىڭ رەكتورى، ال 2014 جىلدان باستاپ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى قىزمەتىندە بولعانىن ەسكەرسەك، بايلىقتىڭ باسىم بولىگى ءدال وسى مەملەكەتتىك قىزمەتتە جۇرگەن ۋاقىتىندا پايدا بولعانىن اڭعارامىز.
بۇل بويىنشا انتيكوردىڭ دا ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنا سۇراقتارى بولعانى ءسوزسىز.
https://www.youtube.com/watch؟v=gfiA27T05po
ءبىراق ءقازىر اڭگىمە ول تۋرالى ەمەس. وسى ۆيدەو جارىق كورگەننەن كەيىن، 2021 جىلى ارىستانبەكتىڭ تۇسىنىكتەمە بەرۋىنە تۋرا كەلدى. ءبىراق ول كوپ نارسەنى جاسىرىپ قالعان.
ەكس-مينيستر 2000 جىلى ساحا گاۋھارلارى دۇكەنىن اشتىم جانە سول ارقىلى بايىدىم دەگەن مالىمەت كەلتىرەدى (ول دۇكەن اۋماعى 9 شارشى مەتر جەردە جالعا الىنعان دۇكەن ەكەنى بەلگىلى بولدى. ارتىنان ۋاقىتىندا جالعا الىپ، اقىسىن تولەي الماي تاستاپ كەتكەن).
ءبىراق، ءبىر دۇكەننىڭ تابىسىنا ۆيدەودا اتى اتالىپ، ءتۇسى تۇستەلگەن قۇنى ميلليارد تەڭگە تۇراتىن «The Family» مەيرامحاناسى، «ساۋران» ساۋدا ورتالىعى، قازاق ەنسيكلوپەدياسىنىڭ عيماراتى، كوللەدج، «ديپلومات» قوناق ءۇيىن، ەلورداداعى «شاپاعات» بازارىنىڭ 45 پايىزدىق ۇلەسىن، كوكتوبەدەگى كوتتەدجدى يەلەنۋ مۇمكىن بە؟ مۇلدە مۇمكىن ەمەس.
ءبىراق ونىڭ بارلىعى ارىستانبەكتىڭ اتىندا دەپ ويلاساڭىز ارينە قاتەلەسەسىز. ەكس-مينيستر «قاڭتار وقيعاسىن» كورگەننەن كەيىن بىردەن قيمىلدادى. جاڭا بيلىك تاراپىنان وزىنە سۇراقتار تۋىندايتىنىن ءبىلدى.
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ وتباسىنا تيەسىلى بىرنەشە ميلليون دوللارلىق اكتيۆتەر ارمان بايقادام ەسىمدى ازاماتتىڭ اتىنا اۋدارىلعان.
بۇل جەردە دە ناعىز تەاترلىق قويىلىم ورىن الۋدا: سىرت كوزگە كۇدىك تۋدىرماس ءۇشىن ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى ارمان بايقاداممەن سوتتاسا باستادى.
«قاڭتار وقيعاسى» مەن ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ ميللياردتارى
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى كەزىندە ءوزىنىڭ بارلىق بيزنەسىن «Alem Corporation» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنىڭ اينالاسىندا توپتاستىرعان بولاتىن. فيرمانى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ جۇبايى عاليا ىسقاقوۆا، ۇلدارى جاندوس پەن دىنمۇحامەد باسقاردى.
Egov.kz ۆىپيسكاسى. فوتو: Orda.kz
2022 جىلدىڭ ءساۋىر ايىنا دەيىن «Alem Corporation» قۇرامىندا «قازاق ەنسيكلوپەديالارى»، استانانىڭ قاق ورتاسىنداعى «ديپلومات» قوناق ءۇيى مەن بيزنەس ورتالىعى، «THE FAMILY» مەيرامحاناسى، استاناداعى كوپسالالى كوللەدج، Alem study، Alem IT pro، Alem Travel سىندى فيرمالار كىردى.
ءبىراق، سول كوكتەمدە وسى بيزنەستىڭ ەڭ نەگىزگى نىساندارىندا باسقا قوجايىن پايدا بولادى.
«قازاق ەنسيكلوپەديالارى»، «قازاقستان شۆەيساريا-امەريكا كوللەدجى»، «ديپلومات» قوناق ءۇيىنىڭ جاڭا قۇرىلتايشىسى بولىپ ارمان بايقادام جازىلعان.
ارمان بايقادامدى ءوزى فيلولوگ، ءوزى قۇرىلىسشى، فەرمەر، ءتىپتى IT-مامان دەپ ايتۋعا بولادى. ول باسقاراتىن بىرنەشە حولدينگ ەكونوميكانىڭ بارلىق سالاسىمەن اينالىسادى. ال ءوزى لاتىن الىپپەسىنىڭ نۇسقاسى بويىنشا بىرنەشە سۇحبات بەرگەن.
