قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى ولجاس بەكتەنوۆ شولپان-اتا قالاسىندا (قىرعىزستان) قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى سادىر جاپاروۆتىڭ ەۋرازيالىق ۇكىمەتارالىق كەڭەس دەلەگاسيالارى باسشىلارىمەن ۇجىمدىق كەزدەسۋىنە جانە كەڭەيتىلگەن ەۇاك وتىرىسىنا قاتىستى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
كەزدەسۋ بارىسىندا ەاەو ەلدەرىنىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن نىعايتۋ، حالىقتىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن جاقسارتۋ، ءوزارا ساۋدانى دامىتۋ، وداق نارىعىنداعى كەدەرگىلەردى جويۋعا جانە باسقا دا ماسەلەلەرگە نازار اۋدارىلدى.
ەۇاك كەڭەيتىلگەن قۇرامداعى وتىرىسىنا بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى الەكساندر تۋرچين، قىرعىزستان مينيسترلەر كابينەتىنىڭ ءتوراعاسى – قىرعىز رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى ادىلبەك قاسىمالييەۆ، رەسەي فەدەراسياسى ۇكىمەتىنىڭ ءتوراعاسى ميحايل ميشۋستين، ارمەنيا رەسپۋبليكاسىنىڭ ۆيسە-پرەمەرى مگەر گريگوريان، باقىلاۋشى ەلدەردەن – يران رەسپۋبليكاسىنىڭ ءبىرىنشى ۆيسە-پرەزيدەنتى مۇحاممەد-رەزا ارەف، وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى ابدۋللا اريپوۆ، كۋبا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-مينيسترى مانۋەل ماررەرو كرۋز (بەينەكونفەرەنسيا ارقىلى)، سونداي-اق ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق كوميسسيا القاسىنىڭ ءتوراعاسى باقىتجان ساعىنتايەۆ قاتىستى.
ساۋدا-ەكونوميكالىق، كولىك-لوگيستيكالىق، مۇناي-گاز جانە سيفرلىق سالالار، سونداي-اق كەدەندىك جانە بيرجا قىزمەتى، مەديسينا مەن فارماسيەۆتيكا، ەڭبەك نارىعى جانە باسقا دا سالالارداعى ءوزارا ءىس-قيمىل قارالدى.
قازاقستان پرەمەر-مينيسترى ءوز سوزىندە ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋدىڭ باسىم باعىتتارىن اتاپ ءوتتى. ءوزارا ساۋدانى دامىتۋعا جانە سىرتقى ەكونوميكالىق بايلانىستاردى ارتتىرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن شارالارعا نازار اۋدارىلدى. جەتكىزۋشىلەردىڭ مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلارعا تەڭ قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرىنە دە باسا نازار اۋدارىلدى.
"كەيبىر جاعدايلاردا ەاەو-عا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ تەرريتورياسى بويىنشا كەدەرگىسىز ترانزيت قامتاماسىز ەتىلمەي جاتادى"، – دەدى بۇل رەتتە بەكتەنوۆ.
سونداي-اق ول مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار تۋرالى ءسوز بولعاندا، وداق ەلدەرى ورتاق تارتىپتەن اينالىپ، وزگە ەلدەردىڭ تاسىمالداۋشىلارى ءۇشىن ورىندالۋى قيىن تالاپتاردى العا تارتىپ شىعا كەلەتىنىن دە ايتتى. مۇنداي جاعداي 2020 جىلى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلاردا ۇلتتىق رەجيمدى قامتاماسىز ەتۋگە ارنالعان ءتارتىپتىڭ قابىلدانعانىنا قاراماستان ورىن الۋدا.
"ارىپتەستەر، بۇل وداقتى قۇرا وتىرىپ، ءبىز تاۋارلار، قىزمەتتەر مەن كاپيتالداردىڭ ەركىن قوزعالىسىن قامتاماسىز ەتۋدى ماقسات ەتكەن ەدىك قوي"، – دەپ ناقتىلادى بەكتەنوۆ.
سونداي-اق ۇكىمەت باسشىسى وسىنداي كەدەرگىلەر مەن شەكتەۋلەردى جويۋ جونىندەگى جۇمىستاردى جالعاستىرۋدى ۇسىندى.
كولىك جانە لوگيستيكا سالاسىندا ءوڭىردىڭ بارلىق مەملەكەتتىڭ مۇددەلەرىن ەسكەرە وتىرىپ، بالامالى باعىتتار قۇرۋدىڭ وزەكتىلىگى ايقىندالدى. بۇگىنگى تاڭدا كەلەشەگى زور كولىك باعىتتارىنىڭ ءبىرى – وتكىزۋ قابىلەتى 10 ملن تونناعا دەيىن جۇكتى قۇرايتىن "تۋرگۋندي-گەرات" تەمىرجولى جوباسى.
ساۋدا اعىندارىنىڭ تۇراقتى ءوسۋىن جانە ءارتاراپتاندىرىلۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ەاەو-نىڭ ءۇشىنشى ەلدەر مەن ۇيىمدار اراسىنداعى ىنتىماقتاستىعىن كەڭەيتۋ ماڭىزدى. قازاقستان ءار ءتۇرلى فورماتتاعى سەرىكتەستەرمەن ءوزارا ءىس-قيمىلدى تەرەڭدەتۋدى جاقتايدى.
جيىن بارىسىندا قاتىسۋشىلار گاز، مۇناي، مۇناي ونىمدەرىنىڭ ورتاق نارىقتارىن، سونداي-اق تاۋارلاردىڭ بيرجا نارىعىن قالىپتاستىرۋعا قاتىستى باياندامالاردى تىڭدادى. بيرجالىق ساۋدا-ساتتىقتى دامىتۋ باعدارلاماسى بەكىتىلىپ، دارىلىك زاتتار مەن مەديسينالىق بۇيىمداردىڭ ورتاق نارىعىن دامىتۋ تۇجىرىمداماسى ماقۇلداندى. بۇل قۇجاتتاردى ىسكە اسىرۋ ەاەو شەڭبەرىندە ارىپتەس ەلدەردىڭ ساپالى ءارى ءقاۋىپسىز ءونىمىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان.
قاتىسۋشىلار كليماتتىق كۇن ءتارتىبىن ىسكە اسىرۋ، كولىك دالىزدەرىن سيفرلاندىرۋ، ەڭبەك نارىعىنداعى بىلىكتىلىك تالاپتارىنىڭ جاقىنداسۋى جانە باسقا دا ماسەلەلەرگە قاتىستى پىكىر الماستى. كەزدەسۋ قورىتىندىسى بويىنشا 10 قۇجاتقا قول قويىلدى.
ەۇاك-تىڭ كەلەسى وتىرىسى بيىلعى 29-30 قىركۇيەكتە مينسك قالاسىندا (بەلارۋس) وتەدى.
بۇعان دەيىن پرەمەر-مينيستردىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى رومان سكلياردىڭ توراعالىعىمەن قازاقستاننىڭ ءىرى ونەركاسىپتىك كاسىپورىندارىنىڭ قىزمەتىنە جاساندى ينتەللەكت (جي) تەحنولوگيالارىن ەنگىزۋ ماسەلەلەرى بويىنشا جيىن وتكەنى حابارلانعان.