پرەمەر-مينيستر پاۆلودار وبلىسىنا جۇمىس ساپارى بارىسىندا پرەزيدەنتتىڭ ەنەرگەتيكا سالاسىنا قاتىستى تاپسىرمالارىنىڭ ورىندالۋ بارىسىن تەكسەردى. ولجاس بەكتەنوۆ ەكىباستۇزدا گرەس-1ء-دى جاڭعىرتۋ ناتيجەلەرىمەن، تازا كومىر تەحنولوگياسىن پايدالانا وتىرىپ، گرەس-2ء-نى رەكونسترۋكسيالاۋ جانە گرەس-3 ستانساسى قۇرىلىسى جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ باستالۋىمەن تانىستى.
مۇندا ەكونوميكانىڭ ءوسىپ كەلە جاتقان قاجەتتىلىكتەرى، جاڭا ءوندىرىس ورىندارىن ىسكە قوسۋ جانە بەلسەندى سيفرلاندىرۋ اياسىندا سالانى دامىتۋ ماسەلەلەرى بويىنشا رەسپۋبليكالىق كەڭەس ءوتتى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
بولات نۇرجانوۆ اتىنداعى گرەس-1 جانە گرەس-2 قۇرامىنا كىرەتىن ەكىباستۇز ەنەرگيا تورابى نىساندارىنىڭ جالپى بەلگىلەنگەن قۋاتى 5 مىڭ مۆت-قا جەتەدى، بۇل ەكىباستۇزدى ەلەكتر ەنەرگياسىن وندىرۋدە ستراتەگيالىق ماڭىزدى ورتالىققا اينالدىرادى. جالپى، پاۆلودار وبلىسى رەسپۋبليكاداعى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ 40%-دان استامىن وندىرەدى. گرەس-1ء-دى جاڭعىرتۋ اياسىندا وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا قۋاتى 540 مۆت بولاتىن №1 ەنەرگوبلوك قالپىنا كەلتىرىلىپ، پايدالانۋعا بەرىلدى. 2026-2028 جىلدارى وتىنمەن قامتاماسىز ەتۋ جۇيەلەرىن رەكونسترۋكسيالاۋ جانە جاڭا ءتۇتىن مۇرجاسىن سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. سونىمەن قاتار پروسەستەردى اۆتوماتتاندىرۋ، شىعارىندىلاردى باقىلاۋ جانە قانداي دا ءبىر وقىس وقيعالاردىڭ الدىن الۋ بويىنشا بايانداما جاسالدى.
پرەمەر-مينيستر ولجاس بەكتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ەنەرگەتيكانى دامىتۋ ماسەلەلەرى جونىندەگى رەسپۋبليكالىق كەڭەستە سالانىڭ نەگىزگى باعىتتارى، ونىڭ ىشىندە جاڭا قۋات كوزدەرىن ىسكە قوسۋ، ينفراقۇرىلىمدى جاڭعىرتۋ، باتىس ايماقتىڭ ەلەكتر جەلىلەرىن ەلىمىزدىڭ ءبىرىڭعاي ەلەكتر ەنەرگەتيكالىق جۇيەسىمەن بىرىكتىرۋ، ەنەرگيا تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ جانە باسقا دا ماسەلەلەر قارالدى. ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ەرلان اقكەنجەنوۆ، ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى ەرسايىن ناعاسپايەۆ، «سامۇرىق-ەنەرگو» اق جانە «KEGOC» اق كومپانيالارى باسشىلىعى، سونداي-اق ءبىرقاتار ءوڭىر اكىمدەرى بايانداما جاسادى.
قازاقستاندا 227 ەلەكتر ستانساسى جۇمىس ىستەيدى. ستانسا جابدىقتارىنىڭ ورتاشا توزۋ دەڭگەيى 56%-عا جەتەدى. وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ كولەمى 4%-عا ءوستى. جاڭا قۋات كوزدەرىن ىسكە قوسۋ قولدانىستاعى ستانسالاردى جاڭعىرتۋ جانە جاڭا گەنەراسيالايتىن قوندىرعىلار سالۋ ەسەبىنەن بولجانۋدا. ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ەرلان اقكەنجەنوۆ وتكەن جىلى 771 مۆت جاڭا قۋات كوزى، ونىڭ ىشىندە ەكىباستۇز گرەس-1-دەگى №1 بلوك قالپىنا كەلتىرىلگەنىن، اتىراۋ جەو-داعى №6 تۋربينا، جەزقازعان قالاسىنداعى جەو-دا №8 قازاندىق اۋىستىرىلعانىن، سونداي-اق جالپى قۋاتى 163 مۆت بالامالى ەنەرگەتيكا جوبالارى ىسكە قوسىلعانىن ايتتى. گەنەراسيالايتىن قوندىرعىلاردى جاڭعىرتۋعا، كەڭەيتۋگە، رەكونسترۋكسيالاۋعا جانە جاڭارتۋ بويىنشا جالپى قۋاتى شامامەن 2 گۆت بولاتىن 14 ينۆەستيسيالىق كەلىسىم جاسالدى.
