قازاقستاندا تەك كۇنكورىس دەڭگەيىنەن ەمەس، ازىق-تۇلىك سەبەتىنىڭ قۇنىنان دا تومەن تابىس الاتىن وتباسىلار بار. مۇنداي وتباسىلار سانى – 3 مىڭ. بۇل كورسەتكىش ءبىر جىلدا 14،5%-عا وسكەن. وسى ءۇي شارۋاشىلىقتارىندا تۇراتىن ادامدار سانى 7،7%-عا ءوسىپ، 16،4 مىڭ ادامعا جەتكەن، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
بۇل دەرەكتەردى Finprom.kz ساراپشىلارى العا تارتىپ وتىر.
وسىنداي وتە تومەن تابىسى بار وتباسىلار ەلىمىزدىڭ تەك التى وڭىرىندە تىركەلگەن:
- قاراعاندى وبلىسى – 898 وتباسى، ولاردا 6،3 مىڭ ادام تۇرادى.
- شىمكەنت قالاسى - 752 وتباسى، 3 مىڭ ادام؛
- جەتىسۋ وبلىسى - 469 وتباسى، ولاردا 2،3 مىڭ ادام تۇرادى.
سونىمەن قاتار، وسىنداي وتباسىلار اقمولا، اباي جانە ۇلىتاۋ وبلىستارىندا دا بار.
"تابىسى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن ازاماتتاردىڭ كوبى بەس نەمەسە ودان كوپ ادامنان تۇراتىن وتباسىلاردا ءومىر سۇرەدى. مۇنداي ادامداردىڭ جالپى سانى – 788،1 مىڭ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 1%-عا عانا ازايعان. سونىمەن قاتار، ءتورت ادامنان تۇراتىن وتباسىلاردا 86،5 مىڭ ادام، ءۇش ادامنان تۇراتىن وتباسىلاردا – 40،4 مىڭ، ەكى ادامنان تۇراتىن وتباسىلاردا – 7 مىڭ جانە جالعىز تۇراتىن وتباسىلاردا – 2،4 مىڭ ادام بار. ال تابىسى ازىق-تۇلىك سەبەتىنەن دە تومەن وتباسىلاردا 11،6 مىڭ ادام بەس نەمەسە ودان كوپ ادام تۇراتىن ۇيلەردە، تاعى 4،9 مىڭ ادام ءتورت ادامنان تۇراتىن شاڭىراقتا تۇرىپ جاتىر"، دەلىنگەن ساراپتامادا.
2025 جىلدىڭ ءى-توقسانىندا قازاقستاندا تابىسى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن 160،4 مىڭ ءۇي شارۋاشىلىعى تىركەلگەن. بۇل كورسەتكىش وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 0،1%-عا از. وسى وتباسىلاردا تۇراتىن ادامداردىڭ سانى ءبىر جىلدا 0،4%-عا ازايىپ، بىلتىرعى 928،1 مىڭنان بيىل 924،4 مىڭعا دەيىن تومەندەگەن.
وڭىرلەر بويىنشا ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنەن از تابىسى بار وتباسىلار تۇركىستان وبلىسىندا تىركەلگەن: 21،9 مىڭ. بۇل كورسەتكىش بىلتىرعى جىلمەن سالىستىرعاندا 6،8%-عا ارتقان. ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ورىندا الماتى قالاسى (17،1 مىڭ وتباسى) مەن جامبىل وبلىسى (10،6 مىڭ وتباسى) تۇر.
ال كەدەيشىلىك شەگى ەڭ از تىركەلگەن ايماقتار:
- ۇلىتاۋ وبلىسى (2،2 مىڭ)،
- اتىراۋ وبلىسى (3 مىڭ)،
- باتىس قازاقستان وبلىسى (5،1 مىڭ وتباسى).
ەگەر وتباسى سانىن ەمەس، كۇنكورىس دەڭگەيىنەن تومەن تابىسى بار ادامداردىڭ جالپى سانىن الساق، وندا بۇل كورسەتكىش بويىنشا دا تۇركىستان وبلىسى، الماتى قالاسى مەن جامبىل وبلىسى كوش باستاپ تۇر. ال ەڭ تومەن كورسەتكىشتەر ۇلىتاۋ، سولتۇستىك قازاقستان جانە اتىراۋ وبلىستارىندا تىركەلگەن.
Our World in Data زەرتتەۋ ۇيىمىنىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك، رەسمي ستاتيستيكاعا سايكەس، قازاقستان حالقىنىڭ ەكسترەمالدى كەدەيلىك دەڭگەيى ەڭ تومەن ەلدەر قاتارىنا كىرەدى. بۇل كورسەتكىش قازاقستاندا – 0،02%. مۇنداي دەڭگەي البانيا، فينليانديا جانە تونگا ەلدەرىندە دە تىركەلگەن.
بۇدان دا جاقسى كورسەتكىش كيپر، رەسەي جانە تايلاندتا انىقتالدى: ءارقايسىسىندا 0،01%. ارينە، بۇل جەردە دە اتالعان ەلدەردىڭ رەسمي ستاتيستيكاسىنىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ەسكەرگەن ءجون.
تمد ەلدەرى اراسىندا ەكسترەمالدى كەدەيلىكتىڭ تومەن دەڭگەيى ۋكراينادا تىركەلگەن – 0،03%. تمد بويىنشا ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەر - وزبەكستاندا (2،25%)، ارمەنيادا (0،78%) جانە قىرعىزستاندا (0،31%).
الەمدەگى ەڭ جوعارى كەدەيلىك دەڭگەيى كونگو دەموكراتيالىق رەسپۋبليكاسىندا (78،94%)، موزامبيكتە (74،53%)، مالاۆيدە (70،06%)، ورتالىق افريكا رەسپۋبليكاسىندا (65،67%) جانە زامبيادا (64،35%) تىركەلگەن.
"2024 جىلى جاھاندىق ەكسترەمالدى كەدەيلىك دەڭگەيى 8،55% بولعان. بىلتىرعى 2023 جىلى بۇل كورسەتكىش – 8،79% ەدى. جالپى سوڭعى جىلدارداعى ديناميكا تومەندەۋ ءۇردىسىن كورسەتىپ كەلەدى. 1990 جىلى جاھاندىق كورسەتكىش 37،87% بولسا، ودان كەيىن تومەندەي كەلە 1996 جىلى ازداعان ءوسىم بايقالىپ، كەيىن قايتادان تومەندەگەن. 2018 جىلعا دەيىن ۇزدىكسىز تومەندەۋ ءۇردىسى بولدى، ءبىراق 2018 جىلدان كەيىن ەكى جىل بويى ازداعان ءوسىم تىركەلىپ، كەيىننەن قايتا تومەندەي باستاعان"، - دەيدى ساراپشىلار.
