ءبىلىم مينيسترلىگى جازالايتىن ورگان ەمەس. ەگەر سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى قۇزىرلى ورگاننىڭ باسشىسى وسىلاي دەسە تۇسىنۋگە بولار ەدى. ال ءبىلىم سالاسىنىڭ بىلدەي ۆيسە-مينيسترى قاراپايىم ۇستازدارعا ازۋىن اقسيتقانشا، «مۇعالىمدەر نەلىكتەن اقشا جينايدى» دەگەن ماسەلەگە باس اۋىرتپاي ما؟ ەلميرا حانىم بەلىندەگى شوقپارىنا جارماسىپ، الاقانىن ۇسقىلاۋدان ارىگە اسا الماعانى وكىنىشتى.
ەندى ۆيسە-مينيسترگە مۇعالىمدەردىڭ اقشا جيناۋعا يتەرمەلەيتىن سەبەپتەردىڭ ءبىرىن ايتساق. بىردەن ايتۋ كەرەك، قاراپايىم ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىلاردان اقشا جيناۋعا ەشقانداي قۇلقى جوق. ولاردىڭ اقشا جيناۋعا ماجبۇرلەيتىن ءبىرقانشا سەبەپتەر بار.
الماتىدا بالامىز وقيتىن مەكتەپتە وتكەن جىلى ارنايى كۇزەت قىزمەتەرلەرىن ۇستاۋ ءۇشىن اتا-انالاردان جىلىنا ءبىر رەت 5 مىڭ تەڭگەدەن اقشا جينالدى. مەكتەپتىڭ كىرەتىن بىرنەشە ەسىگى بولعان سوڭ، مەكتەپ ۇجىمى اتا-انالاردىڭ كۇشىمەن قوسىمشا كىرەبەرىستەردى باقىلايتىن كۇزەتشىلەر ۇستادى.
بيىل ءبىر اتا-انا اۋداندىق ءبىلىم بولىمىنە كۇزەتشىلەرگە تولەنەتىن اقى نەلىكتەن جۇرتتىڭ قالتاسىنان جينالاتىنى ايتىپ، ارىز جازعان سوڭ، مەكتەپ ديرەكتورى كۇزەت قىزمەتىنەن باس تارتىپتى.
ءيا، شىعام ايتقان اتا-انانىڭ ويى دۇرىس. ءبىراق قالالى جەردە نەشە ءتۇرلى جاعداي بولىپ تۇراتىندىقتان ءار ەسىككە ءبىر كۇزەتشى كەرەك ەكەنىن دە تۇسىنۋگە بولادى.
جالپى، مەكتەپكە قاجەت مۇنداي اقشالار قاراپايىم مۇعالىمدەردىڭ قولىمەن جينالاتىنى جاسىرىن ەمەس. ال ونى جيناتاتىن مەكتەپ ديرەكتورى. سوقىر كورگەنىنەن جازبايدى دەمەكشى، اتا-انا اقشاسىن مۇعالىمگە بەرگەن سوڭ، اقشانى قاراپايىم ءمۇعالىم جينايدى دەپ ويلايدى.
الماتىداعى مەكتەپتەردىڭ بارىنە بولماسا دا ءبىرازىنا كۇزەتشى كەرەك (ءدال وسىنداي جاعداي وزگە قالالاردا دا كەزدەسۋى مۇمكىن). مۇنداي ماسەلەنىڭ بار ەكەنىن مەكتەپ ديرەكتورى، اۋداندىق ءبىلىم باسقارماسى، ءتىپتى ءبىلىم مينيسترىلىگىندەگى باسشىلار دا بىلەتىن شىعار.
مەكتەپ ديرەكتورى جوعارىعا وزدەرىنە قوسىمشا كۇزەتشى قاجەت ەكەنىن ايتۋدان جاسقانادى. سودان كەيىن ۇستازداردىڭ قولىمەن اتا-انالاردان اقشا جيناۋعا ءماجبۇر. ەگەر مەكتەپ ديرەكتورلارى باتىلى جەتىپ، جوعارىدان اقشا سۇراسا، ءبىلىم سالاسىنا جاۋاپتى باسشىلارى اقشانى قالتاسىنان ساناپ بەرەتىندەي قاباعىن ءتۇيىپ، اۋزىن قۋ شوپپەن ءسۇرتۋى مۇمكىن. سوندىقتان مەكتەپ ديرەكتورلارى جوعارىعا شاعىنىپ، جاماناتتى بولعانشا مۇنداي «ۇساق-تۇيەك» ماسەلەنى اتا-انالاردىڭ كۇشىمەن شەشكەندى ءجون سانايدى.
ال بۇل ماسەلەنى ءبىر اتا-انا قولداسا، ەندى ءبىرى قارسى بولاتىنى انىق. وسىدان كەيىن داۋ تاۋىنداپ، سوڭىندا باسشىلار «جازالايمىز»، «جۇمىستان قاۋامىز» دەپ مۇعالىمدەردىڭ جاعاسىنان الادى.
ءقازىر مۇعالىمدەردىڭ اقشا جيناۋعا يتەرمەلەيتىندەي سەبەپتەر وتە كوپ. وقۋلىق ماسەلەسى دە قيىن سوعىپ تۇر. مەملەكەت قىرۋار قارجى ءبولىپ شىعارعان وقۋلىقتاردىڭ ءبىرازى بازاردا نەگە ساۋدالانادى؟ كەڭەس زامانىنداعىداي ءبىر وقۋلىقتى 3-4 جىل نەگە پايدالانبايمىز؟ بۇگىندە وقۋلىق دەگەنىڭىز ۇلكەن بيزنەستىڭ وزەگى بولىپ تۇر. مەنىڭشە، ءبىلىم سالاسىنا جاۋاپتى شەندىلەر مۇعالىمدەردى جازالاۋعا ۇمتىلعانشا، اقشا جيناۋعا سەبەپ بولعان وسىنداي سالدارمەن كۇرەسپەي مە؟ قاراپايىم حالىققا ۆيسە-مينيستردىڭ ءمۇعالىمدى جازالاعانى ەمەس، ناقتى ماسەلەنى شەشكەنى كەرەك.
جاربول كەنت ۇلى، اتا-انا.
