قازىرگى تاڭدا قازاقستان ءوزىنىڭ تاريحي دامۋىنىڭ جاڭا كەزەڭىنە اياق باستى. بۇل كەزەڭ تەك ساياسي رەفورمالارمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ۇلتتىق سانا مەن بىرەگەيلىككە جاڭا كوزقاراسپەن ەرەكشەلەنەدى. ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ ءتوراعاسى ماۋلەن اشىمبايەۆ اۆتورلىق ماقالاسىندا «توقايەۆ مودەلى» تۋرالى ايتتى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
ماۋلەن اشىمبايەۆ ءوز ماقالاسىندا بۇعان دەيىنگى ۇلت قالىپتاستىرۋ پروسەسى كوبىنە فورمالدى سيپاتتا بولعانىن اتاپ وتەدى. باق-تاعى ناۋقاندىق ناسيحاتتارمەن شەكتەلگەن مۇنداي تاسىلدەر قوعامدى ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆادا بىرىكتىرۋگە قاۋقارسىز ەدى. ال "توقايەۆ مودەلى" بۇل پروسەستى پرواكتيۆتى قىزمەتكە اينالدىرىپ، مەملەكەت پەن قوعامنىڭ ءوزارا ىقپالداستىعىن جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋدى كوزدەيدى.
"توقايەۆ مودەلى" ءبىر عانا ۇلتتى اسسيميلياسيالاۋ ەمەس، ءارتۇرلى مادەنيەت وكىلدەرىن ورتاق قۇندىلىقتار نەگىزىندە بىرىكتىرۋ يدەياسىن العا تارتادى. بۇل مودەل — بۇرىنعىداي مەحانيكالىق ەمەس، قورىتپا ءتارىزدى: ءتۇرلى ەلەمەنتتەردىڭ ساپالى ترانسفورماسياسىنان پايدا بولعان جاڭا قۇندىلىقتار جۇيەسى. ونىڭ وزەگىندە قازاقى مادەني كود جاتىر. بۇل كود — ۇلتتىق ەرەكشەلىكتى ساقتاپ، زاماناۋي قوعاممەن ۇندەسۋدىڭ ءتيىمدى جولى.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ "بارشا ازامات وزدەرىن ۇلكەن قازاق وتباسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە سەزىنۋى كەرەك" دەگەن پىكىرى وسى يدەيانىڭ ءتۇپ قازىعى سانالادى. مۇنداعى ماقسات — ەتنيكالىق تەگىنە قاراماستان، قازاقستان ازاماتتارىن ءبىرتۇتاس، ءبىرىڭعاي مادەني-ازاماتتىق ورىستە توپتاستىرۋ.
ماۋلەن اشىمبايەۆتىڭ پايىمىنشا، بۇل مودەلدىڭ تاعى ءبىر ماڭىزدى تۇسى — پراگماتيزم مەن ناتيجەگە باعىتتالۋى. جاڭا قازاقستاندا سيمۆوليكالىق شەشىمدەر مەن ۇزاقمەرزىمدى دەكلاراسيالاردان گورى ناقتى ءىس-شارالار مەن جوبالار الدىڭعى ورىنعا شىقتى. بۇل — لرت جوباسىنىڭ قايتا جاندانۋى سياقتى ناقتى مىسالدارمەن دالەلدەنۋدە.
بۇعان قوسا، كرەاتيۆتى يندۋستريانى دامىتۋ — جاڭا ۇلتتىق بىرەگەيلىكتى قالىپتاستىرۋداعى ماڭىزدى قۇرالداردىڭ ءبىرى. قازاق مۋزىكاسى، كينوسى، ءسان مەن گاسترونوميا سالالارىنىڭ جەتىستىكتەرى ارقىلى جاڭا زامان جاستارى ءۇشىن ۇلتتىق ەلەمەنتتەر ترەندكە اينالىپ كەلەدى. بۇل — "جۇمساق كۇش" (soft power) قۇرالدارى ارقىلى ۇلتتىق رەنەسسانسقا جەتۋدىڭ جولى.
مەملەكەت باسشىسى ۇسىنىپ وتىرعان مودەلدىڭ تابىستى جۇزەگە اسۋى ءۇشىن ەڭ باستى شارت — اشىق ديالوگ پەن سەنىم. "ءبىز ساندارمەن ەمەس، حالىقتىڭ سەنىمى ءۇشىن كۇرەسەمىز" دەگەن ۇستانىم ءدال وسى پاراديگماعا ساي كەلەدى. ۇلتتىق قۇرىلتاي ينستيتۋتىنىڭ قۇرىلۋى دا وسى باعىتتاعى ناقتى قادامداردىڭ ءبىرى.
ماقالا سوڭىندا ماۋلەن اشىمبايەۆ ۇلتتىق جاڭعىرۋدىڭ 2050 جىلدارعا دەيىن سوزىلاتىن كومەسكى ماقسات ەمەس ەكەنىن، ونى ورتا مەرزىمدە جۇزەگە اسىرۋعا بولاتىنىن اتاپ وتەدى. ول ءۇشىن قوعام ءوزىن ءبىر وتباسىنىڭ مۇشەسى رەتىندە سەزىنىپ، ورتاق قۇندىلىقتارعا سۇيەنۋى قاجەت.
"توقايەۆ مودەلى" — بۇل تەك باسقارۋ ءستيلى ەمەس، ۇلتتىق رۋحتى جاڭعىرتۋدىڭ، ەلدىڭ بولاشاعىنا سەنىممەن قاراۋدىڭ جانە پراگماتيزم مەن مادەني ۇندەستىككە نەگىزدەلگەن تۇراقتى دامۋدىڭ جولى.
