[caption id="attachment_16893" align="alignright" width="829"] باسپاسوزگە قاتىسۋشىلار[/caption]
قاراتەڭىز جاعالاۋىنداعى باتۋمي قالاسىندا ماۋسىمنىڭ 7 كۇنى قالا مەرى گەورگي ەرماكوۆ، ق ر ەلشىلىگىنەن مۇراتبەك ءماديمار ۇلى، گرۋزيا رەسپۋبليكاسى قارجى مينيسترلىگىنىڭ ورىنباسارى دميتريي گۋمسيشۆيلي، «SسAT» اۋە كومپانياسىنىڭ ماركەتينيگ سالاسى بويىنشا پرەزيدەنتى الەكساندرا سىتنيك باستاعان، ودان وزگە تۋريزم سالاسىنىڭ ماماندارى مەن تۋريستىك كومپانيالار، ەكى ەلدىڭ جۋرناليستەرىنە ارناپ باسپا ءسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى.
كونفەرەنسيادا ەكى ەل اراسىنداعى تۋريزم سالاسىنىڭ دامۋ بارىسى ءارى كەلەشەگى جايىندا كەلەلى اڭگىمە ءوربىدى. ءوز كەزەگىندە ءسوز العان قالا مەرى گەورگي ەرماكوۆ وتكەن جىلدارمەن سالىستىرعاندا گۋرزياعا ساياحاتتاپ كەلۋشىلەردىڭ سانى ايتارلىقتاي ارتىپ كەلە جاتقانىن تىلگە تيەك ەتتى. ناقتى مالىمەت بويىنشا بيىل جىل باسىنان بەرى 2 ميلليون 150 مىڭنان استام ساياحاتشىلاردى قابىلداعان. بۇل تەك بەس اي كولەمىندەگى كورسەتكىش.
گرۋزيادا ساياحاتشىلارعا بارلىق جاعداي جاسالعان. بۇل جايىندا «ءبىز ءبىر-اق رەت كەلەتىن قوناقتار ءۇشىن ەمەس، تۋريستەردىڭ قايتالاي كەلۋى جانە تۇراقتى قوناققا اينالۋى ءۇشىن تاماشا جاعدايلار ازىرلەۋگە تىرىستىق» دەيدى قالا مەرى. بۇعان قىزمەت كورسەتۋدىڭ ساپالىعى جانە قارجىلىق تيىمدىلىگى، قاۋىپسىزدىك، تۋريستەرگە قالا حالقىنىڭ كىشپەيىل قارىم-قاتىناسى وڭ ىقپال ەتەرىن دە ەستەن شىعارمادى. اسىرەسە، قازاقستاندىق تۋريستەردىڭ وسى قالاعا كەلۋلەرى ءۇشىن اۋەجولىنىڭ اشىلۋى قۋانتارلىق جايت ەكەنىن دە ەستەن شىعارمادى.
قاراتەڭىز جاعاسىنداعى باتۋمي اينالاسىن تاۋلار قورشاعان، تاريحى باي ەسكى شاھاردىڭ ءبىرى. 400 مىڭ حالقى بار شاعىن قالا بولعانىمەن، وندا الەمدىك دەڭگەيدەگى «Hilton»، «Sheraton»، «Radissonbul» سەكىلدى بەس جۇلدىزدى قوناق ۇيلەر ءوز قاريدارلارىنا ساپالى قىزمەت كورسەتىپ كەلەدى. ال «Swis Hotel»، «Growene Plaza» سەكىلدى كوركەم بەزەندىرىلگەن، ەرتەگىدەگى حان سارايلارى سەكىلدى قوناق ۇيلەر جۋرىق ارادا بوي كوتەرمەك.
تەڭىز جاعالاۋىندا سالقىن اۋامەن دەم الىپ، تەڭىز تاعامدارى، سونداي-اق، قوناقجاي گرۋزيندەردىڭ ءدامدى اس مازىرىنەن جانە كوپتەگەن ەۋروپالىق اسحانالاردان ءدامى ءتىل ۇيىرەتىن سان الۋان تاماق تۇرلەرىمەن ءدام تاتا الاسىز. كۇندىز جانە كەشكى ۋاقىتتا شاعىن قالانى ۆەلەسيپەدپەن ارالاۋعا مۇمكىندىگىڭىز بار. ونى كەز-كەلگەن ۆەلەتۇراققا تاپسىرىپ كەتۋگە بولادى. ارينە شاعىن كەمەلەرمەن تەڭىزدە جۇزۋگە دە بار جاعداي جاسالعان.
