قازىرگى قوعام اقپارات اعىمىندا اداسىپ ءجۇر. ماسەلەن، الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسكەن جالعان اقپاراتتار كوبەيىپ، بوتوفەرما تۇسىنىگى قارقىن الۋدا. وسى تۇستا PR مامانى، جۋرناليست ءارى كاسىپكەر نازىم جانعازينوۆا فەيك اقپاراتتاردىڭ قوعامعا ىقپالى تۋرالى ويىن ورتاعا سالدى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
مەديا مامانى اڭگىمەسىن وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن قاماۋعا الىنعان ب ا ق وكىلىنىڭ جاعدايىنان باستادى. 2024 جىلعى 1 ساۋىردە الەۋمەتتىك جەلىلەردە جۋرناليست دانيار ادىلبەكوۆتىڭ استانادا ۇستالعانى تۋرالى اقپارات پايدا بولدى. ونىڭ ۇستىنەن جالعان اقپارات تاراتقانى ءۇشىن قىلمىستىق ءىس قوزعالعان. ايتۋىنشا، اقپارات اعىمىنداعى بۇل ءۇردىس جىلدار بويى جالعاسىپ كەلەدى.
"بۇگىن (1 ءساۋىر - رەد) جۋرناليست دانيار ادىلبەكوۆتىڭ ۇستالعانى تۋرالى جاڭالىق شىقتى. ول جالعان اقپارات تاراتتى دەگەن ايىپپەن 3 جىلدان 8 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى مۇمكىن.
مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، ءانونيمدى "ديكايا وردا" telegram-ارناسىن ادىلبەكوۆ جۇرگىزگەن كورىنەدى. مۇندا ءارتۇرلى فەيك پەن جالعان اقپاراتتار جەلدەي ەسكەن.
وسى تۇستا ولار مەنى دە بەلگىلەپ كەتىپتى.
ەندەشە وسى ماسەلە بويىنشا پىكىرىمدى بولىسكىم كەلەدى. مەن مەديا يندۋسترياعا جاڭادان كەلگەن ادام ەمەسپىن. سوندىقتان ءانونيمدى Telegram ارنالاردا جاريالاناتىن جالعان جاڭالىقتاردىڭ دامۋ تاريحىن از-كەم بىلەمىن"، - دەيدى مامان.
ول مۇنداي ۇلكەن تولقىننىڭ الدى الماتىنىڭ بۇرىنعى اكىمى باۋىرجان بايبەك جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالعان كەزدە باستاۋ العانىن جەتكىزدى.
"مەنىڭ سۋبەكتيۆتى پىكىرىمشە، وسى سارىنداعى اقپاراتتىق سوعىس 2018-2020 جىلدار ارالىعىندا بايبەك "نۇر وتان" باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بولىپ تاعايىندالعان كەزدە كەڭ ەتەك جايدى. وتكەنگە كوز جۇگىرتسەك، ءدال سول جىلدارى ءانونيمدى ارنالاردىڭ پايدا بولۋى بەلەڭ العان ەكەن.
ال ءبىرقاتار ارنا مەن ولاردىڭ اۆتورلارىن انونيميزاسيالاعاننان كەيىن كوپشىلىگى سول كەزدە “نۇر مەديا” ارناسىندا جۇمىس ىستەگەنى بەلگىلى بولدى. ميحايل كوزاچكوۆ وسى تاقىرىپقا بايلانىستى زەرتتەۋلەر جازعان بولاتىن. بۇل جىگىتتەردىڭ ابىروي-بەدەلىنە كىر كەلىپ، كوپتەگەن ادام ولاردان باس الا قاشاتىن بولدى. بۇل تاڭعالارلىق جاعداي ەمەس.
"باتىرلاردىڭ" بەت-بەينەسىن اشاتىن ارنالار جارىققا شىققانىمەن، ولاردىڭ كەيبىرەۋى ءالى كۇنگە دەيىن كولەڭكەدە قالىپ، اركىمنەن ءمىن تاۋىپ، كىر جاعۋىن جالعاستىرىپ كەلەدى"، - دەيدى ول.
ايتۋىنشا، ءوزى دە وسىنداي جاسىرىن ارنالاردىڭ قىسىمىنا ۇشىراعان.
"مەن دە كەيدە جالعان اقپارات تاراتاتىن "ديۆان سىنشىلارىنىڭ" نەگىزگى نىسانىنا اينالىپ جاتامىن. ماسەلەن، جۇمىس بارىسىندا "سەرىكتەستىك" قىزمەت ۇسىنىپ كەلگەندەرى دە بولدى. ءتىپتى كەيبىر ارنانىڭ يەلەرى قورقىتۋعا دەيىن باردى.
مەندە ولارعا توتەپ بەرەتىن كۇش پەن رۋح بولدى. سەبەبى مەن ءاردايىم ءوزىمنىڭ تازالىعىم مەن كاسىبيلىگىمە سەنىمدى ەدىم. وسى تۇستا، كونتەنت-مەيكەرلەرمەن جۇمىس ىستەيتىن تۇتىنۋشىلارعا كەڭەس بەرگىم كەلەدى: كەز كەلگەن جاعدايدا اباي بولىڭىزدار. كەيبىر اۆتورلار رەداكسياداعى جانە Tg ارنالارىنداعى جۇمىسىن بىرىكتىرەدى. سوندىقتان "ادال" جۇمىسىڭىزعا اقشا تولەۋ ارقىلى "تەرىس" ىستەردىڭ قۇربانى بولىپ كەتۋدەن ساقتانىڭىز"، - دەپ ءسوزىن جالعادى ول.