بيىل 621 مۆت، 2026 جىلى – 2،6 گۆت ىسكە قوسۋ جوسپارلانعان. ەكونوميكانىڭ ەلەكتر ەنەرگياسىنا دەگەن قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن 2029 جىلعا دەيىن 68 جوبا جۇزەگە اسىرىلادى. جالپى، 2035 جىلعا دەيىن جالپى قۋاتى 4،2 گۆت قولدانىستاعى ستانسالاردى جاڭعىرتۋ، رەكونسترۋكسيالاۋ جانە كەڭەيتۋ جوسپارلانىپ وتىر.
سونىمەن قاتار اقتوبە، باتىس، سارىباي جۇيەارالىق ەلەكتر جەلىلەرى KEGOC فيليالدارىنىڭ 220-500 كۆ اۋە جەلىسىن رەكونسترۋكسيالاۋ جوباسى اياقتالدى، ونىڭ شەڭبەرىندە نورماتيۆتىك پايدالانۋ مەرزىمىنە جەتكەن جالپى ۇزىندىعى 2 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايتىن قولدانىستاعى 24 ەلەكتر بەرۋ جەلىسىنە جوندەۋ جۇرگىزىلدى. سونداي-اق الماتى جەو-2 جانە جەو-3ء-تى جاڭعىرتۋ جۇمىستارىنىڭ بارىسى تۋرالى ايتىلدى.
ونەركاسىپ جانە قۇرىلىس ءمينيسترى ەرسايىن ناعاسپايەۆ ەلىمىزدىڭ ءىرى كاسىپورىندارىمەن ەكونوميكانىڭ ەنەرگيا سىيىمدىلىعىن جانە ەنەرگيا تۇتىنۋدى تومەندەتۋ بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان جۇمىستار تۋرالى باياندادى. ىسكە اسىرىلعان ءبىرقاتار جوبا اتالدى. «كارسەمەنت» كاسىپورنىنداعى سورعى جابدىقتارىن جاڭعىرتۋ ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ ۇلەستىك شىعىنىن 15،4%-عا تومەندەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. قازاقستان ەلەكتروليز زاۋىتى ەلەكتروليزەرلەر مەن وقشاۋلانعان ەلەكتر قازاندىقتارىن كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزىپ، ەلەكتر ەنەرگياسىن تۇتىنۋدى 4،5%-عا ازايتتى. اقتوبە مىس كومپانياسى گاز پورشەندى قوندىرعىلار جۇمىسىن وڭتايلاندىرۋ جانە وتىن قوسپاسىن بەرۋدى رەتتەۋ ارقىلى ەلەكتر ەنەرگياسىنىڭ شىعىنىن 2%-عا قىسقارتتى. سونداي-اق بيۋدجەتتىك سەكتوردىڭ ەنەرگيا تۇتىنۋىنا مونيتورينگ جۇرگىزىلۋدە. سيفرلاندىرۋ شەڭبەرىندە مەملەكەتتىك ەنەرگەتيكالىق ءتىزىلىم ەنەرگيا ۇنەمدەۋ سالاسىنداعى ءبىرىڭعاي اقپاراتتىق جۇيەگە ترانسفورماسيالانۋدا.
«پرەزيدەنت ەنەرگەتيكانى ءوزىن-وزى قامتاماسىز ەتەتىن ءارى باسەكەگە قابىلەتتى ەل قۇرۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى رەتىندە اتادى. بۇل تابىستى سيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكتىنى كەڭىنەن ەنگىزۋ – وعان تىكەلەي تاۋەلدى بولاتىن جاڭا الەمدەگى تۇراقتى ىلگەرىلەۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى. بۇل جەردە مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، قازاقستاندا وراسان زور مۇمكىندىكتەر بار. سونىمەن قاتار جوسپارلانعان جوبالاردىڭ ۋاقتىلى ورىندالماۋى ەكونوميكانىڭ دامۋىن تەجەيدى. مۇنداي جاعدايعا جول بەرۋگە بولمايدى. ءبىز بەلسەندى تۇردە جۇمىس ىستەۋىمىز كەرەك. ءبىرقاتار ءىرى جوبا ءقازىردىڭ وزىندە ەلەكتر قۋاتىن قاجەت ەتىپ وتىر»، — دەدى ولجاس بەكتەنوۆ.
ماڭىزدى جوبالار قاتارىندا سەمەي، وسكەمەن جانە كوكشەتاۋ قالالارىندا زاماناۋي كومىر ستانسيالارىن ىسكە قوسۋ، ەكىباستۇز قالاسىنداعى زاماناۋي گرەس-3 ستانساسىنىڭ قۇرىلىسى اتاپ ءوتىلدى.
كەڭەس سوڭىندا ءبىرقاتار تاپسىرما بەرىلدى. بيىل KEGOC باتىس ايماقتىڭ ەلەكتر جەلىلەرىن بەج-بەن بىرىكتىرۋ بويىنشا قۇرىلىس-مونتاجداۋ جۇمىستارىن باستاۋى قاجەت، جۇمىس 2027 جىلى اياقتالۋى ءتيىس. اتالعان جوبا تۇتىنۋشىلاردى ەلەكترمەن جابدىقتاۋ سەنىمدىلىگىن ارتتىرادى. پرەمەر-مينيستر كومىر حيمياسى سالاسىن دامىتۋعا باسا نازار اۋدارىپ، جوعارى وڭدەلگەن ونىمدەر ءوندىرۋ ءۇشىن كومىردى قايتا وڭدەۋدىڭ يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالارىن بەلسەندى پايدالانۋدى تاپسىردى.
