الماتى وبلىسى باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، ايماقتا قازىرگى كەزدە قانت قىزىلشاسىنىڭ القابى 16،3 مىڭ گەكتاردى قۇرايدى. وتكەن جىلى اقسۋ جانە كوكسۋ قانت زاۋىتتارىندا بارلىعى 550 مىڭ توننا قانت قىزىلشاسى وڭدەلگەن. – ەندى وسى كورسەتكىشتى 2 ملن تونناعا جەتكىزۋ مەجەسى قويىلىپ وتىر. ونى ءبىز قۋانا قولدايمىز جانە وعان قاجەتتى بارلىق مۇمكىندىكتەردى جاسايمىز. اقسۋ قانت زاۋىتىنىڭ وندىرىستىك قۋاتى 550 مىڭ توننا بولسا، كوكسۋ زاۋىتى 250 مىڭ توننا شيكىزات وڭدەي الادى. الداعى ۋاقىتتا الاكول جانە قارابۇلاق قانت زاۋىتتارىنىڭ ءارقايسىسى 500 مىڭ توننالىق قۋاتتىلىققا يە بولا الادى دەپ ەسەپتەيمىز، – دەدى ا. باتالوۆ.
اتاپ وتسەك، وبلىسقا ۇكىمەتتىك جۇمىس توبى كەلىپ، ءوڭىردىڭ 2 ملن توننا قانت قىزىلشاسىن وسىرىپ-وڭدەۋگە قاجەتتى جەر، سۋ، ماتەريالدىق بازا جانە باسقا دا رەسۋرستارىنىڭ مۇمكىندىكتەرىن زەردەلەۋدە. ءوز سوزىندە وبلىس اكىمى اتالعان جۇمىس توبىمەن كەزدەسىپ، جەرگىلىكتى جەرلەردە ولاردىڭ جان-جاقتى اۋديت جۇرگىزۋىنە جاعداي جاساۋ تاپسىرىلعانىن دا جەتكىزدى.
– قىزىلاعاش پلوتيناسى ۇكىمەتتىڭ قولداۋىمەن قالپىنا كەلتىرىلىپ، ءقازىردىڭ وزىندە 30 ملن. تەكشە مەتر سۋ جينالدى. وسى سۋ قويماسىنىڭ ناتيجەسىندە 7 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەر ىسكە قوسىلادى. ءتىپتى اۋقىمى ودان ءارى دە كەڭەيۋى مۇمكىن. جالپى بىزدە 2 سۋ قويماسىن – پوكاتيلوۆ – 80 ملن م3، بۇيەن – 5 ملن. م3 جانە 4 الاپتا – قىزىلاعاش – 7 مىڭ گا، باسقان – 19،8 مىڭ گا، بۇيەن – 5 مىڭ گا، جاناما – 5 مىڭ گا بولاتىن سۋارۋ جەلىلەرىن سالۋ ءىس-شارالارى بەلگىلەنگەن. بۇگىنگى كۇنى 8،9 ملرد تەڭگە سوماسىنا قىزىلاعاش سۋارۋ ءماسسيۆىن سالۋ بويىنشا جوبا دايىن، 5 جوبا بويىنشا تەن جانە جسق ازىرلەۋ جەرگىلىكتى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن باستالاتىن بولادى. سونىڭ ىشىندە ءبىر عانا پوكاتيلوۆ سۋ قويماسىنىڭ ىسكە قوسىلۋى 24 مىڭ گەكتار جەردى اينالىمعا ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. جەرگىلىكتى شارۋاشىلىقتار بۇل باستامانى قۋانا قابىلداپ جاتىر. بۇل جاڭا جۇمىس ورىندارىنىڭ اشىلۋىنا ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزەدى. ءبىز بيىلعى جىلدىڭ ەكىنشى جارتىسىندا سەرۆيستىك-دايىنداۋ ورتالىقتارىن قۇرىپ، قاجەتتى اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكالارىمەن قامتاماسىز ەتۋگە قوسىمشا قارجى بولەمىز»، - دەدى ءوز سوزىندە ا. باتالوۆ.
مۇنان سوڭ جامبىل وبلىسى جانە ءبىرقاتار مينيسترلىك باسشىلارى ءسوز الىپ، وزدەرىنە تيەسىلى باعىتتا اتقارىلاتىن ماسەلەلەرگە توقتالىپ ءوتتى.
جيىندا سوڭىندا ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ورىنباسارى رومان سكليار بىردى-ەكىلى زاۋىتتى ىسكە قوسۋمەن ماسەلە شەشىلمەيتىنىن، سوندىقتان بۇل ىسكە كەشەندى تۇردە كىرىسۋ كەرەكتىگىن ايتتى. جانە بۇل ىرگەلى باستاماعا مەملەكەت تاراپىنان جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىلەتىنىن جەتكىزدى.
– يمپورت الماسۋدى قامتاماسىز ەتۋدە الدىمىزعا ۇلكەن مىندەتتەر قويىلىپ وتىر. سونىڭ ءبىرى - قانت قىزىلشاسى ءوندىرىسىن وركەندەتۋ. وڭىرلەردەن قاجەتتى ەسەپتەۋلەردى، ءتيىستى قۇجاتتاردى دەر كەزىندە دايىنداۋدى سۇرايمىز. ولاردىڭ ۋاقىتىلى دايىندالۋىنا قاراي قاجەتتى قارجىلاي قولداۋ كورسەتىلەتىن بولادى. جوبانىڭ ىسكە اسىرىلۋى جونىندە جول كارتاسى دايىندالادى. بۇل قۇجاتتا ونىڭ بارلىق ساتىلارى كەزەڭ-كەزەڭىمەن قامتىلۋى ءتيىس. بۇل – كوپتەگەن سالانى قامتيتىن ءىرى باستاما. سوندىقتان جول كارتاسى قۇجاتى دا اۋقىمدى بولادى، – دەدى ر.سكليار.