ءبىراق ءقازىر قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ارمان بايقادامنىڭ «قازاق ەنسيكلوپەدياسى»، «قازاقستان شۆەيساريا-امەريكا كوللەدجى»، «ديپلومات» كەشەنىنىڭ ۇلەستەرىنە شەكتەۋ قويىپ تاستادى.
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى بيزنەس يمپەرياسىن قالاي قۇردى؟ ميللياردتاعان سومانىڭ نىساندارى جالاقىسى جوعارى ەمەس مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ قولىنا قالايشا ءتۇستى؟ بۇل وتە قىزىق سۇراق. جانە وعان جاۋاپ بەرۋ ءۇشىن ەكس-مينيستردىڭ بيزنەس يمپەرياسىنىڭ نەگىزىن قۇرايتىن «قازاق ەنسيكلوپەديالارى» مەن «ديپلومات» كەشەنىنىڭ تاريحىنا كوز جۇگىرتۋ كەرەك.
«ديپلومات»، جانە كاسىپكەر مەن قىزداردىڭ كوز جاسى
ءاۋ باستا «ديپلومات» كەشەنى كاسىپكەر سەرىك قارىمساقوۆتىكى بولدى. الايدا، ول ەسىمىن بىرنەشە رەت وزگەرتكەن ابدۋلعاني بەدەلحان ەسىمدى تاجىريبەلى الاياققا الدانىپ، ناتيجەسىندە بانككە 2،5 ميلليارد تەڭگە بەرەشەك بولادى. ءدال وسى كەزدە ىسكە ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى كىرىسكەن.
2018 جىلى سەرىك قارىمساقوۆقا باسقا جوبالارعا قارجى كەرەك بولعاندا، وعان كاسىپكەر ابدۋلعاني بەدەلحان شىعىپ، «ديپلومات» كەشەنىندەگى كوممەرسيالىق ورىنداردى ساتىپ الۋعا دايىن ەكەنىن حابارلايدى. تاراپتار 15 000 شارشى مەتر بولاتىن مۇلىك قۇنىن 4،5 ميلليارد تەڭگەگە باعالايدى. ءبىراق بەدەلحان 4،5 ميلليارد تەڭگە قارجىنىڭ ورنىنا 2،5 ميلليارد تەڭگەنى سول «ديپلومات» كەشەنىن كەپىلگە قويىپ، نۇربانكتەن نەسيەگە الۋعا شەشىم قابىلدايدى. سول ءۇشىن قارىمساقوۆتىڭ قولتاڭباسىن جالعان جاساتىپ، كەشەندى بانككە وتكىزىپ جىبەرگەن.
سەرىك قارىمساقوۆ ارتىنان سوتتا جەڭسە دە، ءوز ءقوناقۇيى ءۇشىن بانككە قارىز بولىپ قالدى. ءدال وسى كەزدە، ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى ۋاقىتشا قارىز بەرۋ تۇرۋدى ۇسىنادى. سەرىك قارىمساقوۆ ول اقشانى الىپ، بانك الدىنداعى قارىزدى جاۋىپ، «Diplomat» كەشەنىن ارەستتەن بوساتادى.
سول كەزدە ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى قارىزدىڭ كەپىلى رەتىندە «Diplomat» كەشەنىنىڭ 71 پايىزىن وزىنە اۋدارىپ بەرۋدى تالاپ ەتكەن. ارتىنان، سەرىك قارىمساقوۆ ارىستانبەككە قارىزدى قايتارعىسى كەلسە دە، اقشانى الماي، قۇنى 8 ميلليارد تەڭگەگە باعالانعان كەشەندى وزىنە الىپ العان. وسىلايشا ول استانانىڭ ورتاسىنداعى مۇلىكتى الداۋ جولىمەن ءتورت ەسە ارزانعا قولعا ءتۇسىردى.
بۇل جەردە تاعى ءبىر سۇراق، ارىستان مۇحامەدي ۇلى 2،5 ميلليارد تەڭگەنى قايدان الدى؟
قازاق ەنسيكلوپەدياسى مەن الدانعان مەملەكەت
ءقازىر «جاڭا قازاقستان» ءتۇرلى قىلمىستىق جولدارمەن قولدى بولعان مەملەكەتتىك مۇلىكتى وزىنە قايتارا باستادى. وسى رەتتە، تەرگەۋ ورگاندارىنا «قازاق ەنسيكلوپەدياسى» كاسىپورىنىنىڭ قالاي جەكەشەلەندىرگەنىن تاعى ءبىر تەكسەرۋ قاجەت.