كۇندىز-تۇنى دۋماندى باتۋمي جاعالاۋىندا جىل سايىن كوپتەگەن مادەني كەشتەر جانە الەمگە ايگىلى ونەر جۇلدىزدارىنىڭ قاتىسۋىمەن كونسەرتتەر ءوتىپ جاتادى. مىسالى، «ماروون 5» توبىنىڭ اشىق اسپان استىنداعى كونسەرت كەشىنە كۋا بولدىق.
[caption id="attachment_16905" align="alignright" width="435"] ۇڭگىردەگى ەسكى شىركەۋلەرگە تابىنۋشىلار كوپ كەلەدى[/caption]
مىڭداعان تۋريستەر ارنايى وسى كەش ءۇشىن كەلسە، جالپى قاتىسۋشىلار سانى 35 مىڭنان استام ادامعا جەتكەن. جىل باسىنان بەرى قازاقستاننان 12 مىڭعا جۋىق ساياحاتشى كەلگەن. 2015 جىلى 35 مىڭنان استام قازاقستاندىقتار گۋرزيا ەلىنە ساياحاتتاسا، بۇل 2014 جىلمەن سالىستىرعاندا 30 پايىزعا ارتقان. قازاقستاندى تۋريزم سالاسىنداعى گرۋزيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ەكونوميكاسىنا اسەر ەتۋشى ەل ەكەنىن ايتقان گۋمسيشۆيلي بيىلعى جىلى 50 مىڭنان اساتىن شىعار دەگەن ءۇمىتى بار ەكەنىن جاسىرمادى. ايتپاقشى، باتۋمي قالاسىنىڭ پورتىندا كوپتەگەن قازاقستاندىق كومپانيالار دا جۇمىس ىستەيدى.
[caption id="attachment_16898" align="alignright" width="402"] ەسكى قورعاندارى كوپ ەل[/caption]
جوعارىدا ايتقانىمىزداي، تۋريزم ۇلتتىق اگەنتتىگى تەك بەس اي كورسەتكىشىندە 2 ميلليون 150 مىڭداي تۋريست گرۋزيا ەلىنە ساياحاتتاعانىنا قاراعاندا بيىلعى جىلى رەكوردتىق مەجەدەن اساتىندىعىن جوسپارلاپ وتىر. جالپى 88 پايىز ساياحاتشىنى جاقىن شەتەلدەن كەلۋشىلەر قۇرايدى ەكەن. ونىڭ 27 پايىزعا جۋىعى قازاقستاندىقتار. «بيىلعى جىلى 5 ماۋسىمدا «Scat» اۋە كومپانياسى «اقتاۋ – سوچي، اقتاۋ – باتۋمي» باعىتىندا حالىقارالىق جاڭا رەيستەرگە جول اشتى. ارنايى تاعايىندالعان «Boing 737» ۇشاعى الماتى، استانا، شىمكەنت، اتىراۋ جانە اقتوبە قالالارىنان باتۋمي قالاسىنا اقتاۋ ارقىلى ۇشۋعا جاعداي جاسالعان» دەدى وسى كومپانيانىڭ ماركەتينگ سالاسى بويىنشا ۆيسە-پرەزيدەنتى الەكساندرا سىتنيگ. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى كەزدە اۋە رەيسىنىڭ بۇل باعىتتاعى باعالارى دا قولجەتىمدى.
[caption id="attachment_16899" align="alignright" width="411"] قاھارماندار قالاسى سانالاتىن تاريحي شاھارلارى كوپ[/caption]
جەر كولەمى شاعىن، ءتورت ميلليونداي جان سانى بار گرۋزيا مەملەكەتى ايتسا ايتقانداي كوركەم تابيعاتىمەن، تاريحي ارحيتەكتۋراسىمەن جانىڭىزدى باۋرايدى. استاناسى تبيليسي قالاسى ەسكى جانە جاڭا بولىپ ەكىگە بولىنەدى. ءبىر تاڭعالارلىعى، كەڭەس وداعىنان وتاۋ بولگەن ەل بولا تۇرا، گرۋزين جاستارى ورىس تىلىندە مۇلدەم سويلەمەيدى. ءتىپتى، بىلمەيدى دە. ءوز انا ءتىلىن قۇرمەتتەيتىن گرۋزين قارتتارى عانا ورىس تىلىنەن حاباردار. ايتەۋىر قوناقتارمەن ءتىلىن بۇراپ تىلدەسە الادى. ال جاستار جاعىنان بىردەڭە سۇراي قالساڭىز، اعىلشىن نە ءوز انا تىلىندە جاۋاپ بەرەدى.
تبيليسيدەن باسقا ايگىلى «بورجومي»، «ارتەزيان» سۋسىندارىمەن اتى شىققان بورجومي قالاسىندا تۇركيا جانە قازاقستان كومپانيالارى بىرلەسىپ اشقان «REXOS» قوناق ۇيىندە دەمالا الاسىزدار. تاريح قاتپارلارىنان سىر شەرتەتىن تاۋ ۇڭگىرلەرى قالاسىنىڭ سان عاسىردىڭ الدىندا قاشالعان شىركەۋلەر مەن تۇرعىن ۇيلەر جانە شاراپ اشىتاتىن ورىندارى تاڭ قالدىرماي قويمايدى.
[caption id="attachment_16900" align="alignright" width="719"] مۇلگىگەن تىنىشتىقتاعى تەڭىز كۋرورتى[/caption]
قازىرگى اتاۋى ۆاردزيا جانە احالسيحە سەكىلدى تابيعاتى شۇرايلى اۋداندار ءالى كۇنگە دەيىن شاراپ اشىتۋ جانە اۋىلشارۋاشىلىق جۇمىستارىمەن اينالىسۋدا. ادجاري، تەلاۆي، مەستيا، گۋداۋري، بۋكارياني ايماقتارىندا تابيعي فەرمەرلىك ونىمدەرمەن تاماقتانىپ، ەمدەۋ-ساۋىقتىرۋ كۋرورتتارىندا ەم الۋعا ابدەن بولادى. بۇل ورىنداردىڭ بارىنە بارىپ-قايتۋعا ارنايى شاعىن اۆتوبۋستار مەن تاكسيلەر قىزمەت كورسەتەدى. مىڭداعان جىلداردان سىر شەرتەتىن تاريحي حرامدارعا كىرىپ، تاماشالاۋ تەگىن.
[caption id="attachment_16901" align="alignleft" width="363"] شاراپ تولى بوشكەلەر[/caption]
تبيليسي قالاسىنا قايتا سوعار بولساق، ەسكى قالانىڭ ەڭ كوركەم، ەڭسەلى تۇسىندا «گرۋزيندەر اناسى» اتتى مونۋمەنت بىردەن كوز تارتادى. قالانىڭ ءار جەرىندە سول تەكتەس ەسكەرتكىشتەر مەن مادەني-تاريحي عيماراتتار ساپ تۇزەسە، ەجەلگى تاريحي مونشاعا قولجەتمدى باعامەن كىرە الاسىز.
الەمدە تىنىشتىق جاعىنان الدىڭعى وندىقتىڭ قاتارىنداعى ەلدىڭ ءبىرى وسى – گرۋزيا. ەكونوميكالىق دامۋ جاعىنان جالپى كورسەتكىشتە الەم بويىنشا 23 ورىنعا تۇراقتاعان. كەڭەستىك ەلدەردىڭ ىشىندەگى دامۋى ەداۋىر جوعارى ەلدىڭ ءبىرى. جالپى ورتاشا جالاقى 500 لاري (75000تگ)، ال زەينەتاقى 120 لاري اينالاسىندا. بۇل كورسەتكىش حالىق تۇرمىسىنىڭ تىم جوعارى ەمەس ەكەندىگىن بىلدىرسە دە، قراپايىم جۇرتشىلىق اقكوڭىل، اشىق-جارقىن، ءوز كۇندەرىنىڭ كوڭىلدى ءوتىپ جاتقانىنا ريزا. قوناقجاي گرۋزين ەلىنە الەمدە 94 مەملەكەت ۆيزاسىز رەجيممەن بارىپ، ءۇش اي بويىنا ساياحاتتاي الادى. مۇنىڭ ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى دا بار.
باسپا ءسوز تۋردى ۇيىمداستىرۋشى گرۋزيا ۇلتتىق تۋريزم اگەنتتىگى (GNTA) جانە ق ر «Scat» اۋە كومپانياسى مەن Brandworks اگەنتتىگى.
شاتتىق باتان.