قازاقستاندا پسيحيكالىق سىرقاتتارعا بايلانىستى مۇگەدەكتىگى بار ادامداردىڭ سانى جىل سايىن ارتىپ كەلەدى. بيىلعى مالىمەتكە جۇگىنسەك، ەل اۋماعىندا وسىنداي دياگنوزى بار شامامەن ءجۇز قىرىق مىڭ ادام تىركەلگەن. بۇل – ەلىمىزدەگى بارلىق مۇگەدەك جانداردىڭ بەستەن ءبىر بولىگى. سولاردىڭ ىشىندە ءار بەسىنشىسى – بالا. مەملەكەت مۇنداي ازاماتتارعا جاردەماقى، مەديسينالىق كومەك، ءبىلىم الۋ جانە جۇمىسپەن قامتۋ باعىتىندا ءارتۇرلى الەۋمەتتىك قولداۋ كورسەتەدى.
مۇگەدەكتىك بويىنشا تولەنەتىن مەملەكەتتىك جاردەماقى مولشەرى مۇگەدەكتىك توبىنا قاراي بولىنەدى. بيىل جاردەماقى كولەمى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ وسۋىنە بايلانىستى يندەكساسيالاندى. اتالعان تولەمدەر ەڭبەك وتىلىنە، جۇمىسباستىلىعىنا قاراماي بەرىلەدى. سونىمەن بىرگە، ەڭبەككە جارامسىز بولىپ تانىلعان ازاماتتار، ەگەر ولار الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنا جارنا اۋدارىپ وتىرعان بولسا، قوسىمشا تولەم الۋعا قۇقىلى. بۇل قاراجات ناۋقاسقا ناقتى قانشا ۋاقىت بويى ەڭبەككە جارامسىز دەگەن مەديسينالىق قورىتىندى بەرىلگەنىنە بايلانىستى تولەنەدى.
جاڭا وزگەرىستەردىڭ ءبىرى – اۋىر پسيحيكالىق سىرقاتپەن اۋىراتىن ازاماتتارعا كۇتىم جاسايتىن تۇلعالارعا دا اي سايىن جاردەماقى تولەنەدى. بۇل – ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋ مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ەكەنىن ەسكەرگەن ماڭىزدى شەشىم.
ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا دا ءبىرقاتار مۇمكىندىكتەر قاراستىرىلعان. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارعا ارنايى مەكتەپكە دەيىنگى جانە مەكتەپتىك مەكەمەلەر جۇمىس ىستەيدى. ەگەر بالانىڭ دەنساۋلىعى مەكتەپكە بارۋىنا مۇمكىندىك بەرمەسە، ۇيدە وقىتۋ ۇيىمداستىرىلادى. ورتا جانە جوعارى ءبىلىم بەرۋ ورىندارى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى تالاپكەرلەرگە ارناپ ارنايى كۆوتا ۇسىنادى. ەگەر وقۋعا ءتۇسۋ بالى بىردەي بولسا، ءبىرىنشى جانە ەكىنشى توپتاعى مۇگەدەك تالاپكەرلەرگە باسىمدىق بەرىلەدى.
جۇمىسقا ورنالاسۋ ماسەلەسى دە مەملەكەت نازارىنان تىس قالعان جوق. جۇمىس بەرۋشىلەرگە وسىنداي ازاماتتارعا ارنالعان جۇمىس ورىندارىن بەيىمدەۋگە جاردەماقى قاراستىرىلعان. سونىمەن قاتار، ەڭبەك نارىعىندا ولارعا جەڭىلدەتىلگەن شارتتارمەن جۇمىسقا ورنالاسۋعا مۇمكىندىك بەرىلەدى. جۇمىس ۋاقىتى قىسقارتىلىپ، تۇنگى جانە ارتىق ساعاتتىق جۇمىسقا تارتۋعا تىيىم سالىنعان. جىل سايىن قوسىمشا اقىلى دەمالىس بەرىلەدى. جەكە ءىسىن باستايمىن دەگەن جاندارعا مەملەكەت قايتارىمسىز گرانت بەرەدى، كاسىپتىك وقىتۋ باعدارلامالارىنا قاتىسۋ مۇمكىندىگى بار.
بۇدان بولەك، مەملەكەت تاراپىنان ءبىرقاتار جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعان. پسيحيكالىق مۇگەدەكتىگى بار ازاماتتار ساناتورلىق ەمدەۋ مەكەمەلەرىنە تەگىن جولداما الا الادى. ولار مەملەكەتتىك جالدامالى تۇرعىن ۇيگە كەزەكسىز ورنالاسۋ قۇقىعىنا يە. سونىمەن قاتار، بەلگىلى ءبىر تابىس كولەمىنە دەيىن سالىقتان بوساتىلادى. تەمىرجول بيلەتتەرى مەن قوعامدىق كولىكپەن جۇرۋگە دە جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعان. مۇنداي ازاماتتار مەملەكەتتىك باج سالىعىنان بوساتىلادى، ال مىندەتتى مەديسينالىق ساقتاندىرۋ جارنالارىن تولەۋدەن تولىقتاي بوساتىلادى.
مۇگەدەكتىك راسىمدەۋ پروسەسى بىرنەشە كەزەڭنەن تۇرادى: الدىمەن ۋچاسكەلىك دارىگەرگە قارالىپ، ءتيىستى تەكسەرۋلەردەن وتەدى. كەيىن قورىتىندى ۆكك ارقىلى جاسالىپ، مەديكو-الەۋمەتتىك ساراپتاما كوميسسياسىنا جىبەرىلەدى. ەگەر ازاماتتىڭ مۇگەدەكتىگى پسيحيكالىق سىرقاتقا بايلانىستى بولسا، شەشىم ارنايى مامانداندىرىلعان كوميسسيادا قابىلدانادى. جاردەماقى تاعايىنداۋ ءوتىنىشى «ازاماتتارعا ارنالعان ۇكىمەت» كورپوراسياسى ارقىلى بەرىلەدى. قۇجاتتار تولىق بولسا، جەتى جۇمىس كۇن ىشىندە جاۋاپ بەرىلەدى.
2025 جىلى جۇزەگە اسقان بۇل وزگەرىستەر – ەلدەگى مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان ناقتى قادامدار. الەۋمەتتىك قولداۋدىڭ كەڭەيۋى – بۇل ازاماتتارعا تەك قارجىلاي كومەك قانا ەمەس، قوعامدا ءوز ورنىن تاۋىپ، لايىقتى ءومىر سۇرۋىنە جاسالعان مۇمكىندىك.