وسى تۇستا مەديا مامانى قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە مۇنداي ارنالارعا توسقاۋىل قوياتىن كۇش بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
"قۋانىشقا وراي، جاڭا قازاقستاندا مۇنداي اقپارات اعىمى ازايىپ بارادى. سالىستىرمالى تۇردە الىپ قارايتىن بولساق، بايبەك تۇسىنداعى ۇلكەن داۋىلدىڭ بەتى قايتقان. سونىمەن بىرگە ءبارىمىز بىلەتىندەي، پايدا بولعان ۆاكۋۋم ءارقاشان باسقا بىرەۋدى تولتىرۋعا تىرىسادى. بۇگىندە شەتەلدىك اگەنتتەر جاسىرىن ارنالارداعى ۆاكۋۋمنىڭ باسىم بولىگىن تولتىرۋدا.
ماسەلەن، بۇرىن انونيمدەردىڭ 80% - ى بايبەك پەن كو-نى ەسكى قازاقستاننان بولسە، ءقازىر ولاردى شەت مەملەكەتتەر، اتاپ ايتقاندا رەسەي، ۋكراينا، اقش، تۇركيا جانە ت.ب. بولەدى.
بۇعان دەيىن اقپاراتتار مەن باسىلىمداردىڭ تارتىسى ىشتەي ورىن السا، قازىرگى تاڭدا قازاقستاننىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىگىندە شەت مەملەكەتتەرمەن يدەولوگيالىق سوعىس ءجۇرىپ جاتىر. ولاردىڭ نيەتى ءارتۇرلى، دەگەنمەن بارلىعىن ءبىر ماقسات بىرىكتىرەدى. بۇل - قوعامدى شاعىن مۇددەلى توپتارعا ءبولۋ.
بۇنى جاسىرىن ادامدار جاريالايتىن جاڭالىقتاردى وقىعان كەزدە ەسكەرگەنىڭىز ءجون. ادىلبەكوۆتىڭ كىناسى بار-جوعىن ايتا المايمىن. تەرگەۋ بارىسىندا ءبارى انىقتالادى. الايدا مۇنداي ارنالاردى انونيميزاسيالاۋ جۇمىسى جاقسى باستاما ەكەنىن اتاپ وتكىم كەلەدى. كەز كەلگەن ءانونيمدى ارنا مەن ونىڭ اۆتورلارى ەرتە مە، كەش پە انىقتالاتىنىن ەستە ساقتاڭىز”، - دەدى نازىم جانعازينوۆا.
ايتا كەتەيىك، الماتىنىڭ بۇرىنعى اكىمى باۋىرجان بايبەك ب ا ق بەتتەرىنەن ءجيى توبە كورسەتىپ كەلدى. 2015 جىلدان بەرى الماتى قالاسىنا باسشىلىق ەتكەن ەكس-شەنەۋنىك، 2019 جىلى 28 ماۋسىمدا ق ر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن الماتى قالاسىنىڭ اكىمى لاۋازىمىنان بوساتىلادى. ال سول جىلى 29 ماۋسىمدا نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ وكىمىمەن «Nur Otan» پارتياسى ءتوراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولىپ جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالادى. الايدا مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتكەلى بەرى بايبەكتىڭ توڭىرەگىنە ايتىلاتىن جاريالانىمدار كوبەيىپ كەتتى. ماسەلەن، ءماجىلىس دەپۋتاتى باقىتجان بازاربەك جەردى زاڭسىز بەرگەن بەلگىلى شەنەۋنىكتەردىڭ اراسىندا بايبەكتىڭ دە ەسىمىن اتاعان بولاتىن.
ونىڭ سوزىنشە، الماتىداعى بوستاندىق اۋدانىندا ەسكى قازاقستان وكىلدەرىنە تيەسىلى حالىق بانك، قۇسا-حالىق يەلىگىندە بولعان وزەننىڭ سۋ قورعاۋ اۋماعىنا كىرەتىن كولەمى 52 گەكتار جەر ۋچاسكەسى سوتتىڭ زاڭدى كۇشىنە ەنگەن شەشىمى بويىنشا مەملەكەتتىك مەنشىككە قايتارىلعان. الايدا بۇل تەك قۇجات جۇزىندە قايتارىلىپتى.
"ءىس جۇزىندە جەر قايتارىلسا دا قۇرىلىس جۇمىستاردى ەشكىم توقتاتا الماي جاتىر. بۇرىنعى يەلەرى سۋ قورعاۋ ايماعىن وزەن ارناسىمەن بىرگە توپىراقپەن تەگىستەپ، كوپ قاباتتى تۇرعىن ءۇيدى كوتەرۋگە جان جاقتى جۇمىس جۇرگىزىلىپ جاتىر. ونى مەن الماتى قالاسى جەر ينسپەكتورلارىمەن بىرگە ءوز كوزىممەن كوردىم"، - دەگەن بولاتىن دەپۋتات.
سونداي-اق، ول اتاقتى راحات بازارىنا قاتىستى ماسەلەنى دە كوتەرگەن ەدى.
"200-گە جۋىق ساۋداگەرلەرىنىڭ جەر داۋىن الىڭىز، 2022 جىلى الماتى قالالىق سوتى كەزىندە باۋىرجان بايبەكتىڭ 3 جىلدان كەيىن زاڭسىز قاۋلىسىن بۇزىپ جەڭىسكە جەتسە داعى، ساۋداگەرلەر بازار جەرىن ءالى دە داۋلاپ الا الماي ءجۇر"، - دەيدى دەپۋتات.
وسى تۇستا ول 2021 جىلى انتيكورعا الماتىنىڭ بۇرىنعى اكىمدەرى باۋىرجان بايبەك پەن باقىتجان ساعىنتايەۆتىڭ ۇستىنەن ارىز جازعانىمەن، ەكەۋىنىڭ ۇستىنەن ەشقانداي ءىس قوزعامالعانىن ايتتى.
