سەنات دەپۋتاتى سەرگەي كارپليۋك ۇكىمەت پەن جوعارى اۋديتورلىق پالاتانىڭ 2024 جىلعى رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتىڭ اتقارىلۋى تۋرالى ەسەبىن تالقىلاۋ بارىسىندا ۇلتتىق قور قاراجاتىن پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىنە كۇمان كەلتىردى. ول ۇلتتىق قور قاراجاتىنىڭ اعىمداعى ماقساتتارعا جۇمسالۋىنا، سونداي-اق اقشانىڭ يگەرىلمەۋ فاكتىلەرىنە نازار اۋدارتتى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
"ۇلتتىق قور قاراجاتىن پايدالانۋ تيىمدىلىگى ءاردايىم كوپتەگەن سۇراقتار تۋدىرادى. ۇزاق ۋاقىت بويى يگەرىلمەگەن قاراجاتتاردى ۋاقتىلى قايتارۋ ماسەلەسى شەشىلمەي كەلەدى. جاڭا بيۋدجەت كودەكسىندە بولىنگەن نىسانالى ترانسفەرتتىڭ پايدالانىلماعان قاراجاتى مىندەتتى تۇردە ۇلتتىق قورعا قايتارىلاتىنى ايتىلادى. ۇلتتىق قوردان كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورعا بەرىلگەن زاەمداردى نە ىستەۋ كەرەك، ولاردى قايتارۋ مەرزىمى ءالى تۋىنداعان جوق، ءبىراق ونى تۇپكىلىكتى قارىز الۋشىلارىنا قايتارىپ تاستاعان. بۇل قاراجات كۆازيمەملەكەتتىك سەكتوردىڭ شوتتارىندا جاتىر ءارى ولاردى ەكونوميكالىق اينالىمعا تارتۋ دا مۇمكىن ەمەس"، – دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، 2014-2019 جىلدار ارالىعىندا "بايتەرەك" حولدينگى باعالى قاعازدار زاەمى ارقىلى 30 جىلعا ۇلتتىق قوردان قاراجات تارتقان. بۇل قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگى 2034 جىلى قايتارىلۋى ءتيىس دەپ قازاقستان دامۋ بانكىنە باعىتتالدى. 2024 جىلى قارىز الۋشىلار 20،6 ملرد تەڭگەنى وتەپ ۇلگەردى.
"ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋ باعدارلاماسى الدەقاشان اياقتالعان، ءبىراق وسى باعىتتا بەرىلگەن قاراجاتتاردى پايدالانۋدىڭ نىسانالى ماقساتى جوق، ياعني ولاردى قايتا پايدالانۋعا بولمايدى. مۇنداي قاراجاتتى قايتارۋ مەحانيزمى دە جوق، بۇل شوتتاردا قالدىقتاردىڭ پايدا بولۋىنا اكەلىپ سوقتى. بۇل قازاقستان دامۋ بانكىنە تىكەلەي قاتىستى. بولاشاقتا بۇل سوما تەك ارتا بەرەدى. ۇلتتىق قورعا زاەمداردى پايدالانۋدان وسىنداي قاراجاتتى قايتارۋ جانە ونى ەسەپكە الۋ تەتىگى پىسىقتالۋدا ما؟"- دەپ سۇرادى سەناتور.
بۇل رەتتە قارجى ءمينيسترى ءمادي تاكييەۆ ۇلتتىق قوردان 3،6 ترلن تەڭگە سوماعا باعالى قاعازدار تۇرىندە زاەم اقشا بولىنگەنىن، ونىڭ ىشىندە "بايتەرەككە" 963 ملرد تەڭگە بۇيىرعانىن جەتكىزىپ، سيفرلاردى ناقتىلادى.
"وسى سومانىڭ 453 ملرد تەڭگەسى وتەلدى، قالعانى – 3،1 ترلن تەڭگە. وبليگاسيالىق زاەمدار بويىنشا نەگىزگى وتەۋ مەرزىمى 2034 جىلدان باستاپ تۋىندايدى دەپ بولجانادى. ءبىراق الدىن-الا تولەم جاسالاتىن كەزدەر بولادى. ونداي تەتىك ءازىر، وتكەن جىلى ءبىز مەملەكەتتىك قارجىنى باسقارۋ تۇجىرىمداماسىنا وزگەرىستەر ەنگىزدىك، ءسويتىپ وسىنداي سيپاتتاعى قاراجاتتى قايتا پايدالانۋعا تىيىم سالدىق. جاڭا بيۋدجەت كودەكسىندە دە ءبىز ۇلتتىق قوردىڭ قاراجاتىن دەپوزيتكە سالۋعا جانە باسقا دا ماقساتقا پايدالانۋعا بولمايتىندىعى تۋرالى نورمالاردى ەنگىزدىك. "بايتەرەككە" كەلەتىن بولساق، بىزدە ارنايى كەستە بار، ول بويىنشا 2025 جىلدىڭ جەلتوقسان ايىنا دەيىن شامامەن 23 ملرد تەڭگە ۇلتتىق قورعا قايتارىلادى"، – دەپ اتاپ ءوتتى قارجى ءمينيسترى.
بۇعان دەيىن پاۆلودار وبلىسىندا ۇلتتىق قوردان بولىنگەن اقشانى وڭدى-سولدى شاشقان ەكس-شەنەۋنىكتىڭ سوتتالعانىن حابارلاعانبىز. ول 3 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى.