«قازاق ەنسيكلوپەديالارى» ءجشس-نىڭ مەملەكەتتىك ۇلەسى 2015 جىلى ارنايى اۋكسيوندا 222 ميلليون تەڭگەگە ساتىلدى. ول ىرگەلى ەنسيكلوپەديالار، انىقتامالىقتار، سوزدىكتەر جانە باسقا دا عىلىمي جانە وقۋ ادەبيەتتەرىن شىعارۋمەن اينالىساتىن ەلدەگى جالعىز مامانداندىرىلعان كاسىپورىن ەدى. ونى «Astana Inter Art» پروديۋسەرلىك ورتالىعى ساتىپ العان.
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ بيزنەسىن بىرىكتىرگەن «Alem Corporation» فيرماسى ءاۋ باستا وسى «Astana Inter Art» دەگەن اتاۋمەن جۇمىس ىستەگەن بولاتىن.
ونىڭ بالانسىندا نارىقتىق قۇنى الدەقايدا جوعارى بولعان جىلجىمايتىن نىساندار، ونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك تاپسىرىستار بولعاندىقتان، تىم ارزان باعالانىپ، جەكە قولعا ءوتىپ كەتكەن. مەملەكەتتىك مۇلىكتىڭ بۇلايشا تالان-تاراجعا سالىنۋىنا كىم مۇددەلى بولدى؟
«قازاق ەنسيكلوپەدياسى» ج ش س. فوتو: ە-auction
2014 جىلى «قازاق ەنسيكلوپەديالارى» ج ش س اكتيۆتەرىنىڭ قۇنى 68 ميلليون تەڭگە، ال مەنشىكتى كاپيتالىندا 59 ميلليون تەڭگە جاتقان ەدى. مەملەكەتتىك تاپسىرىستان جىلىنا كەم دەگەندە 70 ميلليون تەڭگە اكەلىپ وتىردى.
ارىستانبەكتى توقتاتقان «التىن ادام»
2022 جىلدىڭ مامىر ايىندا ۇلتتىق مۋزەي ديرەكتورى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىن سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس اگەنتتىگى قاماۋعا الدى.
نەگىزگى ايىپ - «التىن ادامنىڭ الەم مۋزەيلەرىنە شەرۋى» حالىقارالىق كورمەسىن وتكىزۋ كەزىندە 146 ميلليون تەڭگەنىڭ جىمقىرىلۋى. ءقازىر شىعىن سوماسى 221 ميلليون تەڭگەگە وسكەن.
سەبەبى، وسى جىلدىڭ باسىندا انتيكور ۇلتتىق مۋزەي ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى الماز نۇرازحاندى قاماۋعا العاندا وعان ق ر مادەنيەت جانە سپورت ەكس-مينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىمەن جانە باسقالارمەن ءسوز بايلاسىپ، "الەم مۇراجايلارى بويىنشا التىن ادامنىڭ شەرۋى" حالىقارالىق كورمەسىنىڭ جوباسىن ىسكە اسىرۋ كەزىندە 221 ميلليون تەڭگە سوماسىندا سەنىپ تاپسىرىلعان بيۋدجەت قاراجاتىن ۇرلاۋعا قاتىستى دەگەن ايىپ تاعىلعان.
ءبىر قىزىعى، سول شەرۋ ءوتۋى ءتيىس ۋاقىت پاندەميا كەزىمەن تۇسپا-تۇس كەلىپ، شەكارالاردىڭ بارلىعى جابىق بولاتىن.
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى بارلىق كىنانى نۇرازحانعا ارتىپ، ءوزى جازادان قۇتىلىپ كەتە الا ما؟ ءقازىر ونىڭ قورعاۋشى جاعى وسىنداي ستراتەگيامەن جۇمىس ىستەپ جاتقانداي. سوتتا ءبارىن بۇلدىرگەن الماز نۇرازحان، ال ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى ەشتەڭە بايقاماعان دەگەن ۋاجدەر ايتىلارى ءسوزسىز.
ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلى فوتو: orda.kz
ەكس-مينيستر، «ەسكى قازاقستان» شەنەۋىگىنىڭ وبرازىن وزىنە سىيدىرعان ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىنىڭ جۇرگەن جەرى لاڭ بولسا دا، زاڭ بويىنشا شاڭ جۋىمادى. ونىڭ بيلىك باسىندا بەدەلدى قامقورشىسى بولعانى انىق.
ءبىز وقىرمان ونسىز دا جاقسى بىلەتىن «تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆتى قۋدالاۋ» وقيعاسى، ءجابىر كورگەن قىزداردىڭ ۆيدەوۇندەۋى سىندى ەپيزودتاردى تىلگە تيەك ەتكەن جوقپىز.
بۇرىن قازاقستاندا ميللياردتاپ ۇرلاعان جەمقور مەن 50 مىڭ تەڭگەگە قاتەلەسىپ كەتكەن ەسەپشىگە بىردەي جازا كەسىلىپ جاتاتىن. ءبىراق، ەندى «ادىلەتتى قازاقستان» جاعدايىندا كىناسى دالەلدەنگەن جان سوعان ساي جازاعا تارتىلۋى كەرەك دەپ ويلايمىز.