سەلەكتورلىق جيىن اياقتالعاننان كەيىن وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ 4 قانت زاۋىتىن جاڭعىرتۋ جانە تەحنيكالىق اۋديت ماسەلەسى بويىنشا وڭىرگە ارنايى كەلگەن ق ر پرەمەر-مينيسترىنىڭ كەڭەسشىسى، ۇكىمەتتىك جۇمىس توبىنىڭ مۇشەسى گۇلبانۋ پازىلحايروۆامەن بىرگە وڭىردەگى قانت قىزىلشاسى ءونىمىن ارتتىرۋ ماسەلەسىن تالقىلاۋدى ودان ءارى جالعاستىردى. ۇكىمەتتىك سەلەكتورلىق جيىندا جەرگىلىكتى جەرلەردە قانت زاۋىتتارىنىڭ 200 كم راديۋستا ورنالاسقان جەر ۋچاسكەلەرىنىڭ ماقساتتى پايدالانىلۋىنا تۇگەندەۋ جۇرگىزىلۋى ءتيىس ەكەنى ايتىلعان بولاتىن. وسىعان وراي وبلىس اكىمى اماندىق باتالوۆ گ. پازىلحايروۆاعا وڭىردە جەر ۋچاسكەلەرى تۋرالى بارلىق مالىمەتتەر توپتاستىرىلعان ەلەكتروندى جەر كارتاسى جۇمىس ىستەيتىنىن، بۇل ىستە وسى كارتا ۇلكەن كومەك بولاتىنىن ايتىپ، اتالعان كارتانى تانىستىرىپ ءوتتى. جانە جۇمىس توبىنا جەرگىلىكتى جەرلەردە قاجەتتى اۋديت جۇرگىزۋگە بارلىق جاعداي جاساۋدى وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنا، «جەتىسۋ» اكك» ءودي» اق باسشىلىعىنا، سەلەكتورلىق رەجيمدە جيىنعا قوسىلعان اۋدان اكىمدەرىنە ءجىتى تاپسىردى.
سول سياقتى باسقوسۋدا «جەتىسۋ» اكك وسى اۋقىمدى جۇمىستى ىسكە اسىرۋ باعىتتارى تۋرالى پرەزەنتاسيا كورسەتتى. پرەزەنتاسيامەن تانىسقان وبلىس باسشىسى وعان ءبىرقاتار تۇزەتۋلەر مەن وزگەرىستەر ەنگىزۋ كەرەكتىگىن ەسكەرتتى. ماسەلەن، قاراتال اۋدانىن دا الداعى ۋاقىتتا قانت قىزىلشاسىن وسىرۋگە بىرتە-بىرتە تارتۋعا بولادى. اماندىق باتالوۆ ماسەلەنى ءالى دە زەرتتەي ءتۇسۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
سول سياقتى جيىندا جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ ماسەلەسى دە ءسوز بولدى. ونى ەنگىزۋگە دايىن ينۆەستورلار دا بار. وبلىس باسشىسى بۇل جاڭا تەحنولوگيانى قاپشاعايدان باستاۋعا بولاتىنىن ايتتى. سۋدى ۇنەمدى پايدالانۋ كەرەكتىگىن، سوندىقتان جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ سياقتى جاڭا تەحنولوگيانى ەنگىزۋ ءوڭىر ءۇشىن ءتيىمدى ەكەنىن العا تارتتى. ول، بىرىنشىدەن، رەسۋرس ۇنەمدەۋگە كومەكتەسسە، ەكىنشىدەن، ءونىم ساپاسىن ارتتىرۋعا دا ىقپال ەتەدى.
جيىن قورىتىندىسىندا وبلىس اكىمى:
– ءبىز قانت قىزىلشاسىن 2 ملن. تونناعا جەتكىزۋدى ىسكە اسىرۋدىڭ وبلىستىق جول كارتاسىن ازىرلەۋىمىز كەرەك. وندا اتقارىلاتىن ءاربىر شارا - جەر تۇگەندەۋ، جاڭبىرلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ، سۋارۋ جەلىلەرىن جاڭعىرتۋ، باسقا دا بارلىق جۇمىس ەگجەي-تەگجەيلى قامتىلۋى ءتيىس. تالدىقورعان ءوڭىرى – ەجەلدەن قانت قىزىلشاسىن وسىرۋگە ماماندانعان ايماق. مۇندا قىزىلشا ءوسىرۋ اۋلەتتەن اۋلەتكە جالعاسىپ كەلە جاتقان اتاكاسىپ. سوندىقتان ءبىزدىڭ وبلىستا 2 ملن. توننالىق مەجەگە جەتۋدە قيىندىق تۋمايدى دەپ ويلايمىن، – دەدى ا. باتالوۆ.
جالپى ەلىمىزدە قانت قىزىلشاسى ءوندىرىسىن 3،5 ملن. تونناعا جەتكىزۋ جوسپارى بار. سونىڭ 1،5 ملن. تونناسى جامبىل وبلىسىنا تيەسىلى بولسا، 2 ملن. تونناسى الماتى وبلىسىنىڭ ۇلەسىندە.
