"ىدىس-اياقتى شاعىپ، ورىندىقتى تالقانداعان". نازاربايەۆ ماشكيەۆيچتى قالاي ساباسىنا ءتۇسىردى

Dalanews 25 قىر. 2023 06:56 2692


جاقيانوۆ ونى مايشەكە دەيدى. ال وليگارحتاردىڭ اراسىنا ول ساشا دەگەن اتپەن سىڭىسكەن. ءسىز مەن ءبىز ءۇشىن ول قازاق جەرىنىڭ قويناۋىنداعى ەن بايلىقتى سارقا تاۋىسىپ جاتقان ساراڭ باي.


كۇنى كەشە لوندون سوتى ENRCء-دىڭ ۇستىنەن وسىدان 10 جىل بۇرىن قوزعالعان قىلمىستىق ءىستى دايەك پەن دالەلدىڭ تاپشىلىعىنا بايلانىستى توقتاتتى.


ون جىل بويى ماشكيەۆيچتىڭ جۇيكەسىن جۇندەي تۇتكەن اتىشۋلى ءىس وليگراحتىڭ تريۋمفىمەن ءتامامدالدى. ءىستىڭ بارىسىن باقىلاپ وتىرعان Dala Inside تەلەگرام ارناسى جاڭا قازاقستان ءۇشىن مايشەكەنىڭ مىسىن باسۋ وڭاي بولمايدى دەپ توپشىلايدى.


اعىلشىن ءجۋرناليسى توم بەردجەستىڭ "Kleptopia: How Dirty Money Is Conquering the World" اتتى ەڭبەگىندە نازاربايەۆ پەن اتىشۋلى «تريونىڭ» (ماشكيەۆيچ، شودييەۆ جانە يبراگيموۆ) اراسىنداعى ەل ەستي بەرمەگەن وعاشتاۋ وقيعا ءسوز بولادى.


قازاقستان نارىعىندا سيرەك تارالعان كىتاپتىڭ نەمىس تىلىندەگى نۇسقاسىن گەرمانيادان ارنايى الدىرعان Dala Inside ارناسى وسى وقيعانى ارنا وقىرمانىمەن بولىسكەندى ءجون كوردى.


2005 جىلى ميلليارد تازا تابىس تاپقان ماشكيەۆيچ Forbesء-تىڭ تىزىمىنە ەنىپ، ماساتتانىپ جۇرەدى. قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ 40 پايىزىن ۋىسىندا ۇستاعان «تريو» مۇنداي مۇمكىندىك بەرگەنى ءۇشىن نازاربايەۆقا قارىزدار-تىن.

مايشەكەنىڭ پارتنەرى پاتوح شودييەۆ ەكس-پرەزيدەنتتىڭ مىنەزىنە قانىق. 1995 جىلى ءابىش ۇلى سەمياسىمەن فرانسيانىڭ ريۆەراسىنا ساپار شەگىپ، وزبەك وليگارحىن وزىمەن بىرگە ەرتىپ الادى.


ول جاقتا بۇلاردى پاچوللي ەسىمدى بيزنەسمەن كۇتىپ الىپ، موناكونىڭ ىرگەسىندەگى مەيرامحاناعا باستاپ بارادى. LE PIRATE  دەيتىن رەستوراننىڭ ۇسقىنى نازاربايەۆقا ءا دەگەننەن-اق ۇناماي، تۇڭعىشتىڭ قاباعى كىرتيە قالادى. شودييەۆ جوعارى شىعۋعا قايمىعىپ، كىرەبەرىسكە جايعاسادى.


القام-سالقام كيىنگەن داياشىلار ۇستەل جايا باستاعاندا نازاربايەۆتىڭ تاعاتى تاۋسىلىپ، تۇرمەنىڭ ىدىس-اياعىنا ۇقساس تارەلكەنىڭ ءبىرىن جەرگە تارس ەتكىزەدى.


ودان كەيىن تاعى ءبىر تارەلكەنى كۇل-پارشا قىلادى. "ءبىزدى قايدا ەرتىپ كەلدىڭ؟"، – دەپ الگىندەگى ءپاچولليدىڭ جاعاسىنا جارماسادى. "ءبىر اشۋىڭدى بەر..."، – دەگەن سارا الپىس قىزى جىلامسىراپ وتالىپ العان كۇيەۋىن سابىرعا شاقىرۋعا تىرىسادى.


"وتپۋسكىنىڭ ءقادىرى قاشتى-اۋ" دەگەن ءابىش ۇلى ايەلىنە باعىنسىن با، الگى جەردەگى ورىندىقتىڭ ءبىرىن تىك كوتەرىپ، جانىپ تۇرعان وتقا تاستاپ جىبەرەدى.


ارتىنشا تاعى ءبىر ورىندىقتىڭ قولىن قول، بۇتىن بۇت قىلادى. ودان سوڭ تاعى ءبىر ورىندىقتىڭ تالقانىن شىعارادى... وسى مەزەتتە ارەدىكتە تۇرعان رەستوران قوجايىنى «تۇڭعىشتىڭ» ارەكەتىن قايتالاپ، ورىندىقتىڭ ءبىرىن وتقا لاقتىرادى.


ەكەۋلەپ ءجۇرىپ ۇستەل باسىنداعى ورىندىق اتاۋلىنى تاۋىسىپ، وتقا تاستاپ تىنادى.


نازاربايەۆتىڭ مۇنداي مىنەزى بارىن بىلمەگەن شودييەۆتىڭ قول-اياعىنان جان كەتە جازدايدى. كوزى اتىزداي بولعان وليگارحتىڭ رەاكسياسىن باعىپ تۇرعان نازاربايەۆ وسى ساتتە قارقىلداپ كۇلىپ جىبەرەدى. وعان رەستوران قوجايىنى مەن الگىندە عانا ءسوز ەستىگەن پاچوللي قوسىلىپ، مەيرامحانانى باسىنا كوتەرەدى.

"مۇنىڭ ءبارى ءازىل، كۇلكى ءۇشىن جاسالعان ەدى. رەستوران ءاۋ باستان سوعان بەيىمدەلگەن. بۇ جەرگە كەلگەندە ىدىس-اياقتى تالقانداپ، ورىندىقتى وتقا تاستاپ، سترەسستى شىعاراسىڭ..."، – دەيدى نازاربايەۆ وليگارحتىڭ ارقاسىنان قاعىپ.


شودييەۆ سول وتپۋسكىنى ۇمىتپاستاي بولادى.


مۇنىڭ استارىندا "مەنىمەن ويناساڭدار تارەلكە سەكىلدى تالقاندارىڭدى شىعارىپ، ورىندىق سەكىلدى وتقا تاستايمىن..." دەگەن مەسسەدج جاتقان ەدى.


شودييەۆ مۇنى بىردەن تۇسىنەدى، ەلگە ورالا سالا، ماشكيەۆيچپەن جۇزدەسىپ، بولعان جايدى ءمالىم ەتەدى. «نازاربايەۆتى ۇلەسكە» كىرگىزۋ ءۇردىسى وسى كەزدەن باستالعان دەسەدى...


ماشكيەۆيچتىڭ ايگىلى اتاتۇرىكتىڭ  «ساراۆونا» ياحتاسىن جالعا الىپ، جىن-ويناق ۇيىمداستىرعانى DALA INSIDEء-تىڭ حات قورجىنىندا جاتىر.  بۇل تۋرالى ارنا الداعى ۋاقىتتا اقپاراتتا جاريالايدى.  Dala Inside ارناسىنا جازىلىپ، ينسايد اقپاراتتارمەن تانىسىپ وتىرىڭىز.  


 



ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار