سوڭعى ۋاقىتتا الەۋمەتتىك جەلىلەردە ايتبايەۆتار وتباسىنىڭ شەتەلدە وبلىستىق بيۋدجەت ەسەبىنەن ءبىر اي بويى قىدىرىپ جۇرگەنى تۋرالى ايتىلىپ قالىپ ءجۇردى. بۇل جونىندە وبلىس باسشىسى بەردىبەك ساپاربايەۆتىڭ ءوزى الەۋمەتتىك جەلىلەردەن وقىعانىن دا تىلشىلەرمەن كەزدەسكەندە حابارلاعان بولاتىن، دەپ جازادى «ءتىلشى».

مۇنداي اڭگىمەنىڭ تارالۋىنا نەگىز دە جوق ەمەس ەدى. ينتەرنەت پايدالانۋشىلار سۆەتلانا ايتبايەۆانىڭ ينستاگرامداعى پاراقشاسىنان فرانسيانىڭ بىرنەشە قالاسىنان سۋرەت جۇكتەگەنىن بايقاسا كەرەك.

– قانات پەن سۆەتانىڭ فرانسياعا بارىپ، قىدىرىپ قايتتى دەگەن دۇرىس ەمەس. ويتكەنى، ول ەلدە ۇلكەن مادەني شارا ءوتىپ جاتتى. توعىز كۇن بويى اقتوبەلىك ونەر ادامدارى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ مادەنيەتىن ناسيحاتتاپ قايتتى. ايتبايەۆتاردىڭ بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن دەمالىپ جۇرگەنى جايلى جازبالاردى الەۋمەتتىك جەلىلەردەن وقىدىم. دەگەنمەن، تاپسىرما بەرەمىن، قارايمىز، – دەدى بەردىبەك ساپاربايەۆ.

ەندى ءمان-جايدى ءانشى، وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى سۆەتلانا ايتبايەۆانىڭ ءوز اۋزىنان ەستيىك:

– بىزدە اقتوبەدە احمەت جۇبانوۆ اتىنداعى قازاق حالقى اسپاپتارى وركەسترى بار. مۇمكىندىك تۋىنداپ، فرانسيانىڭ بىرنەشە قالاسىندا ونەر كورسەتۋ كەرەك بولدى. ساپارىمىزدى ۇيىمداستىرۋعا وبلىس باسشىسى بەردىبەك ساپاربايەۆتىڭ ەڭبەگى ءسىڭدى. ويتكەنى، ۇلكەن ۇجىمنىڭ شەتەلگە شىعىپ، ونەر كورسەتۋى، اينالىپ كەلگەندە، قارجىعا تىرەلەدى. ونىڭ ۇستىنە، وركەستردىڭ اكادەميالىق اتاعى جوق ەكەن. ونداي اتاققا يە بولۋ ءۇشىن شەتەلدە ونەر كورسەتۋ كەرەك دەگەن كريتەريي بار، – دەيدى سۆەتلانا ايتبايەۆا «تىلشىگە» بەرگەن سۇحباتىندا.

ءانشىنىڭ ايتۋىنشا، احمەت جۇبانوۆ اتىنداعى حالىق اسپاپتارى وركەسترىنىڭ وزگە مەملەكەتكە شىعۋىنا سوڭعى ون ءۇش جىلدا العاش رەت مۇمكىندىك تۋىنداعان.

– فيلارمونيا باسشىلىعى قۇجاتتار راسىمدەي باستادى. ۇجىم بولىپ ونەر كورسەتسەك تە، جەكە ءان ورىنداساق تا، مەنىڭ كانديداتۋرام، ءسوزسىز وتە بەردى. باس تارتپادىم. ويتكەنى، ۇجىمدى جەرگە قاراتقىم كەلمەدى. ءسويتىپ، ۆيزا ازىرلەنە باستادى. ول ۋاقىتتا قانات تا فرانسياعا بارادى دەگەن اڭگىمە بولمادى. وبلىس باسشىسىنىڭ رۇقساتىمەن مادەنيەت باسقارماسىنا جەتەكشىلىك ەتەتىن قانات تا باراتىن بولدى. ەكەۋمىزدىڭ بىرگە باراتىنىمىز تۋرالى و باستا اڭگىمە بولمادى، – دەيدى سۆەتلانا ايتبايەۆا.

اقتوبەدەن بارلىعى 30-دان استام ونەر ادامى 9 كۇن بويى فرانسيانىڭ توعىز قالاسىندا ونەر كورسەتەدى.

– فرانسۋزداردى، جالپى اتالعان مادەني شاراعا قاتىسۋعا كەلگەن قوناقتاردى دا، وپەرا، اريا دەگەنمەن تاڭقالدىرا المايسىڭ. ۇلكەن شىعارمالار ورىندادىم دەپ ايتا المايمىن. ول جاقتا قازاقتىڭ حالىق اندەرىن، فولكلوردى تىڭدايدى. وڭاشا قالعاندا «قازاقستاندا ءقادىرى بولماعان «ساۋلەم-ايدىڭ» باعى جاندى-اۋ» دەپ، ءازىل-شىنى ارالاس ايتقاندار دا بولدى. ءار قالاسىندا كەمى ەكى-ۇش مىڭ كورەرمەننىڭ الدىندا ونەر كورسەتتىك، – دەيدى ءانشى.

اقتوبەلىك ونەرپازدار نەگىزگى باعدارلامادان تىس ءبىلىم وردالارى مەن الەۋمەتتىك نىسانداردا دا كونسەرت قويعان. ءاربىر كونسەرتتە ەلىمزىدىڭ كوك بايراعى جەلبىرەپ تۇرعان.

– ءبىراز تەر توكتىك دەپ ەلگە ماقتانىش سەزىممەن ورالعانىمىزدا، جاڭاعىداي اڭگىمەنى ەستىپ، ءبىرتۇرلى بولىپ قالعانىمىز راس. ءوز باسىم كىشكەنە رەنجىدىم دە. بىزدە مادەنيەتكە، ونەرگە قولداۋ كورسەتۋ دەگەننىڭ دەڭگەيى سولاي بولعانى شىعار. سىرتكوزگە دەمالىپ جۇرگەن سياقتى بولىپ كورىنگەنىمىزبەن، بىزدەر ۇلكەن ەڭبەك ەتتىك دەپ ويلايمىن. قازاقتىڭ ۇلتتىق كويلەگىمەن ساحنادا تۇرىپ، ءسال قاتەلەسسەك، نە بولعانى؟! ۋايىمدايسىڭ. كونسەرت سوڭىنان كونسەرت. دايىندىق جۇمىستارى ءوز الدىنا. فرانسيانىڭ بەلدى باسىلىمدارى ءبىزدىڭ ونەر ۇجىمىمىز تۋرالى قانشا ماقالا جازدى، — دەيدى ءانشى.

سۆەتلانا ايتبايەۆانىڭ ايتۋىنشا، فرانسياعا ديماش بارماعان.

– كەزىندە ديماشقا جۇلدەلى ورىندى اكە-شەشەسى تامىر-تانىستىقپەن الىپ بەرگەن عوي دەگەن دە، الدىمەن، ءوزىمىزدىڭ ادامدار. بالامىز، ارينە، رەنجىدى. ونىمەن ونەر جولىنىڭ وڭاي ەمەستىگىن ەرتە سەزىنىپ وسكەن ونىڭ سالى سۋعا تۇسپەي، كەرىسىنشە، وزگە دە ۇلكەن بايقاۋلاردا ەلىمىزدىڭ ابىرويىن اسقاقتاتىپ ءجۇر ەمەس پە؟، – دەيدى ول «تىلشىگە» بەرگەن جاۋابىندا.

ونەرلى وتباسىنىڭ سوزگە قالۋى العاش ەمەس. وسىدان ساناۋلى جىل بۇرىن وتاعاسى قانات ايتبايەۆ عازيزا جۇبانوۆا اتىنداعى وبلىستىق فيلارمونياعا جەتەكشىلىك ەتەدى. كەيىن، ءبىر سەبەپتەرمەن قىزمەتتەن بوسايدى.

– راس، جەرگىلىكتى باسىلىمداردىڭ بىرىندە قانات ايەلى سۆەتا مەن بالاسى ديماشتى قاسىنا جۇمىسقا الىپتى دەگەن وي تاستاپتى. ءبىراق، مەن ول جەردە جيىرما جىلدان بەرى ەڭبەك ەتىپ كەلەمىن عوي. جيىرما جىل بويى فيلارمونيانىڭ ۇجىمىمەن ونەر كورسەتىپ ءجۇرمىن. ديماش تا اكەسى باسشىلىققا كەلگەنشە فيلارمونيادا جۇمىس جاساپ ءجۇردى. ەندى ەل ايتتى دەپ، وسىنشا ۋاقىت ەڭبەك ەتكەن فيلارمونيامدى تاستاپ كەتە المايمىن عوي. جيىرما جىل بۇرىن 30 ادام بولىپ باستاعان ەدىك، بۇگىندە ۇجىمدا 200-دەن استام ادام بار. جولداسىم ءبىر جىل ديرەكتور بولعاندا ءسوز ەردى ەكەن دەپ، فيلارمونيانى تاستاپ كەتە المايمىن، – دەيدى سۆەتلانا ايتبايەۆا.

ءانشى وركەستردىڭ اكادەميالىق اتاق السا دەگەن تىلەگى بارىن جاسىرمايدى. «اكادەميك احمەت جۇبانوۆتىڭ اتىنداعى ۇجىمعا مۇنداي ارتىق بولماس ەدى» دەيدى ءانشى.

 

اسقار اقتىلەۋ